Yönetim Bilgi Sistemi Ders Notları

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

Transistörler ilk kez ikinci kuşak bilgisayarlarda kullanılmıştır.

İnformel bilgi kaynakları çok az sayıda sayısal bilgi içerirler.
Güvenilir değildirler. İçerdikleri bilgilerin dolaşım hızı çok
yüksektir. İçerdikleri bilgiler tam değildir.

Sistem sınıflandırmaları: açık, statik, dinamik, deterministik.

İşletme bir sistem olarak ele alındığında, işletmenin alt sistemleri: pazarlama, finansman, personel, üretim

Sistemlerde, farklı noktalardan yola çıkılarak aynı nihai duruma ulaşabilmeye eşsonuçluluk denir.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre, yöneticilerin kurum
politikalarını ve eylemlerini örgüt dışındaki kişilere açıklaması
"sözcü rolü" kapsamındadır.

İşlem temelli sistemler büyük miktarlardaki veriyi, çabuk, ucuz ve doğru olarak işleme amacını taşır.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre yöneticilerin, çalışanların
motive edilmesi örgütte kadrolaşmanın sağlıklı ve tam olmasının
sağlanması gibi sorumlulukları "lider rölü" kapsamındadır.

Bilgi sistemleri bölümü ile diğer bölümler arasında çatışmaya neden
olan faktörler: Bilgisayarcıların özel terimlerle farklılaşan konuşma
dili, Maaşlardaki farklılık, İş tatminsizliği, kaynakların ortaklaşa
kullanılma zorunluluğu

Fark yönetimi, herhangi bir polinomun basit toplama işlemlerine
dönüştürülebilmesi için yürütülen matematik işlemler olarak tanımlanır.

Beşinci kuşak bilgisayarlar ile diğer kuşak bilgisayarların ortak özelliği bilgiyi işlemedir.

İkili sistemde 100110 sayısının ondalık sistemdeki karşılığı 38 dir.

Merkezi işlem biriminin alt birimleri arasındaki paralel bağlantı biçimine veri iletişim yolu denir.

Farklı bilgisayarların birbiriyle haberleşmelerinde yaygın olarak kullanılan standart kodlama sistemleri EBCDIC ve ASCII 'dir.

1 Tr (terabayt) 1024*1024*1024*1024 bayttır.

Bir mikro işlemcinin saat hızı 150 Mhz ve ortalama bir komutun 15 alt aşaması var ise, bu bilgisayarın hızı 10 mips'dir.

Fare, bilgisayarda ekrandaki imlecin hareketini kontrol etmek için kullanılan bir araçtır.

Veri toplama işleminin temel aşamaları: veri yaratma, veri aktarımı, veri dönüştürme, veri girişi.

480x640 gibi bir ekrana sığdırılan piksel sayısını veren bağıntılara çözünürlük denir.

RAM dahili veri saklama birimidir. Disk, disket, teyp, CD-ROM harici veri saklama birimidir.

Disk ve disketlerin ilk kez kullanılmalarından önce yapılması zorunlu işleme biçimlendirme denir.

Lazer ışığı ile disk yüzeyi üzerinde çukurlaroluşturularak kayıt yapılan veri saklama birimioptik disktir.

İlişkisel veritabanı yapısı, uygulama geliştirmede esneklik sağlar.

Her bir kaydı 100 bayt olan 800 kayıtlık bir kütük, kontrol amaçlı bit
değerleri eklenmeden hızı 1600 bps olan bir iletişim hattından 400
sn'de iletilir.

Düşük hızlı cihazlardan gelen sinyalleri biriktirip, yeterli yoğunluğa
ulaşınca çok hızlı bir biçimde alıcıya aktaran aygıta yoğunlaştırıcı
denir.

Örgütün her biriminde kendilerine özgü bilgi işlem faaliyetlerini
rahatlıkla yürütebilecek yeterli işlem gücü ve kapasitesi olan
bilgisayar sisteminin bulunduğu bilgi işlem yaklaşımına "dağıtılmış
bilgi işlem" denir.

İş kontrol yazılımı; kendiliğinden yükleme, çalıştırma ve gereksinim duyulan veriyi sağlama gibi işlevleri yürütür.

OS/2, mikrobilgisayar işletim sistemlerinden biridir.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre, çalışanlardan hasta olanların
ziyaret edilmesi, törenlerde kuruluşun temsil edilmesi gibi görevler
sembolik başkan rolü kapsamındadır.

Bilgisayarın temel özellikleri: Elektronik olması, genel amaçlı olması,
yüklü program ile çalışması, ikili sayı sistemini kullanması

Bilgisayara aktarılacak doküman üzerine, daha önceden özel olarak
basılmış karakterleri okuyabilen girdi aracı optik karakter okuyucudur.

Yazıcı alırken gözönüne alınan temel kriterler: Fiyat, baskı hızı, baskı kalitesi, renkli çıktı verebilme.

Kurum içi bilgi sistemini oluştururken bütünsel bir veri tabanı
yaklaşımını benimsemenin kuruma sağlayacağı temel yararlar: veriye daha
etkin ulaşılması, verinin tutarlılığında artış olması, uygulama
yazılımlarını geliştirmenin kolaylaşması, bilgi sisteminin bakım ve
işletiminin kolaylaşması.

İletişim hızı en yüksek olan iletişim hattı fiber-optik kablodur.

Girdi/Çıktı programları , merkezi işlem birimi ile daha yavaş çalışan
dış birimler arasındaki iletişimi düzenleyerek birçok işlemin aynı anda
gerçekleştirilebilmesini sağlar.

BASIC, bir yorumlayıcı dil olarak ortaya çıkmıştır.

C, işlem hızının çok önemli olduğu sistem yazılımları ve işletim sistemi yazılımları geliştirmek için tasarlanmıştır.

Bir grup karar vericinin işbirliği ve tartışması sonucu ortaya çıkan kararlara havuz ilişkili kararlar adı verilir.

Uzman sistemi oluşturan temel bileşkeler: Bilgi tabanı, yorum mekanizması, açıklama modülü, kullanıcı ara birimi

Bir bilgi kütüğünün son yedeklemesinden sonra değişen kayıtlarının bir kopyasının tutulması yöntemine artık yedekleme denir.

Veri tabanı yöneticisinin görevleri: Kuruluşun veri tabanını
tasarlamak, Yeni yada değiştirilmiş sistemlerin bilgi gereksinimlerini
incelemek, veri tabanının bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamak için
denetimler koymak, veri tabanının yapısı ve bakımı için özellikler
geliştirmek.

Kuruluş dışındaki bilgi sistemi kullanıcılarını eğitmek uç kullanıcı desteği uzmanının görevidir.

Varolan ve önerilen sistemlerin kullanıcılar ve yöneticiler için daha
etkin betimlenmesi için kullanılan bir dizi kılavuz ve şemaya yapısal
çözümleme denir.

Oluşturulan bir Varlık-İlişki Diyagramında bir satıcının birden fazla
siparişi gerçekleştirmesi örneğindeki ilişki türü 1:N (bire çok)

Yönetim bilgi sisteminin uygulanmasında kullanılabilecek akış diyagramındaki eşkenar dörtgen karar anlamına gelir.

Yeni oluşturulan "Yönetim Bilgi Sistemi"'nin denenmesi aşamaları:
Sınama prosedürlerinin uygulanması, Formların ve raporların sınanması,
her programın ayrı ayrı denenmesi, test problemleri kanalıyla tüm
programların sistemin bütününde sınanması

Nolan tarafından geliştirilen modele göre, örgütlerdeki bilgi
sistemlerinin gelişimi aşamaları: Başlatma, Yaygınlaşma, Denetim,
Olgunluk.

Örgütte kullanılacak bilgi sistemini seçerken göz önüne alınan temel
ölçütler: Uygulamanın stratejik önemi, Örgütte benimsenme olasılığı,
Uygulamanın ekonomik geçerliliği, Uygulamanın risk yarar profili.

Peter Senge'ye göre örgütlerin öğrenen örgütlere dönüşmelerinde
kullanılabilecek yöntemler: Birlikte düşünme, Kişisel ustalık, sistem
düşüncesi, Paylaşılan vizyon

Kendi kendini çoğaltıp başka bilgisayar ortamlarına kopyalanan ve
programlar çalıştırıldığında onlara zarar veren programlara virüs denir.

Bilgi sistemleriyle, bireylerin özel yaşamlarına yapılan müdaheleler:
Müşteri bilgilerinin başka ürünlerin pazarlanması için kullanılması.
Bireylerin özel konuşmalarının dinlenmesi ve kaydedilmesi, Bireylerin
her an nerede olduklarının belirlenmesi. Kişisel dosyaların izinsiz
kullanılması.

Üretilen ve kaydedilen bilgilerin dolaşım hızının düşüklüğü sorunu,
yerel ve geniş bilgi ağlarının geliştirilmesi sayesinde sona ermiştir.

Bilgi sistemleri konusundaki yayınlar, genellikle Formel bilgi kaynağı üzerinde yoğunlaşmıştır.

İnsanın vücudu sıcaklığının çevre koşullarındaki tüm değişmelere karşın sabit kalması dinamik denge durumuna örnektir.

Sistem kuramına göre sistemin bileşenleri: Sistem arabirimleri, Sistem çevresi, Sistem girdileri, Sistem sınırı.

İşlem temelli sistemler, büyük miktardaki veriyi çabuk ucuz ve doğru olarak işleme amacını taşır.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre yöneticilerin, çalışanların
motive edilmesi örgütte kadrolaşmanın sağlıklı ve tam olmasının
sağlanması gibi sorumlulukları lider rolü kapsamındadır.

İş ortamındaki yazılı, sözlü ve görüntülü mesajları yaratan, saklayan
değiştiren, gösteren veya ileten bilgi sistemi ofis otomasyon
sistemidir.

Kredi kaynaklarının değerlemesi, örgüt hiyerarşisinde işletme denetimi faaliyetlerinden biridir.

Herhangi bir polinomun basit toplama işlemlerine dönüştürülebilmesi için yürütülen matematik işlemlere Fark yöntemi denir.

Bir mikroişlemcide ortalama bir komutun 8 alt aşaması varsa ve saat hızı 32 Mhz ise, bu bilgisayarın hızı 4 mips'dir.

Saat frekansı, bilgisayar yongasının çalışma hızını belirler.

Bilgisayarlardaki çıktı araçları: Ekran, Hoparlör, Grafik çizim aracı, Lazer yazıcı

Bilgisayarlarda veri algılama birimleri: Metin ve el yazısı tanıma
cihazı. Manyetik mürekkep karakter okuyucu. Optik işaret okuyucu. Optik
karakter okuyucu.

Harici veri saklama birimleri: Disk, Disket, Teyp, CD-ROM

Veri tabanında rakam, metin, sembol ve şekillerin saklandığı gruplardan her birine Alan denir.

Yerel ağdan ana bilgisayara yapılan bağlantıya Çoklayıcı denir.

Doğrudan kullanıcının amaçladığı işleri yürütmek için geliştirilmiş programlara Uygulama yazılımları denir.

Kişisel bilgisayarlarda en yaygın olarak kullanılan işletim sistemi MS-DOS

Karar destek sistemlerinin temel özellikleri: Yöneticilerin kişisel
tercihlerine uyum gösterme. Yönetim kararlarına ve üst kademe
yöneticilerine odaklı olma. Esnek bir yapıda olma. Kullanıcı tarafından
başlatılma ve denetlenme.

Verilerin çeşitli nedenlerle kaybedilmesi olasılığına karşı kopyalarının alınmasına yedekleme denir.

Bilgi sistemlerindeki geleneksel sistem yaşam çevriminin aşamalarının sırası: Tasarım, Programlama, Eğitim, Kurma, İşletim

Sistem çözümlemesi, tasarımı ve programlaması için önerilen yapısal
tekniklerin amaçları: Üretkenliği artırmak, İletişimi iyileştirmek,
Sistem projelerinin süresini kısaltmak, Hataları azaltmak.

Örgütsel değişime karşı, bu değişimden etkilenenlerin gösterdikleri dirence Sosyal adalet denir.

Tam otomasyondan beklenebilecek yararlar: Veri merkezinde çalışanların
yaşam kalitesinin yükselmesi, Operasyonlarda üretimin yükselmesi, Veri
merkezlerinde esnekliğin artması, Veri merkezi hizmetlerinin
kalitesinin artması.

Bilgi sistemlerinin istihdam üzerindeki etkileri: Küçük parçalara
bölünmüş kendini tekrarlayan işlerin otomatikleşmesi, Çok sayıda meslek
grubunun bilgisayar kullanımı nedeniyle doğasının değişmesi, Belirli
işler için insangücü gereksiniminin ortadan kalkması, Teknoloji
kullanımının yol açtığı işsizliğin %10'lara çıkması.

İngiltere'de Veri Koruma Yasası ile belirlenen veri koruma ilkeleri:
Veriler yasal ve uygun koşullarda toplanmalıdır. Kayıtlar doğru ve
güncel olmalıdır. Veriler, olası kayıplara ve sızmalara karşı iyi
korunmalıdır. Veriler amaçların gerektirdiğinden daha uzun süre
saklanmamalıdır.