Bilgisayarlardan,
cep telefonlarından, PDA'lerden ve diğer benzeri dijital depolama alanı
kullanan cihazlardan silindiği sanılan bilgiler, bilinenin aksine hemen
silinmiyor ve duruma göre yıllarca kalabiliyor, istenilen zaman yeniden
elde edilebiliyor.
Dijital depolama alanlarına yüklenen her bir bilgi için bilgisayar bir
adres ya da veri yolu yaratıyor. Böylece ornek.doc ya da ornek.jpg gibi
herhangi bir dosyayı açmak isteyen kullanıcının komutunu alan
bilgisayar, söz konusu adres yolunu kullanarak ilgili dosyayı ekrana
getiriyor. Bilgisayar, dosya ''Geri Dönüşüm Kutusu/Çöp''e atıldıktan
sonra bile adres bilgisini saklarken, kutu boşaltıldığında bu adres
bilgisini kaybediyor, ancak dosya dijital depolama alanında kalmaya
devam ediyor.
Örneğin, 10 MB depolama alanı olan ve 9 MB'ı (Yüzde 90'ı) resim,
video gibi yazılımlar gibi çeşitli bilgilerle dolu olan bir
harddisk'ten 1 MB büyüklüğündeki bilgi silinerek ''Çöpe''
gönderildiğinde tekrar yerine koymak mümkün. Ancak çöp kutusu
boşaltıldığında bilgisayar adres yolunu kendi hafızasından siliyor ve o
dosyalar görünmez oluyor. Bu durumda bilgisayarda adreslenebilir ya da
adreslenemez 2 MB'lik bir alan kalıyor. Kullanıcı bilgisayarına 2
MB'lık bilgi yüklemez ya da silmezse, silindiği sanılan ve görünmez
olan söz konusu 1 MB'lık bilgi daha sonra özel adresleme yazılımları
sayesinde recover (yeniden adresleme/geri kazanma) edilebiliyor.
Teknolojinin hızla gelişmesine paralel olarak dijital depolama
alanlarının da büyüklüğü hızla artıyor. Günümüzde bir çok bilgisayar en
az 200 GB (200.000 MB) ve üzeri kapasiteli harddiskler yüklü olarak
satılıyor. Ancak normal bir kullanıcı, oyun, yazılım ve film gibi
materyallerle bu kapasitenin ortalama yüzde 50'sini
değerlendirebiliyor. Bu bilgisayara tek bir A4 büyüklüğünde ve ortalama
25 KB'lik Microsoft ''Word'' ya da OpenOffice ''Writer'' sayfasından ya
da 100 KB'lık resimlerden binlerce kaydedilebildiği düşünülürse,
bunlardan bir bölümü silinse bile, dijital depolama alanına çok yer
kaplayan başka yazılımlar yüklenmezse silindiği sanılan bilgiler uzun
aylar, hatta yıllar boyunca bilgisayarda kalabiliyor.
ASKERİ BİLGİLER MP3'DE
Yeni Zelanda'lı Chris Ogle isimli gencin yaşadığı olay, bilgi
güvenliğinin önemine güzel örneklerden birini teşkil ediyor. Ogle,
ABD'nin Oklahoma eyaletinden 9 dolara satın aldığı ikinci el MP3
çalıcıyı bilgisayarına taktığı ve recover ettiği zaman, Amerikan
ordusunun Irak ve Afganistan'da görevli birliklerinde yer alan
personele ait isim listeleri, görev özetleri, sosyal güvenlik ve cep
telefonları gibi bilgilere ulaştı.
Afganistan'da, Kabil dışındaki Bagram askeri hava üssünden çalınan
bir bilgisayardaki bilgilerde de yine silinmiş ama kaybolmamış
stratejik dokümanlar elde edilmişti. Benzer olayların yaşanmaması için
Amerikan Savunma Bakanlığı, bilgisayarlarda USB kullanımını yasakladı.
ABD başkan adayı John McCain'in kampanyası sırasında kullanılan ve
sonrasında 20 dolara satılan bir cep telefonunda da kampanyaya bağış
yapanların bilgileri, cep telefonları, adresleri, elektronik posta
bilgileri ve resimleri bulunmuştu.
Cep telefonlarına takılan harici hafıza kartları da telefon
çalındığı zaman, resim, video gibi kişiye özel bilgilerin bir anda
üçüncü kişilerin kontrolüne geçmesine neden olabiliyor. Bilgi güvenliği
uzmanları, kullanıcılardan cep telefonlarını iyi korumalarını ve tamire
verecekleri zaman harici hafıza kartlarını mutlaka çıkarmalarını
öneriyor.Denize düşürülmüş, kırılmış ya da yanmış ama tamamen yok
olmamış harddisklerden dahi bilgi yeniden elde edilebiliyor.
TAMAMEN SİLMEK MÜMKÜN
Ancak bazı yazılım şirketleri, yeniden kazanımı engellemeye yönelik
yazılımlarıyla bilgilerin ''gerçekten'' silinmesini de sağlayabiliyor.
Söz konusu yazılımlar, adres yolu silinmiş ancak harddisk'in
görülmeyen bölümünde bekleyen dosyaları buluyor ve aynı ofislerde
kullanılan kağıt öğütme makineleri gibi parçalara ayrıyor. Dosyalar
yeniden birleştirilemez, dolayısıyla recover edilemez hale getiriliyor.
SABAH