VERGİ UYGULAMALARI
Anayasaya göre Bakanlar Kurulunun vergilendirmeye ilişkin değişiklik
yapmaya yetkili olduğu konular: İstisnalar, Muafiyetler, İndirimler,
Oranlar
Anayasa mahkemesinin bir vergi kanununu yürürlükten kaldırma yetkisine sahiptir.
Kendisi mükellef olmadığı halde, mükellefle ilişkisi nedeniyle
verginin hesaplanarak kesilmesi ve ödenmesi ve buna ilişkin biçimsel
ödevlerin yerine getirilmesi açısından vergi idaresine karşı muhatap
olan kişiye Vergi sorumlusu denir.
Matrahın saptanmasına ilişkin usuller: Beyan usulü, Götürü usulü, İdarece takdir usulü, Karineler usulü
Mesleki bir teşekküle kaydolunması tüccar bakımından işe başlamanın unsurlarındandır.
Kolektif bir şirketin yıllık faaliyet bildiriminde yer alanlar: En
yüksek nakit girişi, Gelir tablosu bilgileri, En yüksek nakit çıkışı,
Bilanço bilgileri
Borsa ajanlarının, Borsa acentalarının , Gümrük komisyoncularının, Noterlerin kazancı serbest meslek kazancıdır.
Tüccarlar, faaliyetlerinden hiçbir gelir elde etmemiş olsa dahi, yıllık beyanname vermek zorundadır.
15.07.1997 tarihinde tasfiyeye giren ve 25.03.2000 tarihinde
tasfiyesi sonuçlanan bir şirketin kurumlar vergisi açısından 4 tasfiye
dönemi olacaktır.
Tüketim kooperatiflerinde risturn istisnasının hesaplanmasında emek
alımları, et ürünleri alımları, konserve alımları, giyecek alımları
dikkate alınır.
Hisselerin vergisiz olarak devri bakımından Anonim şirket ortakları diğerlerine göre daha avantajlıdır.
Bir işletmenin çeşitli şubeleri aynı numaralı fatura kullanmak
isterlerse, Faturalara bölümlerin ayrı ayrı isimlerin yazılması veya
özel işaretler konulması zorunludur.
İktisadi varlıklar, normal kullanma sürelerinden çok önce yıpranma ve
yok olma gibi tehlikelerle karşı karşıya bulunuyorsa Fevkalade
amortisman usulü uygulanır.
Unakıtan Anonim Şirketinin 31.12.1999 tarihinde 20 milyar TL'lik
alacağının icra aşamasında olduğu ve henüz tahsil edilemediği
görülmüştür. Buna göre şirketin yapması gereken işlem : Şüpheli alacak
karşılığı ayrılmalıdır.
Avukatın milletvekilinden vekalet ücreti tahsil etmesi katma değer vergisine tabidir.
Almanya'da ikamet eden mükellef A'nın babası, 01.02.1999 tarihinde
İstanbul'da vefat etmiştir.Buna göre A'nın en geç hangi tarihe kadar
veraset ve intikal vergisi beyannamesini vermesi gerekir.
Yapı kooperatiflerinin sahip oldukları hizmet binalarının bina vergisinden muaf tutulmasının koşulu Kiraya verilmemesidir.
Eğlence vergisinin mükellefi Eğlence yerini işleten gerçek ve tüzel kişilerdir.
80 milyon TL'ye sattığı bir müzik seti için fatura düzenlemediği
tespit edilen bir tacire kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezasının
miktarı8 milyon TL'dir.
21.01.1999 tarihinden itibaren Vergi ziyaı cezası uzlaşmaya konu olamaz.
Vergi hatalarını ortaya çıkarma yolları: İlgili memurun hatayı
bulması, Üst memurların yaptıkları incelemeler, Teftiş, Vergi incelemesi
Genel bütçeye dahil vergi hatalarının düzeltilmesinde şikayet yoluyla başvuru Maliye Bakanlığına yapılır.
Doğal afetler nedeniyle vergi borcunu terkin etme yetkisi Maliye Bakanlığına aittir.
Bakanlar Kurulunun vergi konusunda kanun hükmünde kararname çıkarma
yetkisinin olmamasının nedeni: Vergi ödevine ilişkin Anayasa hükmü,
Anayasanın siyasi haklar ve ödevler bölümünde yer almıştır. Siyasi
haklar ve ödevler konusunda KHK çıkartılamayacağından vergi konusunda
da KHK çıkartılamaz.
Danıştay, Bakanlar Kurulu kararlarını yürürlükten kaldırabilme yetkisine sahiptir.
Mükelleflerin ödevleri: Bildirim, Defter tutma, Belgeleri saklama, Beyanname verme
Vergi tarhı şekilleri: İkmalen, Beyannameye dayanan, Re'sen, Verginin idarece tarhı
Ocak-Mart ayları için belirlenen kazanç üzerinden hesaplanan geçici vergi en geç 15 Mayısta ödenir.
Şahıs şirketlerinin yapmak zorunda olduğu günlük işlemlerden biri Belge verilip alınmasıdır.
Sermaye şirketlerinin kazançlarının vergilendirilme yöntemleri:
Klasik sistem, Ayrı oranlar sistemi, Bütünleştirilmiş sistem, Vergi
alacağı sistemi
X Tüketim Kooperatifinin 1999 yılıkazancı100 milyar TL'dir.
Kooperatifin 1999 yılı satışları toplamı 500 milyar TL, ortaklara
yapılan toplam satış300 milyar TL , ortaklara gıda ve giyecek satışı
ise 50 milyar TL olduğuna göre bu kooperatifin yararlanacağı risturn
istisnası10 milyar TL'dir.
Şahıs şirketlerinin, kuruluş anındaki ortaklık sözleşmesini onaylama yetkisi Notere aittir.
Kazai bir hükme veya kanaat verici bir belgeye göre artık tahsiline imkan kalmayan alacaklara Değersiz alacaklar denir.
İmtiyazlı şirketler yeniden değerlemeden yararlanamaz.
Bir anonim şirket, bilançosunda kayıtlı bir gayri menkulünü yıllığı20
milyar TL’den kiraya vermiş ve 1999 yılında 1999,2000,2001 yıllarına
ilişkin 60 milyar TL kira bedelini peşin olarak tahsil etmiştir.Buna
göre söz konusu şirketin, 1999 yılı kar zarar hesabında gelir olarak
göstereceği miktar 20 milyar TL'dir.
İşçinin evini satışı Katma değer vergisinin konusuna girmez.
Emlak vergisine ilişkin tahsil işlemleri Belediyeler tarafından yapılır.
Eğlence vergisinin mükellefi Eğlence yerini işleten gerçek ve tüzel kişilerdir.
500 milyon TL’lik bir satış faturasını düzenlemediği saptanan tacire
kesilecek özel usulsüzlük cezasının miktarı50 000 000 TL'dir.
Uzlaşma istemi, vergi ve ceza ihbarnamesinin tebliği tarihinden itibaren başlayarak en çok 30 gün içinde yapılmalıdır.
Vergilendirme hataları:Mükellefiyette hata, Konuda hata, Mükellefin şahsında hata, Muafiyet döneminde hata
Aynı yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan
görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin olarak karara bağlayan organ
Bölge İdare Mahkemesi'dir.
Doğal afetler nedeniyle vergi borcunu terkin etme yetkisi Maliye Bakanlığına aittir.
Devlete bir yük getiren uluslararası vergi anlaşmalarının yürürlüğe konması Kanun ile kabulüne bağlıdır.
Vergi Usul Kanununda "Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş
olmasının mükellefiyet ve sorumluluğu kaldıramayacağının " hükme
bağlanmasının nedeni Vergi adaletinin gerçekleştirilmesidir.
Vergi Usul Kanunu'na göre tutulan defterlerin ve belgelerin ilgili
bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıl süre ile
saklanması zorunludur.
Serbest meslek kazancının özellikleri: Ticari mahiyetinin olmaması,
İlmi bilgiye dayanması, Devamlı olarak yapılması, Bir işverene bağlı
olunmaması
Kurumlar vergisi kanununa göre sermaye şirketlerinin indirebileceği
giderlerden biri Hisse senetleri ve tahvil ihraç giderleridir.
Tüketim kooperatiflerinde risturn istisnasının hesaplanmasında Dayanıklı tüketim malı alımları dikkate alınmaz.
Fatura , malın teslim tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde düzenlenmelidir.
Kazai bir hükme veya kanaat getirici bir belgeye göre tahsiline imkan
kalmayan alacaklar hakkında mükelleflerce yapılacak işlem: Değersiz
alacak kabul edilerek, kayıtlı değerleriyle zarara geçirilerek yok
edilir.
Yeniden değerleme oranının belirlenmesinde Toptan eşya fiyatları endeksindeki ortalama artış ölçüt olarak alınır.
Veraset ve intikal vergisinin matrahından indirilebilecek borç veya
masraflar: Murisin belgeye dayalı borçları, Cenazenin teçhiz ve defni
için yapılan masraflar, Murisin vergi borçları, Yabancı ülkelerde
ödenen veraset ve intikal vergisi
Hak sahibine, başkasına ait bir şeyin üzerinden faydalanma ve kullanma hakkı sağlayan ayni haklara intifa hakkı denir.
Belediyelerin vergi gelirleri: İlan ve reklam, Eğlence, Yangın
sigortası, Haberleşme vergisi Vergi karnesinin süresinin sonundan
başlayarak 15 gün geçtiği halde alınmamış olması, ikinci derecede
usulsüzlük cezasını gerektiren fiillerden biridir.
İkmalen tarha göre yapılan tarhiyatta uzlaşma talep edilebilir.
Vergi ziyaı suçunun unsurları gerçekleşmeden ceza kesilmesi bir vergi hatası değildir.
Vergi yargı kararlarının uygulanma süresi 30 günü geçemez.
Vergi Hukuku'nun yürütme organından doğan kaynakları arasında yer alanlar: Tüzükler, Yönetmelikler, Özelgeler, Genelgeler
Anonim şirketler tüzel kişiliğe sahiptir.
Matrahın saptanmasına ilişkin usuller: Beyan, Götürü, İdarece takdir, Karineler usulü
Adi ortaklığın tüzel kişiliği yoktur.
Şahıs şirketlerinin tasfiyesinde, sınırsız sorumluluk Zamanaşımı süresi sonuna kadar devam eder.
Sermaye şirketlerinin kazançlarının vergilendirilme yöntemleri: Klasik, Ayrı oranlar, Bütünleştirilmiş, Vergi alacağı sistemi
Bir takım özellikleri nedeniyle bazı işletmelerin takvim yılından
farklı, özel hesap dönemleri uygulayabilmeleri için Maliye Bakanlığının
iznini almaları gerekir.
Emlak Vergisi Kanunu'na göre, idarenin verdiği ek süreye rağmen beyanname verilmemesi durumunda Vergi idarece tarh olunur.
Gayri menkullerin ivazsız olarak intikalinde vergiyi doğuran olay Tapuya tescil ettirildiği tarihte ortaya çıkar.
Belediyelerin tahsil ettiği harçlar: Bina inşaat harcı, Kaynak suları harcı, İşgal harcı, Ölçü ve tartı aletleri muayene harcı
Danıştay, bir yüksek idare mahkemesi olmasının yanında danışma ve inceleme merciidir.
Vadesinde ödenmeyen kamu alacaklarına uygulanan gecikme zammı31.01.2002 tarihinden itibaren %7 olarak uygulanmaktadır.