Kur'an'da ismi geçen Beni israil peygamberlerinden biri.
Hz. Yûsuf Kurân'da adi geçen peygamberlerden birisi olup, Yakub
Peygamber'in ogludur. Nesebi Hz. ibrahim'e kadar varir (Kamil Miras,
Tecrid Tercemesi, IX, 139).
Kur'ân-i Kerîm'de kendi adini tasiyan bir sûre vardir. Tamami 111
âyet olan bu sûrenin 98 âyeti (4-101) Hz. Yûsuf'tan bahseder. Bu
âyetlerde anlatildigina göre Hz. Yûsuf'un hayat hikâyesi özetle
söyledir:
Hz. Yûsuf'un on bir tane erkek kardesi vardi. Yûsuf fevkalâde güzel
ve son derece zekî idi. Babalari Hz. Yakub en çok Yûsuf'u seviyordu. Bu
sevgiyi agabeyleri kiskaniyorlardi.
Yûsuf (a.s) bir gece rüyasinda on bir yildizin, günes ve ayin
kendisine secde ettiklerini gördü. Bu rüyayi babasina anlatti. Babasi
rüyanin, Hz. Yûsuf'un büyük bir adam olacagina isaret oldugunu anladi
ve Yûsuf'a rüyasini agabeylerine anlatmamasini tembihledi. Ancak,
agabeyleri bundan haberdar oldular ve Yûsuf'u öldürüp bir yere atmayi
planladilar. Babalarindan izin alarak, gezip eglenmek bahanesiyle
Yûsuf'u alip kirlara,götürdüler. Onu bir kuyuya attilar, gömlegini da
kana bulayarak, "Yûsuf'u kurt kapti" diye babalarina yalan söylediler.
Kuyunun yanindan geçmekten olan bir kafile Yûsuf'u buldu ve köle
olarak satmak üzere alip, Misir'a götürdüler. Orada az bir fiyatla onu
Azîz (maliye bakani)'e sattilar.
Azz'in hanimi Yûsuf'a göz koydu. Onu kendisiyle beraber olmaya
çagirdi. Yûsuf (a.s) bunu kabul etmeyince, ona iftira edip kocasina
sikayet etti ve hapse attirdi.
Hz. Yûsuf senelerce hapiste kaldi. Orada hükümdarin serbetçisi ve
asçisi ile tanisti. Onlarin gördükleri dünyalarin yorumunu yapti.
Birisinin, kurtulup efendisinin hizmetine devam edecegini, digerinin
ise öldürecegini söyledi. Sonunda dedigi çikti. Hz. Yûsuf, kurtulana,
kendisini efendisinin yaninda anmasini istedi.
Hükümdar bir gece rüyasinda yedi zayif inegin yedi semiz inegi
yedigini ve yedi yesil basakla yedi kuru basak gördü. Bu rüyanin
yorumunu yaptirmak istedi. Hz. Yûsuf'un rüya yorumu yaptigini ögrendi
ve onu hapisten çikarip, rüyasini anlatti. Hz. Yûsuf, yedi sene bolluk
olacagini, pesinden gelen yedi senenin ise kitlikla geçecegini söyledi.
Bunun üzerine hükümdar, Hz. Yûsuf'u maliye bakanligina getirdi. Yûsuf
(a.s) bolluk yillarinda bütün ambarlari zahire ile doldurttu; kitlik
yillari gelince bu zahireyi halka dagitmaya basladi. Ayni kitlik, Hz.
Yûsuf un babasinin memleketi olan Ken'an diyarinda da yasandi.
Yûsuf (a.s)'un kardesleri de zahire almak için iki kez Ken'an
ilinden Misir'a geldi. Sonunda Yûsuf (a.s) kardeslerine kendini tanitti
ve onlari affettigini belirterek, "Bugün azarlanacak degilsiniz, Allah
sizi bagislar, o merhametlilerin merhametlisidir" (Yûsuf, 92) dedi.
Yûsuf (a.s), babasi, annesi ve kardeslerinin tamamini Misir'a davet
etti.
Ailesi Misir'a vardiginda Yûsuf (a.s) anne ve babasini tahta
oturttu; diger onbir kardesi ise Hz. Yûsuf'un önünde egildiler. O zaman
Yûsuf (a.s); "Babacigim, iste bu vaktiyle gördügüm rüyanin çikisidir;
Rabbim onu gerçeklestirdi. seytan benimle kardeslerimin arasini
bozduktan sonra, beni hapisten çikaran, sizi çölden getiren Rabbim,
bana pek çok iyiliklerde bulundu. Dogrusu Rabbim, dilegine lütufkardir.
O süphesiz, bilendir, hâkimdir" (Yûsuf,100) dedi. Bu sekilde israil
ogullari, Filistin'den Misir'a gelip yerlesmis oldu. Bir süre sonra
Yakub (a.s) vefat etti. Yûsuf (a.s), Allah Teâlâ'ya söyle münacatta
bulundu: "Rabbim, bana hükümdarlik verdin, rüyalarin yorumunu ögrettin.
Ey göklerin ve yerin yaratani! Dünya ve âhirette koruyanim sensin!
Benim canimi, Müslüman olarak al! Ve beni iyilere kat!" (Yûsuf, 101).
Yûsuf (a.s)'un hayat hikayesi Kur'ân-i Kerîm'de "Ahsenü'l-Kasas,
Kissalarin en güzeli" ünvanini aldi. Pek çok olaylari içeren bu hayat
hikâyesi için Allah Teâlâ söyle buyurdu: Ândolsun ki, Yûsuf ve
kardeslerinin olayinda, soranlara nice ibretler vardir" (Yûsuf, 7).
Yûsuf (a.s)'un defnedildigi yer, rivâyetlere göre, Ibrahim (a.s)'in
medfun bulundugu Kudüs yakinlarinda Halilü'r-Rahman kasabasindadir.