Finansal Yönetim Ders Notları

ANÜİTELER

ANÜİTENİN GELECEKTEKİ DE?ERİ
A = S( 1 + i ) n - 1
i

Örnek : Bir işletmenin 10 ay sonra ödemesi gereken borcu için her ay
sonunda bankaya 690.274.000 TL yatırması gerekiyor.Bu işletmenin 10 ay
sonra biriken parası ne kadardır? ( Aylık faiz oranı % 8 )
A = 690.274.00 ( 1 + 0.8 ) 10 - 1
0.8
A = 10.000.000.000


Örnek: Bir işletme 6 ay sonra ödemesi gereken borcu için her ay sonunda
bankaya 600 milyon TL yatırmaktadır.Aylık faiz oranı % 10 olduğuna göre
6 ay sonunda biriken tutar yada ödenecek ne kadardır?

A = 600 ( 1 + 0.10 ) 6 - 1
0.10
A = 4.629.366.000

BASİT FAİZ
P = Anapara ( Şimdiki Değer )
İ = Faiz Oranı
n= Zaman
I = Faiz getirisi
S = Gelecekteki Değer
Faiz Getirsini sorar ise I = P x İ x n

Örnek : Bir bankaya %45 Faizle yatırılan 250.000.000 , 4 yılda ne kadar faiz getirir?
I = P x i x n Verileri yerlerine yerleştirirsek
I = 250.000.000 x 0.45 x 4
I = 450.000.000

Çözüm:
I = ?
P = 250.000.000
İ = %45
n = 4


Örnek : Bir işletme 6 ay süre ile almış olduğu kredi için 4.5 milyar TL
faiz ödemiştir.Yıllık faiz oranı % 60 olduğuna göre ne miktarda kredi
almıştır?
I = P x i x n
P = ?
4.500.000.000 = P x 0.60 x 6/12
( P eşitliğin diger tarafına alınır)
P = 4.500.000.000 / 0.60 x 6/12
P = 4.500.000.000 / 0.3
P = 15.000.000.000
n = 6/12
i = % 60
I = 4.500.000.000



Örnek: Bir bankaya % 40 Faiz ile Yatırılan 5 Milyar karşılığında 3 yıl sonunda alınacak para miktarı ne kadardır?

I = P x i x n I = 5 milyar x 0.40 x 3
I = 6 Milyar getirisi vardır.
Soruda 3 yılın sonunda alınacak olan parayı sorduğu için,ana para ile faiz getirisi toplanır.
5 + 6 = 11 Milyar ( 3 yılın sonunda alınacak olan para )


P = 5
İ = % 40
n = 3
I =?


Örnek: % 60 Faiz ile bir makinenin alınması için kullanılan 75 milyon TL lik krediye ilk ay ödenmesi gereken faiz tutarı nedir?
I = P x i x n
I = 75 x 0.60 x 1/12
I = 3.75
I = ?
P = 75
İ = 0.60
n = 1/12 ( ilk ay dediği için)

Örnek: Bir tasarruf sahibi %20 faiz oranından yatırdığı tasarrufundan
her 3 ayda bir 50 milyon TL alıyorsa bankada kaç TL si vardır?
İ = 0.20
I = 50
I = P x İ x n
50 = P x 0.20 x 3/12
(P eşitliğin diğer tarafına)
P = 50 / 0.20 x 3/12
P = 50 / 0.05
P = 1.000.000.000

n = 3/12
P = ?








Örnek: 1000 TL % 40 tan 2 yıl sonra kaç liraya ulaşır?
I = P x i x n

I = 1000 x 0.40 x 2
I = 800( faiz getirisi ) 2 yıl sonra ulaşacağı parayı bulmak için ana para ile Faiz getirisi toplanır 1000 + 800
= 1800 ( 2 yılın sonundaki toplam değeri
P = 1000
İ = 0.40
n = 2
I = ?



Gelecekteki Değeri veripte,Anaparayı yani şimdiki değeri sorar ise: P = S\ 1 + i x n
Örnek1: Bir makine 3 ay vadeli,%45 faiz ile 450 milyara alınıyor ise ana para ne kadardır?
P = ?
n = 3/12
i = % 45
S = 450.000.000.000



Örnek2:Faiz oranı % 50 olduğunda 1 yıl sonra elde edilecek 1 YTL nin şimdiki değeri nedir?
P = S \ 1 + i x n

P = 1 / 1 + 0.50 x 1
P = 1 / 1.5
P = 0.666
P = ?
İ = % 50
n = 1 yıl
S = 1 YTL

Örnek : A işletmesine ait 15 Milyar TL lik 6 ay vadeli borç yerine bugün hangi ödeme yapılmalıdır?( Faiz oranı % 52 )
P = 15 / 1 + 0.52 x 6/12
P = 15 / 1.26
P = 11.904.761.900

Örnek: Bir işletmenin 4 ay sonra ödemesi gereken 500 milyon TL bir
borcu vardır.Bu borç bugün ödenmek istense piyasa Faiz oranı % 56 olmak
üzere ne miktarda ödeme yapılması gerekir?

P = 500/ 1 + 0.56 x 4/12
P = 500 / 1.1866666
P = 421.348.315

BİLEŞİK FAİZ

Bileşik Faiz
S = P ( 1 + i ) n
Örnek : Bir kimse bankaya 100 milyon Tl yi % 60 Faizle, 1 yıllığına yatırırsa,1 yılın sonundaki değeri ne olur?

S = P ( 1 + i ) n
S = 100 ( 1 + 0.60 ) 1
S = 100 ( 1.6)
S = 160.000.000

Eğer 2 yılın sonundaki değeri istenirse:

S = P ( 1 + i ) n
P = 100 ( 1 + 0.60 )(1 + 0.60 )
P = 100 ( 1.6 ) ( 1.6 )
S = 256.000

P = 100 ( 2.56 )



Eğer 3 Yılın sonundaki değeri istenirse:

S = 100 ( 1 + 0.60 ) n
S = 100 ( 1 + 0.60 ) ( 1+ 0.60)(1 + 0.60 )
S = 100 ( 4.096 )
S = 409.600.000

Örnek: 50 Milyon Tl % 25 faiz oranıyla 6 yıl için bileşik faizle
Yatırılmıştır.6 Yılın sonunda alınacak parayı ve kazanılan faiz
tutarını hesaplayınız..
S = 50 ( 1 +0.25 ) ( 1 +0.25 ) ( 1 +0.25 ) ( 1 +0.25 ) ( 1 +0.25 ) ( 1 +0.25 )
50 ( 1.25) ( 1.25) ( 1.25) ( 1.25) ( 1.25) ( 1.25)

S = 190.734.863 6 yılın sonunda alınacak olan para miktarı

NOTikkar edersek soruda faiz tutarıda istenior.O zaman Bulduğumuz değerden anaparayı Çıkarıyoruz.
190.734.863 – 50.000.000
= 140.734.863
Faiz Tutarı

Örnek : Bankaya % 40 bileşik faizle yatırılan 3 Milyar TL,3yılın sonunda Kaç TL’ ye ulaşır?
S = P ( 1 + i ) n
S = 3 ( 1 + 0.40 ) ( 1 + 0.40 ) ( 1 + 0.40 )
S = 3 ( 2.744)
S = 8.232.000


Eğer Faiz Tutarınıda sormuş olsaydı
8.232.000 – 3.000.000 =5.232.000 Toplam bulunan tutardan,ana parayı çıkardığımızda,faiz tutarı bulunur.
Örnek: % 50 Bileşik faiz oranı ile bankaya yatırılan 2 TL,ikinci yılın sonunda kaç liraya ulaşır?
S = P ( 1 + i )n
S = 2 ( 1 + 0.50 )( 1 + 0.50 )
S = 4,5
2( 2.25)

DEVRE FAİZ ORANI


DFO= Yıllık Faiz Oranı(Nominal Faiz )
Devre ( n )



Örnek: Yıllık nominal faiz % 68 olduğunda, 3 ay vadeli hesap açılırsa devre faiz oranı kaç olur?
n = 12 / 3 = 4
Nonimal = 0.68 DFO = 0.68 / 4
DFO = 0.17




Efektif Faiz
EFO = ( 1 + DFO )n - 1

Örnek: Yıllık nominal faiz % 40 olduğunda her 3 ayda bir faizlendirme yapılıyorsa yıllık efektif faiz oranu kac olur?
Not: Önce Devre faiz oranı bulunur

n = 12 / 3 = 4 DFO = 0.40 / 4
Nonimal = 0.40 DFO = 0.1

EFO = ( 1 + 0.1 )4 – 1
EFO = ( 1 + 0.1 ) ( 1 + 0.1 ) ( 1 + 0.1 ) ( 1 + 0.1 ) - 1
EFO = 1.4641 – 1
EFO =0.4641
Reel Faiz Getiri Oranı


1 + Nominal Faiz / 1 +Enflasyon oranı - 1
Örnek : Nominal Faiz oranı % 68 ,Enflasyon oranı % 60 ise reel getiri oranı ne kadardır?
RGO = 1 + 0.68 1 + 0.60 (- 1 )
1.05 - 1

RGO = 0.05




Örnek : Nominal faiz oranı % 60,enflasyon oranı % 50 ise reel getiri oranı nedir ?
RGO = 0.066

1 + 0.60 / 1 + 0.50 - 1

İÇ DIŞ İSKONTO

P Senedin Peşin değeri
İ Zaman
n İskonto oranı
S Vadeli Değeri
Basit İç İskonto P = S / (1 + i x n )
Örnek:Bir işletme paraya olan ihtiyacı nedeniyle elindeki vadesine 3 ay
kalmış,750 milyon vade değerli senedi bankaya kurdurmak
istiyor.Bankanın uyguladığı iskonto oranı % 55 olduğuna göre senedin
peşin değeri nedir?
S = 750 P = S / ( 1 + 0.55 x 3/12)
P = 659.340.659
n = 3/12
i = % 55
p = ?

Örnek: 92 gün vadeli,100 milyon nominal değerli bir hazine bonusu için
yapılan ihale sonundan belirlenen iskonto oranı % 56 olmuştur.İç
iskonto satışa sunulan bu hazine bonosu için satış fiyatı ne olacaktır.?
S = 100.000.000 P = 100/ 0.56 x 92/365
P = 87.630.846
n = 92/365
i = %56
p = ?

Örnek: Bir işletme paraya olan ihtiyacı nedeni ile elinde vadesine 9 ay
kalmış 400.000.000 TL cade değerli senedi bir bankaya kırdırmak
istiyor.Bankanın uyguladığı iskonto oranı % 30 olduğuna göre senedin
peşin değeri nedir?
P = ? P = 400/ (1 + 0.30 x 9/12 )
P = 326.530.612.000
S = 400 milyon
i = % 30
n = 9 / 12


Örnek :A İşletmesi elindeki vadesine 4 ay kalmış 800 milyon vadeli
senedi bankaya kırdırmak istemektedir.Bankanın uyguladığı basit iskonto
oranı % 60 olduğuna göre,senedin peşin değerini bulunuz.
S = 800 P = 800 / ( 1 + 0.60 x 4 / 12 )
P = 666.666.667
i = 0.60
n = 4 / 12
P = ?

Örnek : 92 gün vadeli 100 milyon nominal değerli hazine bonusunun
alındıktan 25 gün sonra satılmak istenmektedir.( İç iskonto yöntemi
ile,yıllık iskonto % 50 ),
NoT: Alındıktan 25 gün gün sonra satılacağı için 92 – 25 = 67 vadesine 67 gün kalmıştır.

P = 100.000.000 / ( 1 + 0.50 x 67 / 365 )
P = 91.635.456
Örnek: 9 ay vadeli 900 milyon TL nominal değerli bi senedi % 40 iskonto
oranıyla ve iç iskonyo yöntemiyle kırdırılması durumuunda senedin peşin
değeri ne olur?
S = 900 900 / ( 1 + 0.40 x 9 / 12 )
P = 692.307.692
i = % 40
n = 9 / 12



üNİTE : 3
Finansal Analizin Önemi ve Kullanıcıları
İşletmelerde yöneticilerin birincil amacı,işletmenin piyasa değerinin en yükseğe çıkartılmasıdır.
İşmetlerin finansal tablolarını kullanarak,analiz yapan diğer gruplar:
* Kredi verenler
* Sendikalar
* Yatırımcılar
* Kamuoyu ( Araştırmacılar,Öğrenciler,sivil toplum örgütleri)

Finansal Analizde Kullanılan Finansal Tablolar:
Finansal Tablolar: Finansal bilgi sistemi süreci içinde kaydedilen ve
toplanan bilgilerin,belirli zaman aralıkları ile bu bilgileri
kullanacak olanlara iletilmesini sağlayan araçlardır.
Bilanço: Belli bir tarihte işletmenin sahip olduğu varlıkların neler
olduğunu ve bunların hangi kaynaklardan sağlandığını gösteren tablodur.
Gelir Tablosu: İşletmenin belli bir döneminde elde ettiği tüm gelirler
ve aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların
sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net karını veya zararını
kapsayan tablodur.
Bağımsız denetim : Finansal analiz sonuçlarının anlamlı ve yararlı
olabilmesi için finansal tablolardaki bilgilerin işletme ile bağlantısı
olmayan bağımsız bir uzmanca denetlenmesine bağımsız denetim adı
verilir.
Finansal Analiz Türleri
Finansal analiz;
*Kapsamına,
*Amacına ve
*Analizi yapanın kimliğine göre
3 farklı şekilde sınıflandırılır.
a-Kapsamına göre:
Kapsamına göre finansal analiz statik ve dinamik olmak üzere ikiye ayrılır.
1-Statik Analiz: Belirli bir tarihte düzenlenmiş veya belirli bir
döneme ait finansal tablolarda yer alan kalemler arasındaki ilişkilerin
tespiti ve değerlendirilmesine yönelik analizdir.Statik analiz tek bir
dönemle ilgili olarak yapılır.
2- Dinamik Analiz: İşletmelerin birbirini takip eden dönemlere ait
finansal tablolarında yer alan kalemler arası ilişkinin ve bu
kalemlerin zaman içerisinde göstermiş olduğu eğilimlerin belirlenmesi
ve yorumlanması şeklindeki analize DİNAMİK ANALİZ adı verilir.Dinamik
analiz belli bir faaliyet dönemine ait bilgilerin geçmiş dönemlerle
karşılaştırılarak değişim,eğilim ve ilişkilerinein belirlenmesi,olumlu
ve olumsuz gelişmelerin görülmesini sağlar.Bu da statik analize göre
dinamik analizin üstünlüğünü teşkil eder.
b-Amacına Göre :
Amacına göre finansal analiz
* Yönetim analizi
* Yatırım analizi ve
* Kredi analizi olarak üçe ayrılır.
1-Yönetim Analizi : Yönetim analizinin amacı işletme faaliyetlerinin
başarısını ölçme,hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını belirleme,olumsuz
sonuçların nedenlerini araştırma,geleceğe ilişkin kararlar alma,üretim
politikalarını geliştirme ,sağlıklı kararlar alarak verimliliği ve
karlılığı arttırma olarak özetlenebilir.
2- Yatırım analizi: Bir işletmenin mevcut ve potansiyel hissedarları
ile işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayan ya da sağlamayı düşünen
kişilerce yapılan analizdir.Analizin temel amacı,işletmenin gelecek
dönemlere ait kazanma gücünü saptamaktır.
3- Kredi Analizi : İşletmenin likidite gücünü ortaya koymak ve kısa
vadeli borçlarını ödeme yeteneğini saptamak amacıyla,genellikle kredi
veren kuruluşlar tarafından yapılan analizdir.
c – Yapanın Kimliğine göre Finansal analiz :
Bu tür mali analiz :
 İç Analiz ve
 Dış analiz olarak ikiye ayrılır.
1-İç Analiz : Analizi yapan analist eğer işletme içinden bir kişi ise
buna iç analiz denilir.İç analizde analizi yapacak olan kişi işletmenin
dış kullanıma da açık olan bilanço ve gelir tablosu yanından işletmede
mevcut diğer tüm belge ve bilgilerden yararlanır.Bu nedenle İç
analizde,işletmenin karlılığı,verimliliği,ekonomik ve mali yapısı
detaylı bilgilere dayanılarak ortaya konulabilir.
2- Dış Analiz : Analizi yapan kişi eğer işletme dışından bir kişi ise
yapılan analize dış analiz denilir.Dış Analizde analist işletme
yönetiminin üçüncü kişilerin kullanımı amacıyla yayınlamış olduğu
finansal tablolar ve bunların dip notlarında yer alan bilgilerden
yararlanma yoluyla analiz yapar.Dış analizi,işletmeyle ilgisi
bulunmayan satıcılar,kredi kurumları,işletmeye yatırımda bulunmak
isteyen potansiyel yatırımcılar yapar.
Finansal Analizde Kullanılan Teknikler :
Finansal analizde kullanılan başlıca teknikler Şunlardır :
 Oran Analizi
 Karşılaştırmalı Tablolar Analizi
 Yüzde Yöntemi İle analiz ( Dikey Analiz )
 Eğilim Yüzdeleri yöntemi ile analiz ( Trend Analizi )
ORAN ANALİZİ:
Oran analizi,Bilanço ve gelir tablosunda yer alan kalemlerin birbirine oranlanması ile yapılan analizdir.
Oranlar,işletme faaliyet sonuçları ile mali durumunu değerlendirmedeki
kullanış amaçları dikkate alınarak sınıflandırılırlar.Bu
sınıflandırmaya göre oranlar :
 Likidite Oranları
 Finansal Yapı ile ilgili oranlar
 Faaliyet Oranları
 Karlılık oranları
 Piyasa performansını değerlendirmede kullanılan oranlar

olarak beş ayrı başlıkta toplanabilir
LİKİDİTE ORANLARI :
Likidite oranları,işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçmek
için hesaplanır.Likidite oranları hesaplanarak,işletmenin net işletme
sermayesinin yeterli olup olmadığı tespit edilmeye çalışılır.Bir
işletmenin likidite oranlarının yüksek çıkması,kısa vadeli borçlarını
ödemede bir sorunla karşılaşılmayacağını gösterir.
Cari Oran :
Dönen Varlıklar/ Kısa vadeli borçlar
Normal şartlar altında işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme
yeteneğini ortaya koyan bir orandır.Üretim işletmeleri için genel kabul
görmüş değeri 2 olarak alınmaktadır.Fakat bazı durumlarda bu oranın
2’nin üzerinde olması yetersiz olarak kabul edilirken,bazı durumlarda
da 2 ‘nin altında olması yeterli olabilmektedir.
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde;
 Uzun vadeli kredi sağlama güçlüğü olduğundan
 Sermaye piyasasından fon sağlama olanakları sınırlı olduğundan
 Enflasyonun daima yüksek olması nedeniyle artan işletme sermayesi
ihtiyacı kısa vadeli borçlarla finanse edilmeye çalışışdığından
 İşletmelerin öz sermayeleri yetersiz olduğundan cari oranın 1.5 sevisinde olması yeterli kabul edilir.
Likidite oranı < Asit test oranı > :
Dönen varlıklar – Stoklar / Kısa vadeli yabancı kaynaklar
Dönen varlıklar içerisinde en düşük likiditeye sahip olan varlıklar
stoklardır.Stoklar istenildiği zaman,istenilen fiyattan paraya
çevrilemezse,vadesi gelen borçların ödenmesi sorun olabilir.Cari
oran,tüm dönen varlıkları hesaplamaya dahil ettiğinden çok genel,kaba
bir ölçüdür.İşetmenin likidite durumunu biraz daha hassas şekilde
ölçebilmek için likidite oranı kullanılır.
Bu oranın genel kabul görmüş standardı 1’dir.Oranın 1 olarak
bulunması,işletmelerin kısa vadeli yabancı kaynaklarını,olağanüstü
durumlarda hazır değerleri ve süratle paraya çevrilebilen değerleriile
rahatlıkla karşılayabileceğini gösterir.Ülkemizde işletmeler genellikle
kısa vadeli kredilerden yrarlandıkları için bu oran 1’in altında
olabilmektedir.
Nakit oranı< hassas oran >:
Hazır değerler + Menkul değerler(Geçici yatırımlar ) / Kısa Vadeli Borçlar
Nakit oranı para ve benzeri varlıklarla geçici yatırımların kısa vadeli
yabancı kaynaklara bölünmesi suretiyle hesaplanır.Likidite oranından
daha keskin olan bir oran olan nakit oranı sektörden sektöre farklı
olmakla birlikte 0.20 olması yeterli kabul edilir.Fakat diğer oranlarda
olduğu gibi bu oran da ülkemizde genelde 0.20 ni altında çıkmaktadır.

FİNANSAL YAPI İLE İLGİLİ ORANLAR :
Borçlanma oranı < Kaldıraç oranı > : Toplam Yabancı Kaynaklar / Pasif Toplamı
Faiz Karşılama Oranı : Faiz Vergi öncesi Kar / Faiz giderleri
Diğer Oranlar :
Kısa Vad.Yabancı Kay. / Pasif Toplamı
Uzun Vad.Yabancı Kay./ Pasif Toplamı
Duran Varlıklar / Uzun vadeli Yabancı Kaynaklar
Maddi Duran varlıklar/ Öz Kaynaklar
FAALİYET ORANLARI:
Faaliyet Oranları : İşletmenin sahip olduğu ve faaliyetlerini
gerçekleşmede kullandığı varlıkların ne ölçüde etkin kullanıldığını
tespit etmede kullanılan orandır.
Stok Devir Hızı : Satışların Maliyeti / Ortalama Stok(D.başı M.M + DSMM/2)
Bir işletmedeki stokların paraya çevrilebilme hızını ortaya koyan bir
orandır.Stok devir hızı,aynı zamanda,bir işletmedeki stokların dönem
içerisinde kaç defa yenilendiğini de ortaya koyar.Stok devir hızı
yüksek olan işletme,stoklarını süratle paraya çevrildiğinden ve satış
hacmini genişlettiğinden karlılığını artırma imkanı elde
edecektir.Oranın düşük olması ise,işletmenin stoklarını eritmede sorun
yaşadığını,elde aşırı stok bulundurulduğunu gösterir.
Alacak Devir Hızı :Kredili satışlar/Ticari Alacaklar
Alacakların yılda kaç defa tahsil edildiğini gösterir.
Ortalama Tahsil Süresi: 360 / Alacak devir hızı

İşletme sermayesi Devir Hızı : Net Satışlar / Dönen Varlıklar
Maddi Duran Varlık Devir Hızı : Net Satışlar / Net Maddi Duran Varlıklar
Öz Kaynaklar Devir Hızı : Net Satışlar / Ortalama Öz Kaynaklar

KARLILIK ORANLARI

Karlılık oranları-işletmenin faaliyetleri sonucunda ulaşılan başarıyı
ölçmek,ölçülü ve yeterli bir karlılığın elde edilip,edilmediğini
değerlendirmek için yararlanılan oranlardır.
Net Kar / Öz Kaynaklar : Sermayenin bir birimine düşen karı payını gösterir.
Net Kar / Aktif Toplamı : Varlıkların ne ölçüde karlı kullanıldığını gösterir.
Net Kar / Satışlar : Satışların karlılığa etkisini ölçer.

PİYASA TEMELLİ ORANLARI:
Fiyat-Kazanç Oranı : Hisse sen.Borsa Değeri / Hisse Başına Gelir
Diğer : Piyasa değeri / Defter Değeri
Not : Defter değeri = : Toplam özkaynaklar / Hisse senedi adedi

Diğer Bilinmesi gerekenler :
Özsermaye : Varlık Toplamı – Kaynak Toplamı
Dönen varlıklar : Hazır değerler + Geçici Yatırımlar(menkul değerler ) +Alacaklar + Stoklar
Karşılaştırmalı Tablolar Analizi : Birdenfazla yılın bilanço ve gelir
tablosu kalemlerinin göstermiş olduğu değişim esas alınarak yapılan
analizdir.
Yüzde Yöntemi İle Analiz : Bilanço kalemlerinin grup toplamına ya da
aktif(pasif) toplamına gçre bulunan yüzde değerler esas alınarak
yapılan analizdir.
Eğilim Yüzdeleri Analizi : Bilanço ve gelir tablosu
kalemlerinin uzunca bir süreçte göstermiş olduğu eğilimlerin
karşılaştırılması suretiyle yapılan analizdir.

*Bilanço ve gelir tablosunun yüzde yöntemi ile analizinde dönen varlık
toplamı,duran varlık toplamı,aktif toplamı,pasif toplamı ve net
satışlar 100 olarak kabul edilir.
*Belli bir tarihte işletmenin sahip olduğu varlıkların neler
olduğunu,bunların hangi kaynaklardan sağlandığını gösteren tablo
BİLANÇO dur.
*İşletmelerin kısa vadeli borçlarını ödeme yetneğini ölçmek ve işletme
sermayesinin yeterli olup olmadığını belirlemek için kullanılan
oranlara LİKİDİTE ORANLARI denilir.
*İşletmelerin sahip oldukları varlıkların ne kadarının yabancı
kaynaklarla finanse edildiğini gösteren orana ,Borçlanma oranı denilir.
*İşletme sahip veya ortakları tarafından işletmeye sağlanan sermayenin
her birimine düşen kar payını NET KAR / ÖZKAYNAKLAR oranı gösterir.
*Bir işletmenin mevcut ve potansiyel hissedarları ile işletmeye uzun
vadeli kaynak sağlayan kişilerce yapılan denetim YATIRIM ANALİZİ dir.
*Hisse başına borsa fiyatının hisse başına kara bölünmesi ile bulunan oran FİYAT KAZANÇ oranıdır.
*Yüzde yöntemi ile analiz yapılırlem Dönen
varlıklar,Net satışlar,aktif toplamı,pasif toplamı ve kısa vadeli borç
toplamı 100 olarak kabul edilir.Ancak brüt satışlar 100 olarak kabul
edilmez.

*İşletmenin varlıklarının ne ölçüde etkili kullanıldığını belirlemek için kullanılan oranlara FAALİTYET ORANLARI adı verilir.
*İşletmenin likidite durumunun ve kısa vadeli borçlarını ödeme
kabiliyetinin saptanması amacıyla yapılan analiz türü Kredi Analizi dir.
*İşletmelerin kısa vadeli borçlarını ödeme yeteneğinin olumlu
olabilmesi için dönen varlıkların kısa vadeli borçlarının gelişmekte
olan ülkelerde en az 1.5 katı olması gerelir.
*Gelişmekte olan ülkelerde borçlanma oranının en fazla % 70 olması istenir.
*Çalışmaların etkinliğini sağlamak ve alınacak kararlara dayanak olmak üzere yapılan analiz türü,Yönetim Analizi dir.
*İşletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü gösteren oranlara Likidite Oranları denilir.
*Yatırım Analizinin temel amacı,işletmenin gelecek dönemlere ilişkin kazanma gücünü saptamaktır.
*İşletmenin mali yapısı ve uzun vadeli borç ödeme gücünü gösteren oranlara Finansal Yapı İle ilgili oranlar adı verilir.
*Varlıkların işletmede ne ölçüde karlı kullanıldığını gösteren oran Net kar/Top.varlıklar
* Birden fazla yıla ait bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin yıllar
itibariyle değişimlerini gösteren analiz türü KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR
ANALİZİ dir.
*Hisse senedinin borsa değerinin,hisse başına gelire oranlanması ile bulunan orana Fiyat Kazanç Oranı denilir.
*Fiyat kazanç oranı,işletmenin piyasa performansını değerlendirmede kullanılır.
*Bilanço kalemlerinin grup toplamına ya da aktif toplamına göre bulunan
yüzde değerler esas alınaak yapılan analiz türü Yüzde Yöntemi İle
Analiz dir.
*İşletmenin sahip olduğu ve faaliyetlerini gerçekleştirmede kullandığı
varlıkların etkin kullanılıp kullanılmadığını tespit etmeye yararyan
oranlara FAALİYET ORANI adı verilir.
*Bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin uzunca bir süreçte göstermiş
olduğu eğilimlerin karşılaştırılması suretiyle yapılan analize Eğilim
Yüzdeleri Analizi adı verilir.
*Bir işletmenin özkaynaklarının ne ölçüde verimli kullanıldığını ifade eden orana Öz Kaynaklar Devir Hızı adı verilir.
*İşletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme yeteneğini en hassan ölçen oran,Nakit Oranı dır.
*İşletmenin öz sermayesinin yeterliliğini ve borç öz sermaye ilişkisini inceleyen grup,Finansal Yapı ile ilgili oranlardır.

Örnek-1
Alacaklar 2.000.000.000
Net Satışlar 10.000.000.000
Stoklar 3.000.000.000
SMM 7.000.000.000
Kredili Satışlar 8.000.000.000
Maddi Duran Varlıklar 5.000.000.000
a- Yukarıdaki bilgilere göre stok devir hızını hesaplayınız.
SDH = Satışların Maliyeti / Ortalama stok ( D.B.M.M + D.S.M.M/ 2 )
SDH = 7.000.000.000 / 3.000.000.000
SDH = 2.33


b- Alacak devir hızını hesaplayınız..
ADH = Kredili satışlar / Ticari Alacaklar
ADH = 8.000.000.000 / 2.000.000.000
ADH = 4

c-Maddi Duran Varlık Hızını Hesaplayınız
MDVDH = Net Satışlar / Maddi Duran Varlıklar
MDVDH =10.000.000.000 / 5.000.000.000
MDVDH = 2

Örnek-2
Hazır Değerler 4 milyar
Kısa Vadeli Borçlar 12 Milyar
 İşletmenin nakit oranı % kaçtır?
Nakit Oranı = Hazır Değerler + Geçici yatırımlar ( menkul kıymetler ) / Kısa vadeli Borçlar
= 4 / 12
= 0.33

Örnek-3
Kredili satışlar 90.000.000
Alacaklar 10.000.000
Alacak senetleri 8.000.000
 Ortalama tahsil süresini bulunuz
OTS = 360 / Alacak devir hızı
OTS = 360 / ( 90 / 18 = 5 )
OTS = 72

Örnek-4
Uzun Vadeli Borçlar 20.000
Hazır Değerler 5.000
Alacaklar 10.000
Stoklar 15.000
Geçici Yatırımlar 6.000
Duran Varlıklar 25.000
Cari Oran 1.5
*a.Kısa vadeli borçlar ne kadardır?
Cari oran = Dönen varlıklar / KVB
1.5 = 36 / KBVB
KVB = 36 / 1.5
KVB = 24.000
*b. Öz Sermaye Kaynaklar Ne kadardır?
ÖS = (Dönen varlıklar + Duran Varlıklar ) – ( Kısa vadeli Y.K + Uzun vadeli Y.K )
ÖS = 36 + 25 - 24 + 20
61 - 44
= 17

c- Yukarıdaki bilgilere göre Asit Test( Likidite ) Oranını bulunuz.

Asit-Test Oranı = ( Dönen varlıklar –Stoklar)/ KVB
36 – 15 / 24
0.87

Örnek- 5
Dönem Başı Stok 30 milyar,d.sonu stok 44 milyar ve satışların maliyeti 185 milyar ise stok devir hızını kaçtır?
Stok devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Stok
= 185 / ( 30 + 44 / 2)
= 185 / 37
= 5

Örnek-6 İşletmenin F.V.Ö.K 100 milyar,borçları 60 ve borç maliyeti % 40 dır.Satışlar 150 milyar ise faiz karşılama oranı nedir?
Faiz Giderleri = 60 x 0.40
= 24

Faiz Karşılama Oranı = FVÖK / Faiz Giderleri
= 100 / 24
= 4

Örnek-7
Kredili Satışlar 10
Ticari Alacaklar 4
Kısa Vadeli Borçlar 8
Stoklar 6
Cari Oran 1.8
*a.Ortalama Tahsil Süresi nedir?
Alacak Devir Hızı = Kredili Satıslar / Ticari Alacaklar
= 10 / 4
= 2.5
Ortalama Tahsil Süresi = 360 ( 365 ) / 2.5
= 146

*b.Likidite( Asit-Test ) Oranı nedir?
Cari Oran = Dönen Varlıklar / KVB
1.8 = Dönen Varlıklar / 8
Dönen varlık.= 1.8 X 8
DönenVarlı. = 14.400.000
Likidite = Dönen Varlıklar – Stoklar /KVB
Likidite = 14.400.000 -6.000.000 / 8.000.000
Likidite = 1.05


Örnek-8
İşletmenin dolaşımdaki hisse senedi adedi 15.000 adettir.Toplam öz
kaynaklar 30 milyardır.Hisse senedi adedinin piyasa değeri 4 milyar
olduğuna gre piyasa değeri/ defter değeri oranı kaçtır?
Piyasa değeri / Defter Değeri
60milyar / 30 Milyar
= 2 Milyar

Örnek-9
Hazır değerleri 100 milyar,menkul değerleri 80 milyar ve kısa vadeli
borçları 60 milyar olan işletmenin nakit ( Hassas ) oranı kaçtır?
Nakit Oranı = Hazır Değerler + Menkul Kıymetler( Geçici Yatırımlar ) / KVB
= 100 + 80 / 60
= 3
Örnek-10
İşletmenin Faiz ve vergiden önceki karı 30 milyar ve faiz giderleri 5 milyar ise faiz karşılama oranı nedir?
Faiz Karşılama Oranı = FVÖK / Faiz Giderleri
= 30 / 5
= 6



ÜNİTE :4

 Kar Planlamasınının Temel araçlarından birisi olan başa baş
analizi,işletmenin değişik üretim düzeylerinde beklenen
gelirleri,giderleri ve karları arasındaki ilişkiyi koymaktadır.
 Doğrusal olmayan başa baş analiznin varsayımlarında sabitlik,uyum
aynılık söz konusudur.Hiç bir zaman değişkenlik söz konusu değildir.
 Doğrusal başa baş analizi giderleri ikiye ayrılır.Birincisi sabir giderler,ikincisi değişken giderler.
 Başabaş Analizinde kullanılan veriler,işletmenin geçmiş dönemlerine
ait verilerdir.Başabaş analizi kısa dönemli analizlerde
kullanılabilecek bir tekniktir
 Doğrusal olmayan başa baş analizinde,toplam gelirler ve giderler
eğrisel özellik gösterir.En fazla kar toplam gelir ile toplam gider
arasındaki farkın en yüksek olduğu zaman elde edilir.Birim değişken
giderler üreim düzeyine göre değişir.Birim satış fiyatı
değişkendir.Ancak sabit giderler belli üretim düzeyinden sonra artmaz.
Başabaş analizinin işletme yönetimine ve analizcilere sağlayacağı başlıca yararlar şu şekilde sıralanabilir.
 Kar hedeflerine ulaşmada iş hacminin belirlenmesi
 Çeşitli üretim düzeylerinde birim maliyetlerin ve en az satış fiyatının belirlenmesi
 Değişken giderler,sabit giderler ve/veya birim satış fiyatındaki
değişikliklerin,işletmenin kara geçiş noktası ve toplam karına
olavilecek etkilerinin incelenmesi
 En karlı mamül türlerinin seçilmesi ve üretim bileşiminin buna göre düzenlenmesi
 Yeni Yapılacak yatırımlarda,risk derecesini veya emniyet marjını
dikate alarak,asgari üretim kapasitesinin ne olması gerektiktiğinin
belirlenmesi
 İşletmenin üretim kapasitesini artırması halinde,bu tür bir büyümeyi haklı gösterecek satış hacminin belirlenmesi
 İşletmenin kar hedeflerine ulaşması için gerekli iş hacminin saptanması
 İşletmenin izleyeceği üretim,fiyat,yatırım politikaları konusunda yönetimin alacağı kararlara yardımcı olması
 Kara geçiş işin önceden tahmin edilen iş hacmi ile işletmenin kara
geçiş noktasına fiilen ulaştığı iş hacmi arasında karşılaştırmalar
yapılarak,faaliyetlerin kontrol edilmesi,işletmenin izlediği
politikaların ve işletme yönetiminin değerlendirilmesi
Doğrusal Başabaş Analizinin Varsayımları
 İşletmetlerin giderleri,sabit ve değişken giderler olarak iki grupta toplanmaktadır.
 Sabit varlıklar( maddi duran varlıklar) çeşitli ücerim düzeylerinde aynı kalmaktadır.
 Birim satış fiyatları değişmemektir
 Genel Fiyat düzeyi istikrarlıdır
 Değişken giderler,üretim miktarları ile aynı oranda
değişmekte,azalmakta veya artmaktadır.Başka bir değişle birim başına
değişken gider bütün üretim düzeylelerinde aynı kalmaktadır
 İşletmenin izlediği politikalarda değişiklik yoktur.
 Satışlarla üretim arasında tam bir zaaman uyumu vardır,önemli değişmeler olmazken her üretilen mal veya hizmet satılmaktadır.
 Üretim faktörlerinin verimliliği aynı kalmaktadır
 İşletme tek çeşit mal veya hizmet üretmektedir.İşletme birden çok
çeşitte mal veya hizmet üretiyor ise üretiyor ise üretimin bileşimi
değişmemektedir.


Sabit ve Değişken Giderler
Sabit giderler: : Üretim düzeyine bağlı olarak değişmeyen
giderlerdir.Faiz giderleri,amortismanlar,sigorta ve vergiler ile yöneti
maaşları işletmelerin sabit giderlerine örnek verilebilir.
Teknik Değer Kaybı : Sabit varlıklar,üretim sırasında aşınma ve
yıpranma nedeniyle bir değer kaybına uğrarlar.Sabit varlıklar üretimde
az da kullanılsalar havadaki su buharı,asit buharı vb.nedenlerle
yıpranırlar ki bu da teknik değer kaybı olarak nitelendirilir.
Ekonomik Değer Kaybı : Sabir varlıklar,teknik değer kayıpları nedeniyle
ekonomik değer kaybına uğrarlar.Teknik değer kayıpları
yanında,teknolojinin hızlı gelişim gösterdiği alanlarda ( Örneğin
bilgisayarlar,modern otamatik makinalar vb.alanlarda) teknolojik
yeniliklerin ortaya çıkması eski teknolojiye olan talebi azaltacağı
için demode kalan sabit varlıkların ekonomik değerleri azalır.
Değişken Giderler : En önemli değişken gider kalemleri,hammadde,direkt
işçilikte işletme malzemesi ve yardımcı madde gibi materyaldir.
 Başabaş analizinde ve çalışma kaldıracı analizinde yararlanılan temel tablo,gelir tablosudur.
 İşletmelerin başabaş üretim düzeyinin hesaplanmasında 3 tür yöntem kullanılır
1 – Grafik Yöntemi
2 - Matematiksel yöntem
3 – Deneme – Yanılma yöntemi
Sermaye Yoğun Sektörler :Sabit varlıklara daha fazla yatırımı gerektiren sektörlere sermaye yoğun sektörler denir.
Emek Yoğun İşletmeler : Sabit giderleri düşük olan işletmeler ise sabit
yatırımları az ,üretimi daha çok emek gücüne dayalı olan
işletmelerdir.Bu tür işletmelere emek yoğun işletmeler denilir.

Finansal kaldıraç Analizi : işletmenin belirli bir dönemde borçlandığı
varsayımıyla,borçların karlılığı ne ölçüde etkilediğini ortaya koymak
için yapılan bir analiz tekniğidir.Sermaye yapısının,hisse başına kara
etkisini ölçmede kullanılır.
Faaliyet Kaldıracı Analizi : Sabit giderler ile değişir giderler
arasında ilişki kurarak sabit giderlerin nereye kadar kabul edileceğini
araştıran bir analiz tekniğidir.Giderlerin hangi oranda değişken
gider,hangi oranda sabit gider olduğu Faaliyet Kaldıracı Kapsamında
belirlenir.
Birleşik Kaldıraç : Birleşik kaldıraç derecesi hisse başına kardaki değişikliğin satışlardaki yüzde değişikliği oranıdır.


Formüller :


Satış Miktarı = . Toplam sabir giderler + Hedeflenen Kar
Br.Satış Fiyatı – Br.değişken


Faaliyet Kaldıracı = Satışlar – Değişir Maliyet
FVÖK



Finansal Kaldıraç = . FVÖK .
FVÖK -Faiz ödemesi - [ karpayı / (1-vergi oranı ) ]



Başabaş Üretim Miktarı = Toplam Sabit Giderler
Birim Satış Fiyatı – Bri.Değişken maliyet


Başabaş Satış Tutarı = . Sabit giderler .
1 - Değişken Gider / satış Fiyatı




Örnek : 1-
Sabit gelirler 80 milyar
Birim satış Fiyatı 140 milyon
Birim Değişken Gideri 100 Milyon
a- Bu bilgilere göre başabaş üretim miktarı kaç birimdir?
Başaba baş Ür.Mik = Toplam Sabit bider
Br.Satış – Br.Değişken
= 80 milyar = 80
140 – 100 40
= 2000
b- Bu bilgilere göre başabaş noktasındaki satoş değeri kaç milyardır?
Başabal nok.satış Tut. = Sabit giderler .
1 - Değişken Gid. / Satış Fiyatı

= 80 .
1 – 100 / 140
= 279.999

Örnek: 2
Bir işletmenin toplam sabit giderleri 100 milyar,toplam değişken
giderleri 400 miyon,toplam satış hasılatı 500 milyon ise bu işletme kaç
milyarlık satış hacminde başabaş noktasına ulaşır?

Başabaş Satış Tutarı = Sabit giderler
1 – Değişken gider / Satış Fiyatı

100 .
1 - 400/500

= 500


Örnek-3 Satışlar 200 Milyar
Toplam Değşken. 80
FVÖK 60
Faiz Ödemeleri 10
İmt.Hisse sen.Dağıtılan Kar.payı 5 Milyar
Vergi Oranı % 50
a-Finansal kaldıraç Derecesi nedir?
FK = FVÖK .
FVÖK – Faiz Ödemeleri – [ Karpayı ]
[ 1 – Vergi oranı]

FK = 60 .
60-10 – [ 5 . ]
1 – 0.50 ]

FK = 1.5

b- Bu Bilgilere göre faaliyet kaldıracı nedir?
Fal.Kal. = Satışlar – Değişken
FVÖK

= 200 – 80
60

= 2

c- Bu Bilgilere göre bileşik kaldıraç derecesi nedir?
Bileşik Kaldıraç = Faaliyet kaldıracı X Finansal Kaldıraç
= 2 x 1.5
= 3





Örnek 4
Sabit giderler 100 Milyar
Toplam Değişken 150
Satışlar 200

 Bu Bilgilere göre başabaş satış noktası tutarı nedir?

Bbnoktası satış Tut. = Sabit giderler.
1 - Değişken
Satış Fiyatı

= 100 .
1 - 150
200

= 400

Örnek5
Başabaş noktasındaki üretim miktarı 60.000 birim,değişken gideri
200.000 ve ürettiği mamulün birim satış fiyatı 500.000 olan işletmenin
sabit giderleri kaç milyardır?

Q = Toplam sabit giderler .
Br.Satış - Brim değişken

60.000 = Toplam sabit giderler
500.000 – 200.000

= 18 Milyar

Örnek6
Finansal Kaldıraç 2
Satışlar 8.000.000
Değişir 2.000.000
FVÖK 4.000.000
Bu bilgilere göre bileşik kaldıraçı nedir?

Fin = 2
Faa.kal = 8.000.000 – 2.000.000 = 1.5
4.000.000

Bileşik kaldıraç = 1.5 x 2
= 3

Örnek7
Bir işletmenin sabit giderleri 600 milyar,birim değişken 40
milyon,birims satış 60 milyondur.100 Milyar kar yapılması için üretim
düzeyi ne olmalıdır?
Q = sabit giderler + Hedeflenen Kar
Br.Satış – Br.Değişken

600 + 100 = 35
60 – 40





Örnek8
Faaliyet kaldıracı 1.5, Finansal kaldıracı 2 olan işletmenin,bileşik kaldıraçı nedir_

Birleşik kaldıraç = 1.5 X 2 = 3

Örnek -9
Sabit giderler 30 Milyar
Birim Satış Fiyatı 6 milyon
Br.Değişken 4 milyon
10 Milyar kar elde edilmek istenirse,işletmenin satması gereken mamul miktarı nedir?
Satış Miktarı = Sabit giderler + Hedeflenen kar
Br. Satış – Br.Değişken

= 30 + 10 = 20
6 – 4

ÜNİTE :5

Finansal Planlamanın Tanımı
Finansal yönetimin temel amacı,işletmenin değerini maksimum kılacak
kararlar almasıdır.İşletmenin değerini maksimum kılmaya yarayan çeşitli
yollar bulunabilir.İşletmenin bu amacına nasıl ulaşılacağını ortaya
koyması işletme stratejisi adını alır.Stratejisini belirleyen bir
işletmenin bunu hayata geçirebilmesi için stratejik plan olarak
isimlendirilen bir plana ihtiyacı vardır.Belirlenen stratejiinin
başarılabilmesi için alınması gereken kararlar kümesine stratejik plan
denir.İşletmelerde yatırım ve finansman stratejisi olmak üzere iki
temel stratejiden söz edilebilir.Sabit varlıkların yönetimiyle ilgili
olarak yapılması gereken yatırım harcamaları yatırım stratejisinin
kapsamına gire.
İşletmelerin ihtiyaç duyduğu fonların belirlenmesiyle bu forum fonların
kaynağının belirlenmesi işletmelerde finasman stratejilerinin
oluşturulmasıyla mümkündür
Finansal planlama,işletmelerin ihtiyaç duyacakları fon miktarıyla,bu
fonların nereden ve ne zaman sağlanacağına ilişkin faaliyetleri kapsar.
Finansal planlama,bir tahmin ya da öngörüde bulunmak,gelecekte ortaya
çıkacak beklenti ve gelişmeleri şansa ve rastlantılara
bırakmamak,önceden öngörü ve değerlemelerde bulunarak gerekli olan
önlemleri zamanında alabilmek amacıyla ortaya konulmuş bir hesap
sistemidir.

Finansal Planlama Süreci
Fİnansal planlama sürecinde yapılacak ilk işlem,tüm işletme
faaliyetlerinin yerine getirilmesiyle ortaya çıkacak olan gelir ve
giderlerin önceden tahmini ya da öngörüsü ile başlar.
Finansal planlamanın ikinci aşamasında,finansal yönden alternatif olan
planın uygulanması gelir.Bunun için finansal tahminlerle ortaya konulan
sorunun çözümlenebilmesi için,söz konusu seçim olanaklarının saptanması
gerekir.
Optimal seçeneklerin saptanmasından sonra,finansal planlama sürecinde karar verme aşamasına geçilir.
Bütçeler esas itibariyle işletmenin detaylı olarak hazırlanan yatırım
ve finansman planıdır.Kısa süreli bütçeleme genellikle faaliyet
bütçelemesi,uzun süreli bütçeleme ise uzun vadeli planlama olarak
adlandırılır.
Finansal planlama,yatırım ve finansman planlarından meydana
gelir.Yatırım planı hazırladıktan sonra bu yatırım için ihtiyaç duyulan
fonların nerelerden ve ne zaman sağlanacağının bilinmesi gerekir.Bu ise
bütçe yapılarak öğrenilebilir.

İşletmelerde Planlama ve Bütçeleme İlkeleri
Modern yönetim anlayışının bir parçası olan planlama ve bütçeleme
faaliyetlerinin belirli bir anlam ve faydayı işletme yönetimine
sağlayabilmesi her şeyden önce plan ve bütçelern belirli kurallar ve
ilkeler çerçevesinde hazırlanmsını gerektirir.
Bu ilkeler aşağıdaki gibi gruplandırılabilir;
* Birlik ilkesi :Tüm sorumluluk ve kar merkezleri için birer bütçe
hazırlanır.Bu bütçelerin bir ana bütçede birleştirilmeleri
gerekir.Böylece işletmenin finansal dengesi bir bütün olrak ele
alınmalı ya da gözetilmelidir.
* Şeffaflık İlkesi :Bütçeler ilgilenenlerin gerekli bilgileri
kolaylıkla alabilecekleri nitelikte hazırlanmalıdır.Bu ilkeye göre
bütçeler işletme çalışanlarını belirlenen hedeflere ulaşılması için
motive etmelidir.
*Kesinlik İlkesi :Planlanan faaliyetler ve gelecekteki nakit giriş ce
çıkışları gerçekçi varsayımlara dayanmalıdır.Bu ilke hatalı kararlardan
kaçınmaya olanak sağlar.Bununla aynı zamanda kontrol de kolaylaşır.
*Uzmanlaşma ilkesi : Bu ilke ödeme ve tahsilatların türlerine ve
kaynaklarına göre kesin bir biçimde belirlenmesini özendirir.Bununla
finansal araçların hangi sorumluluk ya da kar merkezlerine aktığı ve
hangi amaçlarla kullanldığı belirlenebilmektedir.
*Dönemsellik ilkesi : Bütçe periyodik olarak
düzenlenmelidir.Dönemsellik çeşitli bölümlerin bütçelerine göre
değişmektedir.İhtiyaca göre günlük,haftalık,aylık,3 aylık,6
aylık,yıllık ya da bir kaç yıllık bütçeler hazırlanabilir.
*İktisadilik ilkesi :Bütünlük,kesinlik ve uzmanlaşma ilkesinin sınırsız
uygulanması,bütçelerin kesinlik ve güvenirliliğini arttırırken
maliyetleride arttırmaktadır.Bu nedenle maliyet ve yararların bütünlük
ve kesinlik ilkelerine uygun bir biçimde dengelenmesi gerekir.

Ayrıntılı bir bütçe aycak kısa dönemli planlamada söz konusudur.Uzun
dönemli planlama bazı basitleştirici varsayımlar içeren teknikler
yardımıyla yapılır.Satışların yüzdesi,regrasyon yöntemi ve oranlar
yardımıyla proforma finansal tabloların hazırlanması,finansal dengeyi
sağlamaya yarayan tekniklerdir.


İşletmelerde uzun süreli Finansman Gereksiminin saptanması
Genellikle işletmeler,uzun dönemli planlama faaliyetlerinde
proforma(Tahmini) finansal tablolardan faydalanırlar.Kısa süreli
finansal planlamada ise bütçeler kullanılmaktadır.
Proforma Tablo : Belirli bir tahmin süresi sonunda,işletmenin finansal
tablolarının nasılolacağı öngörüsüdür.Bu tahminler ise,yoğun,detaylı
çalışmanın,planlama ve bütçeleme faaliyetlerinin ortak bir sonucu
olarak ortaya çıkabilmektedir.
Finansal planlamada en fazla kullanılan yöntemler,satışların yüzdesi,regrasyon ve oranlar yöntemidir.

Satışların Yüzdesi Yöntemine göre Proforma Gelir Tablosunun Hazırlanması
Proforma gelir tablosunun ve proforma bilançonun hazırlanmasında en
önemli konu,gelecekteki faaliyet hacminin ne olacağının belirlenmesidir.

Satışların Yüzdesi Yöntemi: Genellikle bir yıl için proforma finansal
tabloların hazırlanmasında ve ek finansman ihtiyacının belirlenmesinde
kullanılan bir yöntemdir.Bununla birlikte,satışlarla ilişki kurulan
kalemlerin oranının zaman içinde değişebilmesi gibi sakıncaların olduğu
bir gerçektir.Proforma bilanço ve proforma gelir tablosu birbirine
bağımlı finansal tablodur..

Regrasyon Yöntemi: Regrasyon yönteminde,bilanço kalemleri,satışların
bir fonksiyonu olarak ele alınır.Bilanço kalemleri bağımlı
değişken,satışlar bağımsız değişken olarak kabul edilir.
Oranlar Yöntemi İle Proforma tabloların Hazırlanması
İşletmelerin gelecekteki fon ihtiyaçlarının tahmininde finansal
oranlardan da yararlanmak mümkündür.Proforma finansal tabloların
hazırlanmasında kullanılacak oranlara ilişkin bilgi başlıca üç
kaynaktan sağlanır.Bunlar,işletmenin tarihi verilerinden yararlanarak
bulunan oranlar,işletmenin faaliyette bulunduğu endüstrinin ortalaması
olan Finansal oranlar ve benzer yapıda olan işletmelerin Finansal
oranlarıdır.Özellikle yeni kurulmuş işletmelerde geçmiş yıllara ilişkin
verilerin olmayışı nedeniyle finansal oranlardan yararlanmak akılcı bir
yoldur.
İşletmelerin Kısa Süreli Finansman İhtiyacının Saptanması
Kısa süreli genel planlama aracı bütçeleme sistemidir.İşletmelerin
bütün fonksiyonlarını kapsayan bütçelere genel veya ana bütçe denilir.
Genel bütçe içinde özetlenen,işletme fonksiyonlarına bağlı olarak
hazırlanıp kullanılan bütçeler başlıca üç grupta değerlendirilir.
* Pazarlama Fonsiyonu ile ilgili Bütçeler :
-Satış Bütçesi
-Satın Alma Bütçesi
-Pazarlama Giderleri Bütçesi
*Üretim Fonksiyonu ile ilgili Bütçeşer
-Ham Madde ve malzeme bütçesi
-İş gücü bütçesi
-Genel imalat Giderleri Bütçesi
*Diğer Fonksiyonlarla ilgili Finansal Bütçeler
-Yatırım bütçesi
-Genel Yönetim giderleri bütçesi
-Nakit Bütçesi

Nakit Bütçesi
Finansal planlama yöntemlerinden proforma bilanço,işletmenin uzun
vadeli fon ihtiyacının toplam değerini belirler.Oysa,ilgili dönem
içindeki nakit ihtiyacının gerek miktar olarak gerekse zaman olarak
açıklamasını yapmaz.
İşletmelerdeki finans yöneticilerinin nakit girişleri ile nakit
çıkışlarını koordine etmede ve kontrol altına almada faydalandığı
araçlardan en önemlisi nakit bütçesidir.Nakit bütçesi yardımıyla,nakit
girişleri planlanan dönemdeki ödemelerin zamanlanması yapılır.Nakit
bütçesi diğer bütçelerden farklı larak yanlız gerçekleşecek nakit
hareketleri ile ilgilidir.İşletmenin ödemesi gereken fakat günü belli
olmayan,işletmeye gelecek fakat giriş tarihi belli olmayan nakit
hareketleri nakit bütçesinde gösterilmez.
Nakit bütçesi ile satış bütçesinin karşılaştırılması yapılacak
oluırsa,satış bütçesinde satılması beklenen mal miktarı
gösterilir,fakat bu satışın kredili ya da peşin olması kredili satış
yapılacaksa kredinin vadesi,satış bütçesinde gösterilmez.Nakit
bütçesinde ise satışlardan doğan nakit girişlerinin günlerinin kesin
olarak gösterilmesi gerekir.Satış bütçesinde satışlardan doğan alacağın
miktarının gösterilmesi yeterli iken,nakit bütçesinde alacağın miktarı
ile birlikte hangi tarihlerde tahsil edileceği gösterilebilir.Nakit
bütçesinin düzenlenmesinin amacı işletmenn nakit ihtiyaçlarının
zamanında belirlenmesidir.Böylece işletme ne zaman nakit ihtiyacı ile
karşılaşacağını ödeme güçlükleri ile karşı karşıya kalmadan belirlenmiş
olur.
Nakit bütçesinin düzenlenmesinin diğer bir amacı ise işletmenin fazlası olacağı günleri önceden belirlemektir.
Nakit bütçesinin düzenlenmesinin diğer bir amacı ise,işletmenin
geleceğini planlayarak,elde yeterli nakit tutarak alımlarda peşin
iskontosundan yararlanılması,tahvillerin vadesi geldiğinde ödenmesi,kar
payı dağıtım politikasının belirlenmesi,yatırımların arttırılması ve
üretimi istikrarlı hale getirerek,ham madde fiyatlarının mevsimlik
dalgalanmasından korunmasının sağlanmasıdır.
Nakit bütçesinin sağlayacağı faydaları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
- İşletmenin en az nakit ihtiyacının planlanması ve böylece işletmede
en az ne kadar nakit bulundurulması gerektiği nakit bütçesi ile
sağlanır.
- Nakit bütçesinde,hangi tarihte nakit noksanı,olduğu görüldüğünden,ne zaman borçlanmaya gidileceği de planlanır.
- Kredi verenler,alacaklarının zamanında tahsil edili
edilmeyeceğini,işletmenin nakit bütçesinden öğrenebilirler veya kredi
verilip verilmeyeceğini kararlaştırabilirler.
- Ortaklara ne zaman kar payı verileceği,nakit bütçesi ile planlanır.
- Nakit bütçesi,mevcut veya sağlanacak nakit miktarının etkili bir şekilde kullanılıp kullanılmadığınıda belirler.

Nakit Bütçesinin Düzenlenmesi
Nakit bütçesinin düzenlenmesine ilk yapılması gereken bütçenin
kapsayacağı süre ve süre içindeki zaman dilimlerinin
belirlenmesidir.Nakit bütçesi bir yıl,altı ay gibi süreleri kapsıyor
ise bu süreler içindeki dilimler ay ya da hafta olabilir.İşletmelerin
en önemli nakit kaynağı satışları ve önceki kredili satışların
yapıldığı tarih ile alacakların tahsili arasındaki süre,işletmenin
alacaklarına tanıdığı vadeye bağlıdır.
işletmelerin nakit çıkışları,ham madde alımları,borçların ödenmesi,maaş
ve ücret ödemeleri ,direkt işçilik bütçesinden,üretim giderlerini
üretim bütçesinden satış giderlerini ise satış bütçesinden elde ederek
belirlenir.
Nakit bütçesinin düzenlenmesindeki diğer bir aşama,işletmenin çalışması
ile doğrudan ilişkili olmayan ve nakit girişi sağlayan ve nakit çıkışı
gerektiren etmenleri belirlemektir.En çok karşılaşılan nakit
girişleri,bankalardan sağlanan krediler,tahvil satışları,işletmenin
iştiraklerinden sağlanan kar payları,satın alınan tahcillerin
faizlerinden kaynaklanır.En çok rastlanan nakit çıkışları ise,borçların
ödenmesi,tahvillerin anapara ve faizlerinin ödenmesi ile hisse senedi
sahiplerine kar payı ödemeleri yoluyla gerçekleşir.
-Nakit bütçesi kısa süreli finansman ihtiyacını karşılar
-Ödeme ve tahsilat tarihleri belli olmayan nakit hareketleri nakit bütçesinde gösterilemez
-Fİnans yöneticileri için bir nevi kontrol aracıdır..
-İşletmenin en az nakit ihtiyacını planlar.
-Nakit bütçesi düzenlenirken ilk yapılması gereken bütçenin kapsayacağı
süre ve bu süre içindeki zaman dilimlerinin belirlenmesidir.

Büyümeyi hedefleyen firmaların finansal ihtiyaçları için en önemli kaynak,Satışları arttırmaktır.


İşletmelerde Bütçelemenin Yararları:
İşletmeyi başarıya ulaştıracak bilimsel nitelikteki araçlardan biri olan bütçelemenin işletmeye sağlayacağı yararlar şunlardır:
* Tutarlı Düşünmeyi,planlamayı,önemli kararlara varmadan önce ilgili tüm faktörlerin dikkate alınmasını sağlar
* İşletme yöneticileri geleceği düşünme ve tahmin etme yeteneği kazanır
* İzlenecek İşletme politikalarının önceden belirlenmesini gerektirir.
* Faaliyet sonuçlarının etkin değerlendirilmesinde,ölçülmesinde
kullanılacak standartların geliştirilmesini,ortaya konulmasını sağlar
* Faaliyetlerin etkin bir şekilde denetimine olanak sağlar
* Denetim giderlerinde önemli tasarruf sağlar
* Yöneticilerin,rutin işlerden uzaklaşarak planlama için daha fazla zaman ayırmasına olanak sağlar
* Yöneticilerin iş hayatındaki gelişmelerin işletmenin faaliyetleri
üzerindeki muhtemel etkilerini önceden görerek tedbir almalarını sağlar
* Üretim faktörlerini işletme yöneticilerin en verimli şekilde kullanmalarına katkıda bulunur.
* İşletme içinde çeşitli bölümler arasında daha iyi bir koordinasyon kurulmasına olanak sağlar
* İş programlarının hazırlanmasını ve finansal kurumlardan kredi alınmasını kolaylaştırır.

İşletmelerde Bütçelemenin Sakıncaları
* Gereken özen gösterilmeden,bir formalitenin yerine getirilmesi anlayışı içinde bütçe düzenlenmesi
* Girişimci ya da yöneticilere ait bazı hayallerin bütçe olarak ifade edilmesi
* Bütçelerin bilimsel olamayan yöntemler kullanılarak,sağlıklı verilere dayanmadan hazırlanması
* Bütçelerde belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesine aşırı önem verilerek temel amaçların ikinci plana itilmesi
* Bütçelerin,verimsiz harcamaları gizleyici bir araç olarak kullanılmak amacıyla hazırlanması
* Yöneticilerin,bütçelemenin kendilerini başarıya ulaştıracak bir araç
olduğunu gözden kaçırarak ,bütçelerin her derde deva olduğuna inanması
* Bütçelerde ulaşılması imkansız hedefler çizilmesi veya hedeflerin saptanmasında çok gevşek davranması
* Büyük işletmelerde yöneticilerin,yaratıcılıklarını ve düşüncelerini kısıtlayarak,tutucu stratejilerin gelişmesine yol açması
* Giderlerin denetim altına alınmasına ağırlık verilerek büyüme hedeflerinin arka plana atılması
* Bütçeler hazırlanırken aşırı derecede ayrıntıya girilerek asıl amacın gözden kaçırılması
* Bütçelerin üst yönetim tarafından alt kademe yöneticilerinin üstünde bir baskı aracı olarak kullanılması

- İşletmenin bütün fonsiyonlarını kapsayan bütçeye "ana bütçe" denilir.
- Bütçeleme sürecini ilk aşaması,Temel amaçların belirlenmesidir.
- Planların rakamlarla ifade edilmesine " bütçe" denilir.
- İşletmenin değerini maksimum yapmaya yarayan çeşitli alternatif yollara"İşletme stratejisi" denilir
- Üretime yanlızca bir defa katılıp,üretim sırasında tükenerek veya
şekil değiştirerek mamul haline gelen ve mamullerin satılmasıyla
işletmeye para olarak dönen varlıklara,"Çalışma sermayesi" denilir.
- İşletmede belirlenen stratejilerin başarılabilmesi için alınması gereken kararlar kümesine"stratejil plan" denilir
.
- Finansal planlamada ilk işlem,gelir-giderlerin önceden tahmin edilmesidir.
-Finansal planlama yapılırken işletmenn maliyetleri de göz önünde tutulmalıdır
-Finansal planlama yatırım ve finansman planlarından meydana gelir.
-Finansal planlama yapılırken bütçelerden yararlanılır.

-İşletmelerin ihtiyaç duyacakları fon miktarıyla bu fonların nereden,ne
zaman sağlanacağına ilişkin faaliyetlere"Finansal Planlama"denilir.
-Belirli bir tahmin süresi sonunda işletmelerin finansal tablolarının nasıl oluşacağının öngörüsü "Proforma Tablo"lardır.
-İşletmede optimal nakit durumunu oluşturarak işletmenin
yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için likit varlık bulundurması
"Finansal Planlama" yapılarak sağlanır..

-Regrasyon yönteminde,Bilanço kalemleri satışların bir fonksiyonu
olarak ele alnır.Bilanço kalemleri bağımlı değişken,satışlar bağımsız
değişken olarak kabul edilir.Korelasyon katsayılarını 1 olması
halinde,standart hata sıfırdır.Bu yöntem için 5-7 yıllık finansal tablo
bilgilerine ihtiyaç vardır.Finansal oranlardan yararlanmak mümkün
değildir.Satışlarla bağlantılı olan,ve aralarında direkt ilişki bulunan
bilanço kalemlerinin tahminin yapıldığı yöntem regrasyon yöntemidir.

-Genellikle 1 yıl için proforma finansal tabloların hazırlanmasında ve
ek finansman ihtiyacının belirlenmesinde kullanılan finansal planlama
yöntemi, " satışların yüzdesi yöntemi" dir.Finansal tablolarda yer alan
çeşitli kalemler arasında yüzdesel bir ilişkinin olduğunu varsayan
finansal planlama tekniğide"satışların yüzdesi yöntemi"dir.
-Bilanço kalemlerini satışların bir fonksiyonu olarak alan,bilanço
kalemlerini bağımlı değişken,satışları bağımsız değişken olarak kabul
eden yöntem "Regrasyon Yöntemi"dir.
-Bütçeleme sürecinin ilk aşamadı "Temel amaçların belirlenmesi"dir.
-Dönem içinde tahmini para giriş ve çıkışlarını miktar ve zaman olarak gösteren tabloya,"Nakit Bütçesi"denilir.


ÜNİTE :6
Çalışma Sermayesi Kavramı

Çalışma sermayesi unsurları,işletme bilançolarının aktifinde dönen
varlıklar başlığı altında yer almaktadır.Tekdüzen hesap planına
göre,dönen varlıklar;hazır değerler,menkul kıymetler,ticari
alacaklar,diğer alacaklar,stoklar,gelecek aylara ait giderler ve gelir
tahakkukları ve diğer dönen varlıklardan oluşmaktadır.Dönen varlıklar
topmanına " brüt çalışma sermayesi " denilir.
Çalışma sermayesi : Bir tesisin faaliyete başlayabilmesi ve işletme
faaliyetlerini sürdürebilmesi için kullanılan,kısa süere paraya dönüşme
özelliğine sahip varlıklar ve bu amaçla yapılan harcamalardır.
Net Çalışma sermayesi : Dönen varlıklardan kısa vadeli borçlar çıkarıldığında kalan farktır.
Likidite : Bir varlığın istenildiği zaman gerçek değerinde nakde dönüştürülebilme özelliğidir.

Çalışma Sermayesinin Özellikleri
* Çalışma sermayesi Unsurları bölünebilir özelliğe sahiptir: Sabit
varlıklar bölünmezlik,bütünlük gösterirken,çalışma sermayesi unsurları
bölünebilir niteliktedir.
* Çalışma sermayesi unsurları kısa vadeli ve likittir : Çalışma
sermayesi unsurları bir yıl içerisinde en az bir kez paraya
dönüşmektedir.
* Çalışma sermayesi unsurlarının Hareketliliği fazla olup,unsurları
birbiri ile ilişkilidir: Çalışma sermayesi unsurları en çok bir yıl
vadeli olmaları yanında,bir yılda birden çok hareketlilik
göstermektedir.
* Çalışma sermayesi kararları kısa zamanda Revize edilebilir : Çalışma
sermatesi ile ilgili kararlar bir kaç aylık bir dönem içerisinde revize
edilebilir,düzeltilebilir olmasına rağmen,sabit varlıklra yapılan
yatırımlarda aynı esneklik yoktur.
* Çalışma sermayesine yapılan yatırımların İşletmenin Risk Derecesi
Üzerine Etkisi sınırlıdır: Buna karşılık,duran varlıklara yapılan
yatırımlar işletmenin risk derecesini önemli ölçüde değiştirmektedir.
Çalışma sermayesi Çeşitleri
Sürekli Çalışma sermayesi : İşletme faaliyetlerinin en üst düzeyde
bulunması halinde,faaliyetlerin aksamadan yütütülmesine olanak sağlayan
minumum dönen varlıklar toplamıdır.
Değişken Çalışma Sermayesi : İşletmelerin mevsimlik ve devresel
dalgalanmalar sonucu sürekli çalışma sermayesinden ayrı olarak ihtiyaç
duydukları çalışma sermayesidir.
Olağanüstü çalışma sermayesi : İşletmelerin,grevler,yangınlar,sel
baskınları ve savaş gibi durumlarda karşılaştıkları güçlükleri gidermek
için bulundurdukları çalışma sermayesidir.
Çalışma Sermayesi Döngüsü : Nakitlerin finsansal kaynaklardan
sağlanması ile başlayan ve nakitlerin ham maddeye,ham maddenin
işlenerek mamule,mamullerin satılarak alacaklara,alacakların tahsil
edilerek tekrar nakde dönüşmesi şeklinde devam eden süreçtir.
Çalışma Sermayesi Yeterliliğinin Analizi
Çalışma sermayesinin Yeterli olması : İşletme faaliyetlerini aksamadan
sürdürülmesi,risk düzeyinin arttırılmadan karlılığın
yükseltilmesi,borçların zamanında ödenebilmesidir.

Çalışma sermayesinin düzeyini bir çok faktör belirlemektedir.Bunlar
* İşletmenin niteliği,faaliyette bulunduğu sektör
* İmalat süresi veya satılacak malların tedarik süresi
* Satılacak malların birim maliyeti
* İşletmenin satış hacmi
* Satın alma ve satış koşulları
* Stokların devir hızı
* Alacakların devir hızı
* Dönen varlıkların değerinde düşme olasılığı
* Konjöktür hareketleri
* Satışların belirli ay veya mevsimlere toplanması veya bütün bir yıla oldukça düzenli bir şekilde yayılması
* Kullanılan teknoloji
Çalışma sermayesinin gereğinden fazla olması
Normal seviyeden fazla işletme sermayesine sahip olmanın belirtilerinden bazıları şunlardır:
* Dönen varlık unsurlarının gereğinden fazla olması
* Kısa vadeli borçların hiç olmaması ya da çok düşük olması
* Stok seviyesinin ihtiyaç duyulan miktarının üzerinde bulunması
* Müşterilere tanınan kredilerin artması,özellikle vadelerinin uzaması
* İşletmede paraya dönüştürülen varlıklara( menkul Kıymetler ) yatırımın arttırılması
Çalışma sermayesinin Yeterli Olması
Çalışma sermatesi,işletmenin faaliyetlerini herhangi bir mali sıkıntıya
düşmeden en ekonomik şekilde yürütebilmesine ve mali bir felaket
tehlikesine katlanmadan ani ihtiyaçları karşılayabilmesine yetecek
tutarda olmalıdır.Çalışma sermayesiinn yeterli olması işletmeye aşağıda
belirtilen yararları sağlar :
* Dönen varlıklardaki ani değer düşüşlerinin olumsuz etkisinden işletmeyi korur
* İşletmenin borçlarını zamanında ödemesini sağlar
* İşletmenin kredi değerliliğinin artmasına yol açar
* Olağandışı durumlarda,işetletmenin mali yönden zor durumlara düşmesini önler
* İşletmenin tam kapasitede çalışmasına olanak verir
* Alıcılara tanınan vadenin uzatılması yolu ile rekabete üstünlük
sağlayarak,satışların ve dolayısıyla karlılığın artmasına katkıda
bulnur.
* Karların daha rahat bir biçimde ortaklara dağıtılmasını kolaylaştırarak,temettü politikasının yönlendirilmesine yardımcı olur.
* Müşteri gereksinimlerini,taleplerini doyurucu şekilde karşılayacak miktarda stok bulundurulmasına olanak verir.
* Yeterli çalışma sermayesi işletmenin likiditesini dengeleyip,riski
makul seviyelere getirerek karlılığınn mümkün olduğunca
arttırılmasına,diğer bir ifade ile likidite,risk ve karlılık üçgeninin
dengelenmesini sağlar.
Çalışma sermayesi yatırım politikaları
Atılgan çalışma sermaye Politikası : Dönen varlıklara daha az yatırım
yapılarak,likiditenin düşük tutulması ve risk düzeyinin arttırılarak
varlıkların oluşturulmasıdır.
İhtiyatlı çalışma sermayesi Politikası : Dönen varlıklara daha fazla
yatırım yapılarak,likiditenin yüksek tutulması,ve risk düzeyinin
düşürülerek varlıkların oluşturulmasıdır.
Çalışma sermayesinin Finanasmanı:
Dengeli Finanslama Stratejisi : Duran varlıklarla,çalışma sermayesinin
süreklilik gösteren kısmının,uzun vadeli kaynaklarla,çalışma
sermayesinin dalgalanma gösteren kısmının kısa vadeli borçlarla finanse
edilmesidir.
İhtiyatlı Finanslama Stratejisi : İşletmein sahip olduğu tüm varlıkların uzun vadeli kaynaklarla finanse edilmesidir.
Atılgan Finanslama stratejisi : Duran varlıkların uzun vadeli
kaynaklarla,dönen varlıkların kısa vadeli kaynaklarla finansa
edilmesidir.

Çalışma sermayesinin kısa vadeli kaynaklarla finanse edilmesi riski
arttırırken,öz sermaye karlılığını da yükseltmekte,buna
karşılık,çalışma sermayesinin uzun vadeli kaynaklarla finanse edilmesi
riski düşürmekte ancak öz sermaye karlılığınında düşmesine neden
olmaktadır.
Çalışma sermayesi ihtiyacı,aşağıdaki değişkenler arasında ilişki kurularak hesaplanmalıdır.
* Ortalama Stok Tutarı
* Yıllık Satış tutarı
* Yıllık genel giderler tutarı
* Satış Fiyatı üzerinden brüt kar
* Satıcıların tanıdığı kredi süresi
* Müşterilere tanınan kredi süresi

- Dönen varlıklar - Kısa vadeli Yabancı Kaynaklar,net çalışma sermayesini ifade eder.
- Net Çalışma sermayesinin pozitif olabilmesi için,Dönen varlıkların,kısa vadeli yabancı kaynaklardan büyük olması gerekir.
- Dönen varlıklar 120
Duran varlıklar 200
Kısa vad.yab.kay 90
Uzun vadeli yab.kay 50
Öz sermaye 210

Yukarıdaki bilgilere göre
Çalışma sermayesi = 120
Net Çalışma sermayesi = 30 dur.

- Çalışma sermayesinin en üst düzeyde tutulduğu çalışma sermayesi
yatırım politikası " ihtiyatlı çalışma sermayesi politikasıdır" dır.
- İşletmenin günlük faaliyetlerini yerine getirmek amacıyla nakit bulundurmasına " işlem amacıyla nakit bulundurma " denilir.
- Bir tesisin faaliyete başlayabilmesi ve işletme faaliyetlerini
sürdürebilmesi için kullanılan,kısa sürede paraya dönüşme özelliğine
sahip varlıklar ve bu amaçla yapılan harcamalara "Çalışma Sermayesi "
adı verilir.


ÜNİTE:7

Nakit ve Benzeri varlıklar
Nakit ve benzeri varlıkların Yönetiminin Temel Amacı,işletmenin Nakit
Açığı vermesi durumunda bu açığı karşılamak,nakit fazlası vermesi
durumunda ise bu fazlalıkları çeşitli finansal varlıklarda
değerlendirmektir.
Çalışma sermayesi unsurları içerisinde en likit oranları oara ve geçici amaçlarla yatırım yapılmış olan finansal varlıklardır.
Hazır Değerler
Hazır değerler,nakit olarak elde veya bankada bulunan varlıklar ile
normal koşullarda en fazla bir yıl veya işletmenin normal faaliyet
dönemi içerisinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülen varlık
unsurlarını kapsar.Hazır değerleri TMS içinki sınıflandırmaya uygun
olarak aşağıdaki gibi sıralandırılabilir.
* Kasa
* Alınan Çekler
* Bankalar
* Diğer Hazır değerler : nitelikleri itiba* riyle hazır değer olarka
nitelendirilen,damga pulları,posta pulları,vadesi gelmiş tahvil
kuponlar,tahsil edilecek banka ve posta havalelleri gibi hazır
değerlerde oluşmaktadır.
Menkul Kıymetler
Menkul Kıymet : Ortakılık veya alacaklılık sağlayan belli bir meblağı
temsil eden,yatırım aracı olarak kullanılan,dönemsel getiri
getiren,misli nitelikteki seri halde çıkarılan,ibareleri aynı olan
kıymetli evraktır.
Türleri TMS içinde sınıflamaya uygun olarak aşağıdaki gibi gruplandırılırlar.
* Hisse senetleri : Geçici olarak elde tutulmakta olan hisse senetlerinden oluşmaktadır.
* Özel Kesim Tahvil,senet ve bonoları : Özel Sektörün Çıkarmış Olduğu tahvil senet ve bonolardan oluşmaktadır.
* Kamu Kesimi Tahvil senet ve bonoları : Kamu kuruluşları veya hazine
tarafından çıkarılmış olan tahvil,senet ve bonolardan oluşmaktadır.
* Diğer Menkul Kıymetler : Hisse senetleri,özel ve kamu kesimi
tarafından çıkarılan tahvil senet ve bonolar dışında kalan ve kısa
vadede nakit değerlendirmek amacıyla kullanılan diğer menkul
kıymetlerden oluşmaktadır.Bunlara ilişkin genel bir sınıflama da
aşağıda belirtilmiştir.
- Repo
- Finanansman Bonosu
- Menkul Kıymetler yatırım Fonu katılma Belgeleri
- Mevduat sertifikaları
- Konut sertifikaları
- Banka garantili bonolar
- Varlığa dayalı Menkul Kıymetler
- Banka Bonoları
- Yatırım fonları
Nakit Yönetiminin Amaçları ve Kararları
İşletme faaliyetlerinin aksamamsı,üretimin durmaması açısından
işletmede yeteri kadar nakit bulundurulması gerekli iken,gereğinden
fazla nakit bulundurulması eleştirilmektedir.Çünkü atıl olarak
bulundurulan nakitlerin getirisi olmadığından,işletmenin karlılığı
azalmaktadır.
Çok fazla nakit bulundurmak işletmenin riskini düşürürken,nakit
yetersizliği işletmenin riskini arttırır.Düşük riskle
çalışmak,karlılığı olumsuz etkilemekte,riskli bir yapı ise karlılığı
olumlu yönde etkilemektedir.Risk ve getiri arasındaki denge iki temel
amacı yerine getirerek kurulabilir.
1 -Yeterli nakit,işletmenin faaliyetlerini yürütürken harcamaları karşılayacabilecek düzeyde olmalıdır.
2 - Atıl kullanılmayan nakde yapılacak yatırım en düşük seviyeye indirilmelidir.
Bu iki temel amacı gerçekleştirebilmek için nakit yönetim sistemi bazı
kararlar almak durumundadırlar.Nakit düzeyi sıfır ya da sıfıra yakın
bir düzeyde tutulmak isteniyorsa,iki şartın gerçekleşmiş olması gerekir.
1 - Planlanan dönemle ilgili olarak net nakit akışları tamamen doğru,kesin olarak tahmin edilmiş olmalıdır.
2 - Nakit giriş ve çıkışları arasında mükemmel bir uyum olmalıdır.
Etkin bir nakit akışı tahminleri ilk adımı oluşturmaktadır.
İşletmenin nakit giriş ve çıkışları eş zamanlı değildir.Bazı Nakit
giriş ve çıkışları düzensiz iken,bazıları süreklilik arz eder.
İşletmelerde Nakit Bulundurmanın Amaçları
* İşlem Amacı : İşletmeler günlük faaliyetlerini yürütürlerken,bazı
giderler yapma zorundadırlar.Stok alımı,vergiler,ücretler,faiz
ödemeleri,kar payı ödemeleri ve bu ödemelere örnek
gösterilebilir.Günlük faaliyetlerin gerektirdiği harcamaları karşılamak
amacıyla nakit tutulmasına işlem amacıyla nakit tutulması denilmektedir.
* Tedbir<İhtiyat> Amacı : Beklenmeye giderleri karşılamak,nakit
girişlerinin kesin olarak bilinememesi,tahsilatların zamanında
yapılamaması,nakit eksikliğinin getireceği problemleri ve maliyetleri
ortadan kaldırmak için işletmeler tedbir amcıyla da para bulundururlar.
* Spekülasyon amacı : Faiz oranlarındaki değişmelerden,menkul
kıymetlerin fiyat artışlarından yararlanmak amacıyla,başka bir deyişle
spekülatif amaçlı olarak nakit bulundurabilirler.Özellikle son yıllarda
faiz getirili finansal varlıkların reel getirilerinin yüksek olması bir
çok işletmenin esas faaliyetlerinin dışına çıkarak bu durumdan
yararlandığını göstermektedir.Hatta bir çok işletmenin faaliyet dışı
karı faaliyet karının üzerine çıkmaktadır.
Konsolidasyon : Vadesi gelen bir borcun daha uzun süreli bir vadeye uzatılması işlemidir.
Para Piyasası : Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılatığı piyasa
Sermaye Piyasası : Uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı Piyasadır.
Nakit Bulundurmanın Faydaları
* Günlük faaliyetlerin gerektidiği ödemeleri eksiksiz şekilde karşılamak
* Beklenen ödemeleri zamanında yapmak ( süresi gelen borçların,Vergi taksitlerinin, vs. )
* Beklenmedik olağanüstü olaylara karşı hazırlıklı olmak
* Olağanüstü nakit ödemelerini yapmak ( zarar-ziyan tazminat vs..)
* Alışlarda nakit iskontosundan yararlanmak
* Bankalarla iyi ilişkiler kurmak,devam ettirmek,gerektiği zaman banka
ve diğer finans kuruluşlarından kolaylıkla kredi temin etmek
* Ortaya çıkacak karlı iş imkanlarının ve yatırım fırsatlarını değerlendirmek
Nakit ve Benzeri Varlıkların Yönetimi
İşletmeler nasıl,nakit açıkları verdiklerinde kısa vadeli kaynaklardan
faydalanıyorsa,nakit fazlası verdiklerinde de bu fazlalığı kısa vadeli
finansal araçlarda değerlendirmelidir.Nakit fazlası atıl olarak kasada
ya da vadesiz banka hesaplarında beklelitilirse,bu değerleden bir
kazanç sağlanamayacaktır.Oysa bu fazlalıkların çeşitli finansal
araçlarla değerlendirilmesi işletmelere küçüksenmeyecek getiri
sağlar.Ünitenin başında ne tür araçlara yatırım yapılabileceği
belirtilmişti.Ancak bu araçlara yatırım yapılırken dikkat edilmesi,gçz
önüne alınması gereken bazı faktörler vardır.Bunlar;
Vade : İşletmeler geçici bir süreyle değerlendirecekleri nakit
değerleri kısa vadeli finansal araçlarda değerlendirmelidiri.Nakdin
ihtiyaç duyulacağı zamana bağlı olarak bu süre,bir gün olabileceği gibi
bir kaç ayda olabilir.
Risk : Tüm finansal varlıklar,ekonominin ve işletmelerin tümünü etkisi
altına alan sistematik risklerden aynı derece etkilenir.Bu riskler,faiz
oranı riski,enflasyon riski ve piyasa riskidir.Bu riskleren korunmak
mümkün değildir.Ancak finansal araçları çıkaran kuruluşlara özgü
sistematik olmayan riskler çeşitlendirme ile azaltılabilir.Nakit
fazlalarının yüksek risk taşımayan hazine bonosu,repo gibi alanlarda
değerlendirilmesi çalışma sermayesi yönetimi açısından gereklidir.
Likidite : Likidite varlıkların,istenildiği anda,gerçek değerinde
paraya dönüşme özelliğidir.Kısa vadeli atıl nakitlerin yatırıldığı
araşların likiditesi yüksek olmalıdır.Çünkü,paraya ihtiyaç olduğunda bu
varlıklar en kısa zamanda nakde dönüştürülebilmelidirler.
Getiri : Nakitlerin finansal araçlarla değerlendirme amacı,bunları atıl
olarak turma yerine bir getiri sağlamaktır.Bu nedenle finansal araçlara
yatırım yaparken,bu araçların getiri düzeyide değerlendirilmelidir.
Vergilendirme : Yatırım yapılan finansal araçlardan elde edilen getiri
üzerinden ödenen vergiler,reel karlılığı düşürücü etki yapar.Finansal
araçlara yatırım yapılırken,vergi durumu da göz önüne alınarak,en düşük
vergi ödenecek şekilde seçici davranmalıdır.

Geçici Amaçlar Yatırım Yapılabilecek Finansal Yatırım Araçları
Hisse senetleri : Hisse senetleri,anonim ortaklıkların ihraç
ettikleri,anonim ortaklığın sermaye payını temsil eden kıymetli evrak
niteliğine sahip menkul kıymetlerdir.Hisse senetlerinn pazarlanabilme
özelliği kazanabilmesi için,fiyatının serbestçe oluşabilmesi için
menkul kıymet borsalarına kote olması gerekmektedir.
Kamu Kesimi Borçlanma senetleri : Devlet,temel gelir kaynağı olan
vergiler yeterli olmayınca,bütçe açıklarını kapatmak için iç ve dış
piysalardan borçlanmaktadır.Kısa vadeli fon ihtiyacı hazine bonosu
ihracıyla karşılanırken,uzun vadeli fon ihtiyacı devlet tahvilleri ile
karşılanmaktadır.Ayrıca uluslar arası piyasalara euro tahvil ( yabancı
para birimleri ile ) ihracıda gerçekleştirilmektedir.Ülkemizde devletin
kısa vadeli fon ihtiyacı yüksek olduğundan,finansal piyasaların en
aktif aracı,hazine bonolarıdır.
Hazine Bonosu:Hazine tarafından vadesi 1 yıldan kısa süreli olarak
çıkartılan ve iskontolu olarak işlem gören borçlanma senetleridir.
Tahvil : Devletin 1 yıl,anonim ortaklıkların en az 2 yıl ve daha uzun
vadeyle,ödünç para bulmak amacıyla,itibari kıymetleri eşit ve ibareleri
aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetleridir.
Bono ve tahvillerin taşıdığı en önemli risk,faiz oranı değişim
riskidir.Faiz oranları yükseldiğinde,bono ve tahvilin değeri düşer.
Hazine bonoları iskontolu olarak ihraç edilmektedir.Bonunun üzerinde
yazılı olan nominal değer vade tarihindeki fiyatıdır.Bono,alınıp
satılmak istenildiğinde piyasada oluşan faiz oranı üzerinden iskonto
edilerek fiyatı bulunabilmektedir.Hazine bonosu ve devlet tahvilleri
stopaja tabi olmakla birlikte,stopaj oranı %0 olarak belirlenmiştir.Tam
mükellef kurumlar,bono ve tahvillerden elde ettikleri faiz gelirleri
için fon payı dahil %33 oranunda kurumlar vergisine tabidir.
Repo : Bir menkul kıymetin işlem başlangıç valöründe satılıp bitiş
valöründe geri alınmasını ifade eder.Repo yapan taraf parayı kullanan
taraftır.

Yatırım Fonu : Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla
belge sahipleri hesabına,oluşturulan portföyü işlemek amacıyla kurulan
mal varlığıdır.
* Vadesi gelen borçların,borç verenin rızasıyla ya da rızası dışında uzun vadeli borca dönüştürülmesine "konsolidasyon" denilir.
* Menkul kıymetlerin geri satma taahhüdü ile satın alınmasına"Ters Repo "denilir.
* Nakit Yönetiminde gerçekleştirilecek ilk adım "Nakit Çıkışı Tahminlerinin Yapılması" dır.
* Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasaya,"Para Piyasası" denilir.
* Yatırımcı açısından,riski en düşük yatırım aracı,"Hazine Bonosu" dur.
* İşletmelerin finansal yükümlülüklerini karşılamak, için yeterli
nakdin sağlanması,büyüme ve yatırım fırsatlarından yararlanacak kadar
para bulundurulmasına "Nakit Yönetimi"denilir.
* Hisse senetleri,menkul kıymet sınıflandırmasında yer alır.
* Para piyasası ve sermaye piyasası arasındaki fark,Para piyasası kısa
vadeli fonların,sermaye piyasası ise uzun vadeli fonların arz ve
talebinin karşılaştığı piyasadır.
* Gelir elde etmek amacıyla kısa süreli,geçici olarak yapılan menkul kıymet yatırımlara"Nakit benzeri varlıklar" adı verilir.
* Tam mükellef gerçek kişiler,yatırım fonları kar payları için % 0 vergiye tabidir.
* Hazine bonolarının fiyatı,iç iskonto yöntemine göre bulunur.
* Tam mükellef kurumlar ve tam mükellef gerçek kişiler için repo gelirleri %2 stopaja tabidir.
* Ekonominin ve işletmelerin tümünü etkisi altına alan risklere "Sistematik Risk " adı verilir.