Teknik sorular ve cevaplar

1) Makine her kapatılıp açılışta BIOS ayarlarını unutuyor...
Anakart üzerindeki pil zayıflamıştır. Pili değiştirin. Bu pil
genellikle 2032 kodlu pildir. Problem devam ediyorsa pil yuvası ile
anakartın bağlantısını sağlayan noktalarda temassızlık olabilir.
Buraları gözden geçirin, gerekirse lehimleri tazeleyin. Hala çözüme
ulaşılamamışsa bu şekilde kullanmaya devam edin veya anakartı
değiştirin.

2) Yaklaşık 2-3 ay gibi bir zamanda pil bitiyor...
Bu duruma ASUS SP97 anakartlarda rastlamıştır. BIOS yazılımındaki bir
hatadan kaynaklanmaktadır. BIOS’u internetten çekilecek programla
yeniden yazmak suretiyle sorun çözülür.

3) COM1 veya COM2 portuna takılı cihazlar çalışmıyor...
Montajı yeni yaptıysanız ve AT anakart kullanıyorsanız kabloların
anakarta monte edildiğine ve doğru port kablolarını kullandığınıza emin
olun. Bazı port kabloları anakarttan anakarta değişebilmektedir. Mesela
Gigabyte bir anakart ile Tomato anakartın port kabloları farklıdır.
BIOS’tan bu portların disabled edilmediğini kontrol edin. Gerekirse default bios ayarları yükleyin.
Loop back cihazı ve test programı varsa bu portların sağlam olup olmadığını kontrol edin. Arızalı ise anakartı değiştirin.

4) Açılışta CPU hızını olması gereken değerde göstermiyor...
Montaj esnasında CPU saat hızını belirleyen jumperler yanlış takılmış
olabilir. Anakartın kitapçığından yararlanarak bu jumperleri gözden
geçirin.
Yeni tip anakartlarda CPU saat hızı BIOS ta software olarak
ayarlanmaktadır. Sizin işlemciniz buradan overclock yapılmış olabilir.
Doğru değeri BIOS setup içerisinde CPU Speed ile ilgili yerden
ayarlayabilirsiniz.

5) Windows veya DOS gibi işletim sistemleri disket sürücüyü görmüyor...
BIOS’ta disket sürücü tipinin doğru olarak tanımlandığını kontrol edin.
3½ disket sürücü kullanıyorsanız BIOS’ta da bunun böyle olduğuna dikkat
edin.
Sürücüyü başka bir makinede deneyerek sağlam olduğuna emin olun.
Sürücüye takılan güç kablosunun ve anakarttan gelen data kablosunun iyice yerleştiğine emin olun.
İlk açılışta sürücünün led’inin yanıp yanmadığını kontrol edin.
Yanmıyorsa bağladığınız güç kablosunda kopukluk olabilir. Başka bir
kablo takmayı deneyin. Eğer yanıyorsa anakart ile bağlantıyı sağlayan
data kablosunu değiştirin. Arıza devam ediyorsa anakartın I/O katında
problem olabilir. Anakartı değiştirmek gerekir.

6) Bilgisayar sık sık kendiliğinden reset atıyor...
Büyük ihtimalle anakart arızalıdır ve değişmesi gerekir. Fakat küçük
bir ihtimal olmakla birlikte power supply’ın yeterli enerjiyi
verememesinden dolayı da bu arıza olabilir. Bunun için öncelikle sağlam
olduğuna emin olduğunuz bir power supply ile makinenizi deneyin.

7) Bilgisayar her açıldığında hard diski yeniden algılıyor...
Anakart BIOS Setup’a girerek Auto HDD Dedection yaparak hard diski BIOS’a tanıttırın.

Sesli Arızalar
ASUS AGP-V3800 ekran kartı kullanıyorum. VGA+TV dual özelliğini aktif yapamıyorum...
Çözünürlüğü 800x600 veya daha aşağısına ve 16 bit renk seviyesine veya daha aşağısına indirin.

9) ASUS MEW M/B tip bir anakart ve 32 MB RAM kullanıyorum. NT 4.0 kurduğumda ekran kartının sürücüsünü yükleyemiyorum...
Ekran kartının sürücüsünün yüklenebilmesi için minimum 64 MB RAM gerekmektedir.


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Açılma Problemleri


1) Makinenin güç düğmesine basıldığı halde açılmıyor, ön panel ışıkları yanmıyor...
Bu tür durumda yapılması gereken ilk şey elektrik prizinde elektriğin
olduğuna emin olmaktır. Daha sonra da makinenin tüm kabloları kontrol
edilir, özellikle güç kablosu olmak üzere tüm kablolar sıkıca
yerleştirilir. Sorun devam ediyorsa aşağıdaki adımları izleyin:
Bilgisayarınız AT yapıda ise;
Büyük ihtimalle power supply (güç kaynağı) ünitesi arızalanmıştır. Yenisi ile değiştirmek gerekir.
Power düğmesi arızalanmış olabilir. Elektrik fişini sökün ve kasanın
kapağını açarak power düğmesini çıkartın. Düğmenin ucundaki kontak
kablolarını kalın bir iletkenle kısadevre edin ve kasanın arkasına
elektrik kablosunu takın. Eğer makine açıldıysa arıza düğmededir. Bu
durumda yenisi ile düğmeyi değiştirin. Elektrik fişi takıldığında
düğmenin ucunda 220 V olacağından dikkatli davranılmalıdır.
Bilgisayarınız ATX yapıda ise;
ATX anakartlarda “soft power on/off” özelliği bulunmaktadır. Güç
kaynağı ünitesi anakarttan alacağı komutlar doğrultusunda cihaza
elektrik vermekte veya kesmektedir. Anakartın bu komutu vermesi için
yine anakart üzerindeki “power on” jumperi kısadevre edilir. Bu işlem
kasadaki açma kapama düğmesi ile yapılır. Eğer bu düğme bozuksa veya
kablosu bu jumpere takılmamışsa bu işlem yapılmayacağından; anakart
makineyi açmayacaktır. Düğmenin bozuk olma ihtimali düşünülerek anakart
üzerindeki bu jumper başka bir ilenken ile (tornavida gibi) kısa devre
edilerek makinenin açıp açmadığı kontrol edilir. Eğer açıyorsa düğme
değiştirilir.
Güç kaynağının anakarta gerilim veren kabloları haricindeki HDD, CD-ROM
gibi cihazlara bağlı kabloları çıkartılır. Anakarta gerilim veren
kablonun sıkı olmasına dikkat edilir. Power on jumperi kısa devre
edilerek çalışıp çalışmadığına bakılır. Eğer makine açılıyorsa HDD veya
CD-ROM gibi cihazlarda problem aranır.
Güç kaynağının bozuk olma ihtimaline karşı sağlam bir güç kaynağı takılarak makinenin açılıp açılmadığına bakılır.
Problem devam ediyorsa anakarta takılı ses kartı, faks modem gibi
opsiyonel kartlar çıkartılır ve yeniden açılması denenir. Buna rağmen
problem yine çözülmediyse anakartın arızalı olma ihtimali yüksektir.
Sağlam bir anakart takılır

2) Düğmeye basıldığında tüm ışıklar yanıyor; fakat, hiçbir ses ve görüntü yok...
Problem büyük ihtimalle anakarttadır. Bu duruma özellikle CIH virüsü
ile BIOS’un bozulması sonucu rastlanır. BIOS’un yeniden yazılması
denenir. BIOS’un yeniden yazılması kitabın anakartlarla ilgili
bölümünde anlatılmıştır. Olmuyorsa anakart değiştirilir.
Bu duruma makine montajı ilk yapıldığında rastlanmışsa ve CPU saat
ayarları anakart üzerinde jumperler ile yapılıyorsa bu ayarların doğru
yapıldığına emin olur. Farklı bir çarpanın seçilmesi bu duruma sebep
olabilir.

3) Açılışta “ERROR: Can't write ESCD” hatası veriyor...
Eğer herhangi bir donanım değişikliği yapmadıysanız BIOS flash chip ile
ilgili hatalı bir durum vardır. BIOS’ta setup defaul’u tekrar yükleyin.

4) Açılışta key***** hatası veriyor ve klavyenin hiçbir fonksiyonu çalışmıyor...
ü Klavyenin iyi takıldığına emin olun. Buna rağmen devam ediyorsa
klavyeyi başka bir makinede deneyerek sağlam olup olmadığını kontrol
edin.
Sağlam klavye takılı olduğu halde problem devam ediyorsa anakartın
klavye girişinde problem var demektir. Genellik buradaki sigorta atar.
Bu duruma daha çok makine çalışırken klavyeyi söküp takmak sebep olur.
Anakartı sökün. Burada kenarında “fuse” yazan direnç veya mercimek
kondansatör şeklindeki sigortayı bulun. Her iki ucunu lehimlemek
suretiyle bir tel ile kısadevre edin. Ayrıca klavye girişi ile anakart
arasındaki bağlantı noktalarında soğuk lehim varsa bu lehimleri
tazeleyin. Kartları yerlerine takarak tekrar deneyin. Sorun
çözülmediyse anakartı değiştirin.

5) Bilgisayar Windows işletim sistemine girmeden kilitleniyor...
Bilgisayarınız açılırken CONFIG.SYS ve AUTOEXEC.BAT dosyaları
içerisinde bulunan satırlar icra edilirler. Bu satırlar arasında 32 bit
sistemle uyumlu olmayanlar var ise bunlar problem çıkartabilirler. Bu
satırların icrası iptal edilmelidir. Bunun için aşağıdaki yolları takip
ediniz;
1. Bilgisayarı kapatıp yeniden açın. Açılış esnasında “Windows 98 başlıyor” yazısını görünce tuşuna basın.
2. Karşınıza çıkan seçeneklerden “Adım Adım Onaylama” seçeneğini seçerek icra edilen satırları dikkatlice izleyin.
3. Burada icra edilen satırı tespit edin ve makineyi yeniden kapatıp
ile açın. Şimdi “Sadece Komut İstemi” satırını seçin ve Dos
ortamına geçin.
4. “edit config.sys” veya “edit autoexec.bat” yazarak ilgili komutu
bulun ve burayı silin veya başına “; ” koyarak icra edilmesini
engelleyin.
5. Yaptığınız değişiklikleri kaydedip makinenizi yeniden kapatıp açın.
“C:>\\WINDOWS” dizini altında “WIN.COM”, “HIMEM.COM” ve “EMM386.EXE”
dosyalarının bulunup bulunmadığına bakın. Eğer yoksa başka bir
bilgisayardan kopyalayın ya da Cab (Cabinet) dosyalarından bunları açın.
Bilgisayarınızı Windows 95/98 açılış disketi ile açın. “ATTRIB
MSDOS.SYS –H –R” yazarak MSDOS.SYS dosyasının gizlilik (hidden) ve salt
okunurluk (read only) halini kaldırın. “EDIT MSDOS.SYS” yazarak bu
dosyanın içeriğini görün. Burada “BootGUI=0” yazan bir satır varsa “0”
sayısını “1” sayısı ile değiştirin. Burada “0” olması grafik
arabirimine girmeyi engeller. Aşağıda örnek bir MSDOS.SYS dosyasının
içeriği verilmiştir.
[Paths]
WinDir=C:\\WINDOWS
WinBootDir=C:\\WINDOWS
HostWinBootDrv=C
[Options]
BootMulti=1
BootGUI=1
DoubleBuffer=1
AutoScan=1
WinVer=4.10.1998

6) Windows’a girerken düzensiz karakterler ve bip sesi çıkıyor...
Büyük ihtimalle registry kayıtları bozulmuştur. Kolay çözüm olarak aynı
tip bilgisayarda Windows altınaki SYSTEM.DAT ve USER.DAT dosyalarını
DOS ortamında iken buraya kopyalayın. Sorun çözülmediyse Windows’un
yeniden yüklenmesi gerekecektir.

7) Açılışta “MSGSRV.32” hatası veriyor...
Bilgisayarı kapatıp açın. Windows’a girerken “F8” tuşuna basın ve çıkan
menüden 3. seçenek olan “Güvenli Kip”i seçin. “Denetim Masası”
bölümünden “Program Ekle/Kaldır” seçeneğini seçin. Karşınıza çıkan
listede “DirectX Drivers” bölümünü seçin. “Restore Audio Drivers”
tuşuna basın. Bilgisayarın yeniden açılmasını bekleyin.

FPRIVATE "TYPE=PICT;ALT=Cool" Açılışta “Hard disk(s) Diagnosis Fail” hatası veriyor...
Daha önceden sisteme tanıtılan bir hard disk çıkartıldı ve yeniden ayar
yapılmadıysa veya bu hard disk bozulmak suretiyle sistem tarafından
görülmüyorsa böyle bir hata ile karşılaşılabilir. Çözüm olarak hard
disk bağlantıları kontrol edilir ve ayarlar yeniden yapılır. Problem
devam ediyorsa bu hard diski başka bir makinede denemek suretiyle
arızanın hard diskten mi yoksa başka bir yerden mi kaynaklandığı
araştırılır.

9) Windows her açılışta Scandisk yapıyor...
Windows kapatılırken “Bilgisayarı kapat” seçeneğinden kapatılmayıp da direk güç düğmesinde kapatılmışsa scandisk çalışır.
Hard diskte bad sektör olduğu zaman da scandisk çalışır. Eğer bas
sektör varsa yüzey taramasına geçer. Gerekli bad sektörleri tespit
ettikten sonra Windows çalışır. İstenirse bu işlem yarıda kesilebilir.
Fakat sonuna kadar devam etmesinde fayda vardır. Böylece hard
diskinizdeki arızaları görmüş olursunuz. Ayrıca sonuna kadar beklenirse
Windows bir sonraki açılışta scandisk yapma ihtiyacı hissetmez.

10) “Missing Operating System” hatası veriyor...
Sabit disk parametreleri BIOS Setup’ta hatalı girilmiştir. BIOS Setup’ta “IDE AUTO DEDECTION” yaparak parametreleri düzeltin.

11) RAM’i sayarken “Memory Fail” hatası veriyor...
RAM’ler arızalıdır. Değişmesi gerekir.

12) “Disk Boot Failure, Insert System Disk and Press Enter”
Hard disk takılı olmayabilir veya hard disk partitionlara
ayrılmamıştır. Hard diski takarak bir açılış disketi ile sistemi açın
ve fdisk yaparak format atın ve sistemi yükleyin.
Not: Bu hataya CIH virüsünün hard diskin partition’larını ortadan kaldırması sonrasında da rastlanmaktadır.

13) “HDD Controller Failure” hatası veriyor...
Bu hataya IDE arabiriminin veya hard diskin bozulması sebep olmaktadır.
Hard diski, çalıştığına emin olduğunuz başka bir makinede deneyin. Eğer
orada bir problem yoksa anakartı değiştirmek gerekir.

14) “FDD Controller Failure” hatası veriyor...
Disket sürücüye ait IDE arabiriminde problem olabilir. Öncelikle disket
sürücüyü başka bir makinede deneyin. Sürücünün çalıştığına eminseniz
anakartı değiştirmek gerekebilir.

15) “Invalid Boot Diskette” hatası veriyor...
Floppy’ye taktığınız disket bir açılış disketi değildir. Bir açılış disketi takarak bilgisayarınızı açmayı deneyin.

16) Açılışta ekranı “tas2” yazısı dolduruyor...
Genellikle açılışta driver disketlerinden birinin floppy’de unutulması
bu duruma sebebiyet verir. Disketi çıkartıp makinenizi yeniden açın.

17) Bilgisayar bazen çok yavaş açılıyor. İlk Windows 98 logosundan
sonra sol üst köşede yanıp sönen “_” imleç işareti çıkıyor. Uzun bir
müddet sonra Windows 98 çalışmaya başlıyor...
Bilgisayar açılırken donanımı ve sistem açılış dosyalarını kontrol
eder. “_” imleç işareti bu esnada çıkar. Bilgisayarda herhangi bir IRQ
çakışması ya da açılış dosyalarını okurken bir komut satırında
takılması nedeniyle sistem yavaş açılabilir. Bu problemi gidermek için
Autoexec.bat ve Config.sys dosyalarının yedeklerini alarak (daha sonra
gerekirse tekrar yüklemek için) bu dosyalar üzerinde tıkanmaya sebep
olan satırları tespit edin ve icra edilmesini engelleyin. Satırları
silme veya başlarına “rem” yazmak icra edilmelerini engelleyecektir.Bu
satırlar bazı donanım aygıtlarının sisteme tanıtılması ya da bazı
programların yüklenmesi neticesinde bu dosyalar yerleşmiş olabilirler.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Genel Arızalar


1) Bilgisayar DOS ortamında Türkçe karakterleri yazmıyor...
Eğer işletim sistemi olarak DOS kullanıyorsanız “autoexec.bat” dosyasında aşağıdaki satırın olması gerekir.

keyb tr,,C:\\DOS\\keybrd2.sys /id:179
Eğer yoksa bu satırı yazın. Şayet “autoexec.bat” dosyası yoksa bu
dosyayı oluşturun. Oluşturmak için herhangi bir kelime editöründen bu
satırı yazdıktan sonra “autoexec.bat” c: sürücüsünün root (kök)
dizinine ismiyle kaydedin. Buradaki id:179 ifadesi Türkçe Q klavyeyi
ifade eder. Türkçe F klavye için bu değerin id:400 olması gerekir.
Eğer işletim sistemi olarak WINDOWS kullanıyorsanız “autoexec.bat” dosyasında aşağıdaki satırın olması gerekir

keyb tr,,C:\\WINDOWS\\COMMAND\\keybrd2.sys /id:179
Burada dikkat edilmesi gereken, DOS işletim sisteminin DOS dizinine;
WINDOWS işletim sisteminin de WINDOWS dizinine kurulmuş olmasıdır.
Şayet farklı dizinlere kurulmuşsa bu dizin ismi girilmelidir.

2) BIOS’u yeniden programlarken “Notice: Boot Block is different” şeklinde bir hata mesajı veriyor...
BIOS modelinin doğru olup olmadığını kontrol edin. Eğer doğru ise bu mesajı geçerek programlama işine devam edin.


3) BIOS programlama işi bittikten sonra “Error: data compare failure” hatası veriyor...
Bu durumda bilgisayarınızın elektriğini kesmeyin veya reset yapmayın.
Programlama işini birkaç defa daha deneyin. Eğer sonuç vermezse yeni
bir BIOS takmak gerekecektir.

4) ATX kasa kullanıyorum. “Bilgisayarı kapat” dedikten sonra kendiliğinden kapanmıyor...
BIOS Setup’tan “Power Management Setup” bölümünü “User Define”a ve
“Video Off Method” seçeneğini “DPMS Reduce On” olarak değiştirin.


5) Monitörde titreme oluyor...
Monitör etrafında hoparlör ya da adaptör gibi manyetik alan yayan
cihazlar varsa titremeye sebep olabilir. Bunları monitörden
uzaklaştırın.
“Denetim Masası”nda “Görüntü” ikonunu çift tıklayarak “Ayarlar”
penceresini açın. Buradan Gelişmiş Ayarlar kısmına geçerek monitör
frekans ayarlarını değiştirin. Titremenin olmadığı bir değer varsa
burada sabit bırakın.







Burada ekranınızın desteklemediği bir değer çıkarsanız ekranda görüntü
kaybolarak sallanmalar olacaktır. Bu durumda “Esc” tuşuna basarak
işlemi iptal edin ve eski değere geçin.

Frekans ayarlarının yapıldığı kısım ekran kartının modelleri arasında değişiklik gösterebilir.
$ Disket sürücüsünün ışığı devamlı olarak yanıyor...
Anakart ile disket sürücü arasındaki data kablosu ters bağlanmış
olabilir. Kablonun kıvrımlı tarafı disket sürücüye takılır. Ayrıca
kablonun çizgili tarafı hem anakart üzerindeki hem de disket sürücüsü
üzerindeki 1 numaralı uca gelmelidir.
$ Disket sürücü disketi okumuyor veya yanlış okuyor...
Disket sürücünün kablosu arızalı olabilir. Başka bir kablo ile değiştirerek yeniden deneyin.
BIOS setup’tan disket sürücü tanıtılmamış ya da yanlış tanıtılmış
olabilir. BIOS setup’a girerek ilgili kısmı 1.44 olarak değiştirin.