Muhasebe Nedir?

Muhasebenin ne anlama geldiğini öğrenmek için muhasebenin tanımını
kısaca anlamamız gerekiyor. Muhasebe nedir denildiği zaman aklımıza kısa
ve öz bir tanım gelmeli. Böylece tanımı ezberlemek yerine, muhasebenin
ne anlama geldiğini anlayabiliriz. Muhasebenin tanımından yola çıkarak
"muhasebe nedir" sorusuna cevap bulabiliriz, ve böylece yavaş yavaş
muhasebeyi öğrenmeye başlayabiliriz.

Kısaca Muhasebenin Tanımı: İşletmelerin mali işlemlerini
kaydeden, sınıflandıran, özetleyen ve raporlayan bir bilimdir.
Muhasebe nedir denildiğinde bu tanımı bilmemiz ve anlamamız bize yeterli
olacaktır. Tabiki tanımda geçen kelimelerin de ne anlama geldiğini
bilmek ve anlamak gereklidir. Bu tanımdaki terimlerin ne anlama
geldiklerini bilmek muhasebeyi daha iyi anlamamızı sağlayacaktır.
Muhasebenin ayrıntılı tanımı ise, muhasebeyi tamamaıyla bize
açıklamaktadır. Muhasebenin ayrıntılı tanımını, bizim yaptığımız kısa
tanımla aynıdır. Sadece biri kısa ve öz, biri de uzun ve ayrıntılıdır.

Muhasebenin Tanımı: Ekonomik faaliyetlerde bulunan tüm
kuruluşların mali nitelikteki işlemleri ve olayları para ile ifade
edilmiş şekilde kaydeden, sınıflandıran, özetleyerek rapor eden ve
sonuçlarını yorumlayan ve analiz eden bir bilim dalıdır.
Muhasebenin tanımını aynı zamanda "muhasebe nedir" sorusuna cevap
vermektedir. Yani muhasebenin ne anlama geldiğini, ne olduğunu, ne
yapması gerektiğini tanımdan çıkarabiliriz. Muhasebeyi tam anlamıyla
bilmek için tanımını anlamamız yeterli olmamaktadır. Tanım da yer alan
her terimin de ne anlama geldiğini bilmemiz gereklidir.
Muhasebenin ne olduğunu öğrenmek için tanımdan yola çıkarak konuyu
anlamaya çalışalım.
Muhasebe, işletmelerin varlıklarının ve kaynaklarının oluşumunu,
bunların kullanılma biçimini, işletmelerin yaptığı işlemler sonucunda bu
varlıklardaki ve kaynaklardaki değişmeleri, işletmelerin mali
durumlarını açıklayacak bilgileri sağlayan ve bu bilgileri ilgili kişi
ve kurumlara ileten bir bilgi sistemi ile oluşmaktadır. Muhasebe sadece
kar amacı ile kurulan işletmelerle ilgili değil, kar amacı gütmeyen yani
topluma fayda için hizmet veren tüm kuruluşlar için de geçerlidir. Bu
yüzden işletmeler denilirken tüm kuruluşları kapsamaktadır. Ama genelde
muhasebe sistemi kar amacı güden işletmeler için daha da önemlidir.

İşletme: Belirli bir ticari amaç için, bir veya daha fazla kişinin
bir araya gelerek, belirli bir sermaye ile kurdukları kuruluşlardır.
İşletmeler amaçlarına göre ve kuruluş şekillerine göre çeşitli şekillere
ayrılırlar. Bunlar genel olarak şahıs şirketleri
ve sermaye şirketleri
şeklindedir.
Muhasebenin işlevini yerine getirebilmesi için belirli görevleri
bulunmaktadır. Bu görevlere muhasebenin fonksiyonları denir.
Muhasebenin fonksiyonlarını kaydetme, sınıflandırma, özetleme ve
raporlama olarak dört ana grupta toplayabiliriz.
"Muhasebe nedir" sorusunun cevabını umarım yavaş yavaş anlamaya
başladık. Muhasebenin fonksiyonlarını ayrıntılı olarak incelemek
muhasebeyi daha da iyi anlamamızı sağlayacaktır.

Kaydetme Fonksiyonu: Mali işlemleri belgelere dayanarak muhasebe
sistemine göre muhasebe defterlerine kayıt yapılması aşamasıdır.
Muhasebenin en önemli ve ilk fonksiyonudur. Muhasebe de kayıtlar doğru
ve düzgün tutulmadan diğer fonksiyonların da bir anlamı kalmaz. Yapılan
her işlem muhasebe sistemi içinde ilk olarak kayıt yapılmak zorundadır.
Bu kayıtlarda belgelere dayandırılarak yapılır. Muhasebe sisteminde iki
tür kayıt yöntemi varddır. Tek taraflı kayıt
ve çift taraflı kayıt.

Sınıflandırma Fonksiyonu: Kaydedilen bilgiler belirli zaman
aralıklarında derlenip niteliklerine göre gruplara ayrılır. Böylece
farklı nitelikteki ve gruplardaki işlemleri birbirleri ile karıştırmadan
farklı sınıflarda incelenebilir. Sınıflandırma işlemleri muhasebe
sistemi dahilinde muhasebe defterlerinden büyük defterlere (defteri
kebir) yapılmaktadır.

Özetleme Fonksiyonu: Sınıflandırılan işlemler dönem sonlarında
toplanarak daha kolay sonuçlar çıkarabilmek ve yapılan kayıtların
kontrolünü sağlamak için özetlenir. Dönem sonlarında işletmeler yüzlerce
belki binlerce işlem yapmış olurlar. Bu işlemeleri teker teker
incelemek çok uzun zaman alacağından, aynı nitelikteki işlemleri
özetleyerek görmek kişilere daha fazla yarar sağlamaktadır. Muhasebe
sisteminde özetleme fonksiyonu muhasebe tablolarından mizan
kullanılarak yapılır.

Raporlama Fonksiyonu: En son olarak raporlama fonksiyonunda
kaydedilen, sınıflandırılan ve özetlenen işlemler mali tablolar
aracılığı ile sonuç aşamasına gelir. Bu sonuç aşaması da raporlamadır.
Raporlama muhasebe sisteminin en son aşaması ve yorum yapma aşamasıdır.
Muhasebenin en önemli fonksiyonlarındandır. Raporlarda işletmelerin her
türlü sonuçları ortaya çıkarılarak işletme hakkında bilgiler ve yorumlar
yapılmaktadır. İşletme bu raporlar sayesinde geleceğine karar vermekte
ve yeni kararlar almaktadır. Raporlama aşamasında muhasebe tabloları
kullanılır ve bu tabloların en önemlileri bilanço ve gelir tablosudur.
Muhasebe bu fonksiyonları sırasıyla yerine getirerek işletmelerin mali
işlemleri hakkında sonuçlar çıkararak; hem işletmeyi, hem devleti hem de
üçünçü kişileri bilgilendirmektedir. Kısaca muhasebe böyle bir
sistemdir ve Ülkemizde 26.12.1992 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak
yürürlüğe giren Muhasebe Sistemi gün geçtikçe önemini artırmaktadır.