H.Z MUSA

Allah Teâlâ'nin, dört büyük kitaptan biri olan Tevrat'i verdigi ve
yeryüzünde dinini teblig edip, hakim kilmasi için gönderdigi Ulu'l-Azm*
peygamberlerden biri. Hz. ibrahim (a.s)'in soyundan olup,
israilogullarinin akidelerini islah etmek ve onlari Allah Teâlâ'nin
diledigi nizama kavusturmakla görevlendirilmisti. Küfürle mücadelesi
Kur'ân-i Kerim'de uzun uzun anlatilmaktadir.


Hz. Adem (a.s)'den, Rasulullah (s.a.s)'e kadar pek çok peygamber
gelmistir. Bu peygamberler, gönderildikleri kavimleri, Allah Teâlâ'ya
iman etmeye çagirmislar; bu yolda kâfirlerle savasmislar, yasadiklari
diyarlardan çikarilmislar; ezilmisler, hor görülmüsler ve hatta
öldürülmüslerdir.


Mûsa (a.s) da, Allah Teâlâ tarafindan israilogullari'na gönderilmis
bir rasul idi. O da tipki kendisinden önce gönderilmis olan
peygamberler gibi kavmini Allah'a iman etmeye çagirdi. Kavmine zulmeden
ve ilâhlik iddiasinda bulunan Firavun'a karsi tevhid yolunda mücahede
etti. Bu ugurda, bütün peygamberlerin karsisina çikan güçlükler, onun
da karsisina çikti. Dogup büyüdügü diyardan çikarildi, kâfirler
tarafindan öldürülmek gayesiyle kovalandi. Allah Teâla Kur'ân-i
Kerim'de bir ayette Hz. Mûsa (a.s)'dan söyle bahsediyor: "Kur'ân'da
Musa'yi da an. Çünkü o ihlâs sahibi idi ve israilogullari'na
gönderilmis bir peygamber idi"(Meryem, 19/51).


Hz. Musa (a.s)'nin Firavun ile olan kissasi, Kur'an'in bazi
sûrelerinde çesitli üslûplarda ve teferruatli olarak anlatilmistir.
Firavun ve ordusunun Kizildeniz'de bogulmalari olayindan sonra,
israilogullari ile ilgili kissasina da genisçe yer verilmistir.


Musa (a.s)'nin Firavun ile olan mücadelesi, bir sahsin bir kralla,
bir peygamberin sadece büyük bir zorba ile olan mücadelesinden ibaret
degildir. Bilâkis bu hak ile bâtil'in çatismasi, Rahman'in ordusu ile
seytanin ordusunun kaçinilmaz savasidir. Aslinda hak ile bâtil
arasindaki bu savas, insanoglunun yaratilisindan, insanlari islah etmek
üzere nebîler ve rasullerin hayat sahnesine çikmasindan beri devam
edegelmektedir.


Sapiklik ve bâtil, daima iblis ve onun ordusu tarafindan temsil
edilmis, imana, tevhide, peygamberlige, kisaca Hakka sürekli meydan
okumustur. Fakat kazanan daima Hak olmustur. Allah Teâlâ söyle
buyuruyor: "Muhakkak ki Biz peygamberlerimizi ve iman edenleri hem
dünya hayatinda, hem de meleklerin sahid olacagi günde muzaffer
kilacagiz" (el-Mü'min, 40/51).


Hz. Musa (a.s)'da gönderildigi kavmi cehalet ve sapiklik içerisinde
buldu. Onlari Hakka davet etti, yurdundan çikarildi, savasti ve sonunda
Allah Teâlâ'nin izniyle kazandi.


Hz. Musa (a.s)'nin Nesebi, Dogumu ve Hayati


Musa (a.s)'nin babasi, imran'dir Onun babasi Yahser, onun da babasi
Kahes'dir. Nesebi Yakub (a.s)'a ulasir; ki, onun babasi Hz. ishak
(a.s), onun da babasi Hz. ibrahim (a.s)'dir. Musa (a.s)'nin yaninda
gördügümüz Harun (a.s) onun kardesidir. Allah Teâla, Musa (a.s)'yi
Firavun'a, imana davet için gönderdiginde, Hz. Harun (a.s)'u da ona
yardimci olarak seçmis ve görevlendirmisti. Hz. Musa (a.s) Allah
Teâla'ya söyle dua ederek, kardesi Harun (a.s)'u kendisine yardimci
yapmasini istemisti: "Bir de bana ehlimden bir vezir, (yardimci) ver.
Kardesim Harun'u (ver)" (Tâhâ, 20/29-30).


Hz. Musa (a.s), Misir'in çok zor günler yasadigi bir dönemde dogdu.
Bu sirada, ilâhlik iddialarinda bulunarak haddi asan Firavun,
israilogullari halkina dayanilamayacak eziyetlerde bulunuyor, bu
insanlari zulümle kasip kavuruyordu. israilogullari, Kipt kavminin
muamelelerinden ve krallarinin agir baskilarindan bikmislardi. Misir'da
yasamanin bir tadi kalmadigini biliyor ve dedelerinin yurdu olan Kenan
illerine gitmek istiyorlardi. Ama onlardan her isinde istifade eden
Firavun, yakalarini bir türlü birakmak istemiyordu. Onlara zulmün en
akla gelmeyecek olanini yapti. Nitekim Kur'ân-i Kerim'de; "Biz sana
Musa ve Firavun'un mühim haberlerinden, iman edecek bir kavim için,
gerçek olarak okuyacagiz. Çünkü Firavun o yerde (Misir'da) baskaldirmis
ve ahalisini parçalara bölüp, kendisine baglamisti" (el-Kasas, 28/3-4)
buyuruluyor.


Firavun, saltanati sirasinda israilogullarina çok kötü eziyetlerde
bulundu; onlari köle yapti, en çirkin ve adî islerde çalistirdi. Allah
Teâlâ, israilogullarini bu sikintidan, azgin Firavun'un serrinden,
zulüm ve taskinliklarindan kurtarmak için Hz. Musa (a.s)'yi gönderdi.


Sa'lebî, Kisas-i Enbiya'sinda imam Suddî'den; Firavun'un bir rüya
gördügünü, korkup kederlendigini naklediyor. Rüyasinda Kudüs tarafindan
gelen bir ates gördü. Bu ates, Misir'a kadar uzanip, Firavun'un
evlerini yakti. Fakat sadece Kipti'lere zarar verdi, israilogullari ise
kurtuldular. Uyaninca hemen kâhin ve müneccimlerden rüyayi tabir
etmelerini istedi. Onlar dediler ki; "israilogullari içinden bir çocuk
dünyaya gelecek, Misirlilarin helâkina ve senin kralliginin yok
olmasina sebep olacak. Dogacagi zaman da iyice yaklasti."


Bu haber üzerine telaslanan Firavun, israilogullarin'dan dogan
bütün erkek çocuklarin öldürülmesini emretti. Kur'ân-i Kerim'de bu olay
söyle anlatiliyor: "Firavun, memleketin basina geçti ve halki firkalara
ayirdi. içlerinden bir toplulugu güçsüz bularak onlarin ogullarini
bogazliyor, kadinlari sag birakiyordu. Çünkü o bozguncunun biriydi"
(el-Kasas 28/4).


israilogullari arasinda is yapabilecek insanlarin azalmasi üzerine
Kiptîlerin ileri gelenleri Firavun'a giderek, "Eger böyle öldürmeye
devam ederseniz, ileride bizim islerimizi yapacak kimse bulamayacagiz"
dediler. Firavun da erkek çocuklarin bir sene öldürülmesini, bir sene
de öldürülmemesini emretti. Erkek çocuklarin öldürülmedigi sene Harun
(a.s) dogdu. Öldürüldükleri sene ise Musa (a.s)...


Musa (a.s) dogunca, annesi çok üzüldü. Allah Teâlâ ona
korkmamasini, üzülmemesini vahyetti. Kalbine bir rahatlik verdi. Bu,
Kur'an'da söyle anlatiliyor: "Musa'nin annesine: "Çocugu emzir, basina
geleceklerden korktugun zaman onu suya (Nil'e) birak. Korkma, üzülme.
Biz süphesiz onu sana döndürecegiz ve peygamber yapacagiz" diye
bildirmistik" (el-Kasas, 28/7).


Musa (a.s)'nin annesi de ilham edileni yapti ve yavrusunu bir
muhafaza içerisinde suya birakti. Ablasina da, "Onu izle" dedi. Musa
(a.s)'yi tasiyan sandik, Allah'in izniyle dalgalarla sürüklenerek,
Firavun'un sarayina ulasti. Yikanmakta olan cariyeler, sandigi bulup
Firavun'un karisina götürdüler. Allah Teâlâ, Firavun'un karisi
Asiye'nin kalbine bu çocugun sevgisini koydu. Firavun çocugu görünce
öldürmek istedi. Ancak Asiye, çocugu kendisine vermesini istedi. Çünkü
hiç çocuklari olmuyordu. Kur'an-i Kerim, bunu söyle anlatiyor:
"Firavun'un karisi: Benim de senin de gözün aydin olsun! Onu
öldürmeyiniz, belki bize faydali olur, yahut onu ogul ediniriz" dedi.
Aslinda isin farkinda degillerdi" (el-Kasas, 28/9).


Hz. Musa (a.s) acikinca onu emzirmek icab etti. Fakat o kimseden
süt emmek istemiyordu. Allah Teâlâ, bunu söyle zikrediyor: "Önceden,
süt annelerinin memesini kabul etmemesini sagladik. Musa'nin ablasi;
"size, sizin adiniza ona bakacak, iyi davranacak bir ev halkini tavsiye
edeyim mi?" dedi. Böylece onu, annesinin gözü aydin olsun diye, ona
geri çevirdik. Fakat çogu bilmezler" (el-Kasas, 28/12-13).


Musa (a.s) böylece annesine dönmüs oldu. Üstelik Firavun'un
sarayinda büyüdü. Firavun ailesinin sevgisini kazandi. Allah Teâlâ
söyle buyuruyor: "Musa erginlik çagina gelip olgunlasinca ona hikmet ve
ilim verdik. iyi davrananlari böyle mükâfatlandiririz" (el-Kasas,
28/14).


Yetisip delikanlilik çagina gelen Musa (a.s) bir gün sehre indi.
Ögle üzeriydi. Dükkanlar kapaliydi ve halk evlerinde istirahat
ediyordu. Kur'ân-i Kerim'de, sehirde geçen hadise söyle anlatiliyor;
"Musa, halkinin haberi olmadigi bir zamanda sehre idi. Biri kendi
adamlarindan, digeri de düsmani olan iki adami dövüsür buldu. Kendi
tarafindan olan kimse, düsmanina karsi ondan yardim istedi. Musa, onun
düsmanina bir yumruk vurdu, ölümüne sebep oldu. "Bu seytanin isidir;
çünkü o apaçik saptiran bir düsmandir" dedi. Musa, "Rabbim! dogrusu
kendime yazik ettim, beni bagisla" dedi. Allah da onu bagisladi. O,
süphesiz bagislayandir, merhamet edendir. Musa; "Rabbim! Bana verdigin
nimete and olsun ki, suçlulara asla yardimci olmayacagim " dedi.
sehirde, korku içinde, etrafi gözeterek sabahladi. Dün kendisinden
yardim isteyen kimse, bagirarak ondan yine yardim istiyordu. Musa ona:
"Dogrusu sen besbelli bir azginsin " dedi. Musa, ikisinin de düsmani
olan kimseyi yakalamak isteyince: "Ey Musa! Dün bir cana kiydigin gibi
bana da mi kiymak istiyorsun? Sen islah edenlerden degil, ancak
yeryüzünde bir zorba olmak istiyorsun"dedi" (el-Kasas, 28/15-19).


israillinin, olayi agzindan kaçirmasi üzerine, bütün halk Musa
(a.s)'nin Misirliyi öldürmüs oldugunu ögrendi. Daha sonra bir adam
kosarak geldi ve kendisini öldüreceklerini söyledi.


"Musa korku ipinde çevresini gözetleyerek oradan çikti. Rabbim!
Beni zalim milletten kurtar" dedi. Medyen e dogru yöneldiginde:
"Rabbimin bana dogru yolu gösterecegini umarim ", dedi" (el-Kasas;
28/21-22).


Musa (a.s) böylece yurdundan uzaklasti. Yanina yiyecek hiç bir sey
de almamisti. Tam sekiz günlük yolu, agaç yapraklari yiyerek asti.
Misir ile Medyen arasi sekiz günlük bir mesafedir. Allah Teâlâ'nin bu
seçkin kulu, aç ve bitap düsmüs olarak bu uzun mesafeyi katetti ve
nihayet Medyen'e ulasti. Kur'ân-i Kerim'de kissa söyle devam ediyor:


"Medyen suyuna geldiginde, davarlarini sulayan bir insan toplulugu
buldu. Onlardan baska, hayvanlarini sudan alikoyan iki kadin gördü.
Onlara: "Derdiniz nedir?"dedi. "Çobanlar ayrilana kadar biz sulamayiz.
Babamiz çok yaslidir (onun için bu isi biz yapiyoruz) " dediler. Musa
onlarin davarlarini suladi. Sonra gölgeye çekildi: "Rabbim! Dogrusu
bana indirecegin hayra muhtacim" dedi" (el-Kasas, 28/23-24).


Ibn-i Kesir, El-Bidaye ve'n-Nihaye'de bu olayi söyle anlatiyor:
"Medyen suyunda çobanlar koyunlari suladiktan sonra, kuyunun agzina
büyük bir kaya koyarlardi. Bu iki kadin da artan sularla koyunlarini
sulamaya çalisirlardi. Musa (a.s), kayayi kuyunun agzindan tek basina
kaldirdi, su çekti ve kadinlarin koyunlarini suladi. Sonra tekrar
kayayi yerine koydu. Bu kayayi ancak on kisi kaldirabilirdi. Musa (a.s)
ise, on kisinin halledebilecegi bu isleri tek basina halletmisti.
Kizlar babalarina gidip Hz. Musa'yi ve yaptigi iyiligi anlattilar.
Kur'an-i Kerim'de kissa söyle devam ediyor:


"O sirada, kadinlardan biri utana utana yürüyüp ona geldi: "Babam
sana sulama ücretini ödemek için seni çagiriyor dedi. Musa ona gelince,
basindan geçeni anlatti. O: "Korkma! Artik zâlim milletten
kurtuldun"dedi. iki kadindan biri: "Babacigim, onu ücretli olarak tut.
Ücretle tuttuklarinin en iyisi bu güçlü ve güvenilir adamdir, dedi.
Kadinlarin babasi bana sekiz yil çalismana karsilik bu iki kizimdan
birini sana nikâhlamak istiyorum. Eger on yila tamamlarsan, o senden
bir lütuf olur. Ama sana agirlik vermek islemem. insallah beni iyi
kimselerden bulacaksin" dedi. Musa: "Bu seninle benim aramdadir. Bu iki
süreden hangisini doldurursam doldurayim, bir kötülüge ugramayacagim.
Söylediklerimize Allah vekildir" dedi" (el-Kasas, 28/25-28).


Ibn-i Kesir söyle diyor: "Kizlarin babasinin kim oldugu hakkinda
görüs ayriligi vardir. Bunun Suayb (a.s), oldugu hususunda kanaatler
vardir. Ulemanin çogunlugu da bu görüstedir. Hasan Basri, Malik b.
Enes'den naklolunan bir rivayeti delil getirerek diyor ki: Hz. Suayb
kavmi helâk olduktan sonra uzun bir ömür yasamis, tâ ki Musa (a.s)'a
ulasmis ve kizini ona nikâhlamistir.


Hz. Suayb (a.s)'in kiziyla nikâhlandiktan sonra Musa (a.s),
Medyen'de kalip, haniminin mehri olmak üzere on yil koyun güttü. Bir
rivayete göre, Peygamberimize tam olarak ne kadar çalistigi sorulmus; o
da on sene oldugunu buyurmustur. Buradan anlasildigi üzere, tam on yil
çobanlik yapmistir.


Hz. Musa (a.s) ya Peygamberliginin Bildirilmesi

Musa (a.s) Medyen'de on sene kalip mehrini tamamladiktan sonra,
Misir'a dönmeye karar verdi. Ailesiyle birlikte yola koyuldu. Karanlik
ve soguk bir gecede yolu sasirdi ve dag geçidinin yolunu bir türlü
bulamadi. Çakmak tasiyla bir seyler tutusturmaya çalisti, basaramadi.
Soguk iyice siddetlendi. Kansi da hamileydi ve dogum zamani da
yaklasmisti. Musa (a.s) ve ailesinin gerçekten yardima ihtiyaci vardi.
Kur'an-i Kerim'de, bu olay söyle anlatiliyor: "Musa, süreyi doldurunca
ailesiyle birlikte yola çikti. Tür tarafindan bir ates gördü. Ailesine:
"Durunuz, ben bir ates gördüm; belki oradan size bir haber veya
tutusmus, bir odun getiririm de isinabilirsiniz" dedi. Oraya gelince,
kutlu yerdeki vadinin sag yanindaki agaç cihetinden: "Ey Musa! süphesiz
ben âlemlerin Rabbi olan Allah'im " diye seslenildi. "Degnegini at!."
Musa, degnegin yilan gibi hareketler yaptigini görünce, dönüp arkasina
bakmadan kaçti. "Ey Musa! Dön, gel. Korkma. süphesiz güvende
olanlardansin" denildi. "Elini koynuna koy, lekesiz, bembeyaz çiksin.
Korkudan açilan kollarini kendine çek! Bu ikisi Firavun ve erkânina
karsi Rabbinin iki delîlidir. Dogrusu onlar yoldan çikmis bir
millettir" denildi. Musa: "Rabbim! Dogrusu ben onlardan bir cana
kiydim. Beni öldürmelerinden korkarim. Kardesim Harun'un dili
benimkinden daha düzgündür. Onu, beni destekleyen bir yardimci olarak
benimle gönder, çünkü beni yalanlamalarindan korkarim" dedi, Allah:
"Seni kardesinle destekleyecegiz, ikinize bir kudret verecegiz ki,
onlar size el uzatamayacaklardir. Ayetlerimizle ikiniz ve ikinize
uyanlar üstün geleceklerdir" dedi" (el-Kasas, 28/29-35).


Tâhâ sûresinin ilk ayetlerinde, Allah Teâlâ ile Musa (a.s) arasinda
geçen konusma, daha ayrintili bir sekilde verilir. su ayetler Allah
Teâlâ'nin Musa (a.s)'yi rasul olarak görevlendirdigi zamanin
anlasilmasinda yardimci oluyor: "Ben seni seçtim, artik vahyolunani
dinle. süphesiz ben Allah'im. Benden baska ilâh yoktur. Bana kulluk et,
Beni anmak için namaz kil!" (Tâhâ, 20/13-14).


Ve daha sonra Allah Teâlâ, Musa (a.s)'ya söyle buyuruyor:
"Firavun'a gidin; dogrusu o azmistir. Ona yumusak söz söyleyin, belki
ögüt dinler veya korkar" (Tâhâ, 20/43-44).


Allah Teâlâ'nin, Musa (a.s)'ya bunu emretmesinden sonra, Musa (a.s)
ile Firavun arasinda amansiz bir mücadele de baslamis oluyordu. Hak ile
bâtil'in amansiz savasi. Bütün peygamberlerin birbirlerine miras
biraktiklari tevhid mücadelesi...


Hz. Musa (a.s), Allah Teâlâ'nin bu emriyle Firavun'a gitti. Onu
güzellikle Allah'a iman etmeye davet etti: "Musa: Ey Firavun! Ben
âlemlerin Rabbinin peygamberiyim! Bana Allah'a karsi ancak gerçegi
söylemek yarasir. Size Rabbinizden bir mucize getirdim,
israilogullari'ni benimle beraber saliver" (el-A'raf, 7/104-105).


"Firavun: "Musa! Rabbiniz kimdir?" dedi. Musa: "Rabbimiz, her seye
ayri bir özellik veren, sonra dogru yola eristirendir" dedi" (Tâhâ
20/49-50).


Firavun, bu davete icabet etmedi ve direndi. Musa (a.s)'yi zindana
atmakla tehdit etti. Musa (a.s)'da Firavun'a, belki iman eder diyerek,
ispat edici bir delil getirmek istedi. Asasini yere atti, kocaman bir
yilan oldu. Elini koynuna sokup çikardi, gözleri kamastiran bir günes
parçasi oluverdi. Musa (a.s)'nin gösterdigi bu mucizeler karsisinda
Firavun gerçekten korkmustu. Bunun üzerine o da sihirbazlarini
toplayip, Musa'yi maglup etmeyi kararlastirdi. Ülkesindeki bütün ünlü
sihirbazlari çagirtti ve onlardan Musa (a.s)'nin yaptiklarindan daha
büyük bir sihir yapmalarini istedi. Onlarda hazirlandilar ve bir gün
kararlastirdilar. O gün gelince de halkin gözleri önünde Musa (a.s) ile
yarismaya basladilar.


"Sihirbazlar: "Ey Musa! Marifetini ya sen ortaya koy veya biz
koyalim" dediler. Musa: "Siz koyun"dedi. Sihirbazlar marifetlerini
ortaya koyunca, insanlarin gözlerini sihirlediler ve onlari ürküttüler,
büyük bir sihir yaptilar. Biz de Musa'ya: "Asani koyuver" dedik o da
koyuverdi. Hemen onlarin uydurduklarini yutmaya basladi. Hak tahakkuk
etti. Onlarin yaptiklari bosa gitti. iste orada yenildiler, küçük
düstüler. Sihirbazlar secdeye kapanip: "Âlemlerin Rabbine, Musa ve
Harun'un Rabbine inandik" dediler" (el-A'râf, 7/115-122).


Sihirbazlarin iman etmeleri, Firavun'u çok kizdirdi. Onlari
öldürmekle tehdit etti. iste küfür, acizligini bu olayla bir kere daha
ortaya koymus oldu.


Gelisen bu olaylar, Firavun'u yola getirecegi yerde, onu daha çok
azdirdi. Ve Musa (a.s) ile kavmini ortadan kaldirmadikça rahata
kavusamayacagina inanip, bu arzusunu yerine getirmeye çalisti. Musa
(a.s), Firavun ve kavmini, imana çagirmaya devam etti. Firavun inkâr
ettikçe, Allah Teâlâ onun kavmine tufan, çekirge, hasarat, kurbaga, kan
gibi çesitli azablar gönderdi. Ancak bunlarin hiç biri, Firavun ve
kavmini yola getirmedi.


Firavun, küfür ve inadinda, israr ve Musa (a.s)'nin davetine de
icabet etmemeye devam etti. Allah Teâlâ, Musa (a.s)'ya israilogullarini
bir gece Misir'dan çikarip Filistin diyarina götürmesini vahyetti. Bir
gece Musa ve kavmi sehirden çikip, Süveys halici boyunca Kizildeniz'e
yöneldiler. Firavun sehirde israilogullarindan hiç bir iz göremeyince,
kaçtiklarini anladi ve bütün ordusunu seferber ederek, peslerine düstü.
Firavun ordusunun çok kalabalik oldugu rivayet edilmektedir. Firavun
iki gün sonra israilogullarina yetisti. israilogullarinin önlerinde
geçilmesi mümkün olmayan bir deniz arkalarinda kocaman bir ordu vardi.
israilogullari "Yakalandik yâ Musa" diye yakinmaya basladilar. Kur'ân-i
Kerim'de olay söyle anlatiliyor: "Musa: "Hayir, Rabbim benimle
beraberdir, bana elbette yol gösterecektir"dedi. Bunun üzerine Biz Musa
ya: "Degneginle denize vur" diye vahyettik. Hemen deniz ikiye ayrildi,
her parçasi yüce bir dag gibiydi. iste oraya geridekileri de
yaklastirdik. Musa ve beraberinde bulunanlarin hepsini kurtardik"
(es-suara, 26/62-65).


"Firavun, ordusuyla onlari takib etti. Deniz de onlari içine aliverdi. Hem de ne alis!" (Tâhâ, 20/78).


Kur'an-i Kerim'de Allah Teâlâ, bir zâlimin, kâfirin sonunu böyle
anlatiyor; ve bir kavmi nasil kurtardigini da. iste Hak, Bâtil'in
tepesine böyle inip, onu ortadan kaldirabiliyor.


Firavun ordusu, bir tek kisi kalmamacasina yok oldu. Firavun ise,
ölümün geldigini anlayinca iman ettigini açikladi: "Firavun bogulacagi
anda: "israilogullarinin inandigindan baska tanri olmadigina inandim,
artik ben de ona teslim olanlardanim" dedi. Ona: "simdi mi (inandin)?
Daha önce baskaldirmis ve bozgunculuk etmistin"dendi" (Yunus, 10/90,
91).


Bu olaydan sonra Allah Teâlâ, Hz. Musa (a.s)'ya kavmiyle birlikte
Beyti Makdis'e yönelmelerini emretti. Yola koyuldular. Çölde su
bulamayip, siddetli bir susuzluga kapildilar. Gelip Musa (a.s.)'a sitem
ve sikayette bulundular. Allah, Musa (a.s)'a, âsâsini tasa vurmasini
emretti. Vurunca tasin oniki yerinden su fiskirdi. Her Yahudi
kabilesine bir göze düsüyordu. Onlar bu gözelerden kana kana içtiler,
susuzluklarini giderdiler. Allah Teâlâ israilogullarina, gökten kudret
helvasi ve bildircin eti de gönderdi. Fakat israilogullarinin o
ikiyüzlülükleri, bütün bu nimetlere ragmen, kendini burada da ortaya
çikardi. Bir tek yemekle yetinemeyeceklerini söylediler: "Ey Musa! Bir
çesit yemege dayanamayacagiz. Bizim için Rabbine yalvar da, bize yerin
bitirdigi sebze, kabak, sarmisak, mercimek ve sogan yetistirsin"
demistiniz de, "hayirli olani daha düsük seyle mi degistirmek
istiyorsunuz? Bir sehre inin, orada süphesiz istediginiz vardir"
demisti" (el-Bakara, 2/61).


Sonra Allah Teâlâ Hz. Musa'ya, Filistin'e gitmeyi emretti. Orada
Heysanilerin kalintilari ve Kenanlilardan meydana gelen zalim bir
topluluk ile karsilastilar. Musa (a.s) kavmine, buraya girip bu
zalimlerle savasmalarini, ve onlari bu mukaddes beldeden çikarmalarini
emretti. Fakat, israilogullari buna cesaret edemedi: "Ey Musa! "Onlar
orada oldukça biz asla oraya girmeyecegiz. Sen ve Rabbin gidin savasin,
dogrusu biz burada oturacagiz" demislerdi" (el-Maide, 5/24).


Çünkü israilogullari, Firavun ülkesinde zillet ve adilige,
asagilanmaya alismislardi. Onlar için bazi degerleri ele geçirmek için
savasmak, bir manâ tasimiyordu. Allah'da onlari Tih çölüne atti ve
yollarini sasirtti. Kavmine söz geçiremediginden yakinan Musa'ya, Allah
Teâlâ: "Orasi onlara kirk yil haram kilindi. Yeryüzünde saskin saskin
dolasacaklar. Sen, yoldan çikmis bir millet için tasalanma" dedi"
(el-Maide, 5/26).


Zamanla, bu zillet içinde yasayan nesil, yerini hürriyetle yetisen
ve izzetle yasayan bir nesile terketti. Bunlar da bir müddet sonra
Arz-i Mukaddes'e girmeye muvaffak oldular.


israilogullari, bu kirk yil içinde çok çesitli sapikliklarda
bulundular. Hz. Musa'nin Tur daginda kirk gün geçirdigi bir zamanda,
Sâmirî isimli bir sahsin imal ettigi ve "iste sizin de Musa'nin da
tanrisi" dedigi altindan bir buzagiya tapmaya basladilar. Musa (a.s)
döndügünde onlari buzagiya tapinir görünce çok üzüldü. Harun (a.s)'a
çikisti. israilogullari'ni buzagiya tapinmaktan vazgeçirmeye çalisti.
israilogullari ise, her firsatta iki yüzlülüklerini sergilediler
(Sâmirî olayi bak. Daha fazla bilgi için bk. Sâmirî mad.). Musa (a.s),
hayati boyunca tevhid yolunda mücadele etti. Bu ugurda pek çok eziyetle
karsilasti. Yurdundan çikarildi, ölümle tehdit edildi ve etrafinda
kendisiyle beraber, inanan pek az insan bulabildi.


Musa (a.s), Tih çölünde, Harun (a.s)'dan sonra öldü.
israilogullarini Arz-i Mukaddes'e sokamadi. Öldügünde yüz yirmi yasinda
idi. Buhârî, onun ölümü ile ilgili olarak sunlari rivayet ediyor: "Ölüm
melegi geldiginde, Musa (a.s) onun yüzüne dikkatle bakti. Canini almaya
gelen Azrail (a.s) korktu ve gözü karardi. Sonra: "Yarabbi, beni bir
kuluna gönderdin ki, ölmek istemiyor" diye tazarru eyledi. Allah Teâlâ,
o hali üzerinden kaldirarak, tekrar Musa'ya gönderdi: "Söyle, sayili
olmak sartiyla istedigi kadar yasasin". Hz. Musa: "Yarabbi, sonra ne
olacak?" dedi. "Öleceksin" buyuruldu. "Öyle ise ölüm simdi gelsin"
niyazinda bulundu. Sonra Allah Teâlâ'dan, kendisini bir tas atimi Beyti
Makdis'e yaklastirmasini, orada ölmesini ve oraya gömülmesini istedi.
Ebu Hureyre (r.a) söyle diyor: "Rasulullah (s.a.s): "Eger ben sizinle
beraber orada bulunsaydim, onun yol kenarinda ve kizil bir kum
tepesinin yaninda bulunan kabrini size gösterirdim" buyurdu".