Peygamber Efendimizin eşleri, tüm
müminlerin anneleri, tüm Müslüman kadınlara örnek, takva sahibi
müminlerdir. Kuran'da, hadis-i şeriflerde ve Peygamber Efendimizin
hayatı hakkındaki rivayetlerde Hz. Muhammed (sav)'in eşlerinin huyları,
imanları, Peygamberimiz (sav)'e nasıl yardımcı oldukları, yaptıkları
tebliğ ve güzel ahlakları hakkında birçok bilgi verilmektedir.
Kuran'da Peygamber Efendimizin eşleri hakkında verilen bilgilerden biri, onların tüm müminlerin annesi olduğudur:
Peygamber, müminler için kendi nefislerinden daha evladır ve onun zevceleri de onların anneleridir... (Ahzab Suresi, 6)
Bir başka ayette ise, Allah müminlere, Peygamberimiz (sav)'den sonra
onun eşlerini nikahlamalarını yasaklamıştır. Bu ayet şöyledir:
... Allah'ın Resûlüne eziyet vermeniz ve ondan sonra eşlerini
nikahlamanız size ebedi olarak (helal) olmaz. Çünkü böyle yapmanız,
Allah katında çok büyük (bir günah)tır. (Ahzab Suresi, 53)
Kuran'ın bazı ayetlerinde ise, Peygamberimiz (sav)'in hanımlarının
diğer kadınlar gibi olmadıkları belirtilmiş ve onların nasıl bir tavır
içinde olmaları gerektiği haber verilmiştir. Ayetlerde şöyle buyrulur:
Ey peygamberin kadınları, siz kadınlardan herhangi biri (gibi)
değilsiniz; eğer sakınıyorsanız, artık sözü çekicilikle söylemeyin ki,
sonra kalbinde hastalık bulunan kimse tamah eder. Sözü maruf bir tarzda
söyleyin. Evlerinizde vakarla-oturun (evlerinizi karargah edinin), ilk
cahiliye (kadınları)nın süslerini açığa vurması gibi, siz de
süslerinizi açığa vurmayın; namazı dosdoğru kılın, zekatı verin,
Allah'a ve elçisine itaat edin. Ey Ehl-i Beyt, gerçekten Allah, sizden
kiri (günah ve çirkinliği) gidermek ve sizi tertemiz kılmak ister.
Evlerinizde okunmakta olan Allah'ın ayetlerini ve hikmeti hatırlayın.
Şüphesiz Allah, latiftir, haberdar olandır. (Ahzab Suresi, 32-34)
Peygamberimizin takva sahibi eşlerinin ayetlerde bildirilen tutumları,
yani sözü maruf, akla ve vicdana uygun bir şekilde söylemeleri, vakarlı
tavırları, sakınmaları, ibadetlerde ve Peygamber Efendimize itaatteki
titizlikleri, Kuran'ı ve Peygamberimiz (sav)'in sünnetini çok iyi
biliyor olmaları tüm mümin kadınlara örnektir.
Allah, ayetlerinde Peygamberimiz (sav)'in hanımlarının ecirlerinin iki kat verileceğini şöyle bildirmiştir:
Ey peygamberin kadınları, sizden kim açık bir çirkin-utanmazlıkta
bulunursa, onun azabı iki kat olarak arttırılır. Bu da Allah'a göre pek
kolaydır. Ama sizden kim Allah'a ve Resûlü'ne gönülden -itaat eder ve
salih bir amelde bulunursa, ona ecrini iki kat veririz. Ve Biz ona
üstün bir rızık da hazırlamışızdır. (Ahzab Suresi, 30-31)
Peygamber Efendimizin mübarek eşlerinden ilki, Hz. Hatice (ra)'dir. Hz.
Hatice aynı zamanda ilk Müslümanlardandır. Peygamberimiz (sav), ilk
vahyi aldığında hemen kendisine söylemiştir. Aklı, feraseti, basireti
ve hikmeti ile tanınan Hz. Hatice, hemen iman etmiş ve o günden sonra
Peygamberimiz (sav)'e büyük destek olmuş, Kuran ahlakının yayılmasında
maddi ve manevi olarak büyük bir çaba göstermiştir.
Peygamberimiz (sav)'in Hazreti Sûde, Hazreti Aişe, Hazreti Hafsa,
Hazreti Zeyneb, Hazreti Ümmü Seleme, Hazreti Cuveyriye, Hazreti Ümmü
Habibe, Hazreti Safiye, Hazreti Meymune gibi isimleri zikredilen diğer
hanımları da fedakarlıkları, sabırları ve Peygamber Efendimize olan
bağlılıkları ile sahabelere örnek olmuşlardır.
Peygamberimiz (sav), hem hanımları hem de çocukları ile çok yakından
ilgilenmiş, onların imanlarını, sağlıklarını, neşelerini ve ilimlerini
artırmalarına vesile olmuştur. Rivayetlerde Peygamberimiz (sav)'in
hanımları ile oyunlar oynadığı, koşu yarışları yaptığı da belirtilir.
Sahabeler "Peygamber (sav) hanımlarıyla en fazla şakalaşan kişiydi
(Hasan B. Süfyan Müsnedi'nde aktarılmıştır; Huccetü'l İslam İmam
Gazali, İhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle, Huzur
Yayınevi, İstanbul 1998, s.105) " diyerek, Peygamber Efendimizin
eşlerine olan ilgisini belirtmiştir.
Ayrıca Hz. Aişe (ra)'den rivayet edildiğine göre, Peygamber Efendimiz,
"Hanımlarına karşı insanların en yumuşağı, en kerimi, güler yüzlüsü ve
mütebessim olanı idi (G.Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 2. cilt, Gonca
Yayınevi, İstanbul, 1997, 531/7) ."
Peygamber Efendimizin bilinen bir başka özelliği ise, hanımları
arasında son derece adaletli olmasıdır. Hatta rivayetlerde. eşlerini
ziyaretlerini eşit olarak taksim ettiği belirtilir. Bu konuda Hz. Aişe
(ra) şöyle der:
"Resulullah (sav) gece taksiminde adalete riayet eder ve derdi ki: "Ey
Allah'ım. Bu taksim benim iktidarımda olanda yaptığım bir taksimdir.
Senin muktedir olup benim muktedir olmadığım şeyden dolayı beni
levmetme (Ebu Davud., nikah 39, (21347); Tirmizi. Nikah 42, (11407);
Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Prof. Dr. İbrahim Canan, 16.
cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 66) ."211
Hz. Enes (ra) anlatıyor:
"Resulullah (sav)'ın yanında dokuz hanımı vardı. Hanımlara uğrama işini
sıraya koyuyordu. Birinci hanımına ikinci uğrayışı dokuz gün sonra
oluyordu. Hanımları her akşam Resullulah'ın o gün geleceği odada
toplanıyordu (Müslim, Rada 46, (1462); Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme
ve Şerhi, Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara,
s. 68) ."212
Peygamber Efendimiz birçok sözünde de mümin kadınların ne kadar değerli
varlıklar olduklarını belirtmiştir. Örneğin bir sözünde "Dünya bir
metaıdır. Dünya metaının en hayırlısı saliha kadındır (Müslim, Rada 64,
(1467); Nesai, Nikah 15, (6,69); Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve
Şerhi, Prof. Dr. İbrahim Canan, 15. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s.
514) "213 dediği belirtilir.
Peygamber Efendimiz ashabına da eşlerine karşı nasıl bir tutum içinde olmaları gerektiğini anlatmıştır:
"En olgun imana sahip mümin huyu en güzel ve ailesine karşı en nazik,
lütufkar olanıdır (Nesai, Tirmizi ve Hakim'in de yaklaşık anlamda
rivayetleri vardır.; Huccetü'l İslam İmam Gazali, İhya'u Ulum'id-din,
2. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul 1998, s.105)
."214
"En hayırlınız, hanımlarına en hayırlı olanınızdır. Ben hanımlarına
karşı sizlerin en iyisiyim (Tirmizi; Huccetü'l İslam İmam Gazali,
İhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi,
İstanbul 1998, s.10) ."215