Kuran'da Peygamber Efendimizin güzel ahlakı...

Peygamberimiz (sav)'in çok güzel bir ahlaka sahip olduğunu Allah Kuran'da bildirmiş ve şöyle buyurmuştur:

Nun. Kaleme ve satır satır yazdıklarına andolsun. Sen, Rabbinin
nimetiyle bir mecnun değilsin. Gerçekten senin için kesintisi olmayan
bir ecir vardır. Ve şüphesiz sen, pek büyük bir ahlak üzerindesin.
Artık yakında göreceksin ve onlar da görecekler. Sizden, hanginizin
'fitneye tutulup-çıldırdığını'. Elbette senin Rabbin, kimin Kendi
yolundan şaşırıp-saptığını daha iyi bilendir; ve kimin hidayete
erdiğini de daha iyi bilendir.

Allah bu ayette ayrıca Peygamberimiz (sav) için kesintisi olmayan bir
ecir olduğunu bildirmiştir. Bu, Hz. Muhammed (sav)'in daima güzel ahlak
gösterdiğini, takvadan hiçbir zaman ayrılmadığını gösteren bir
bilgidir.

Peygamberimiz (sav)'in de "İmanın kemali, güzel ahlakladır"4 sözleriyle
belirttiği gibi, imanın en önemli alametlerinden biri güzel ahlaktır.
Bu nedenle güzel ahlakın en güzel örneklerini öğrenmek ve uygulamak
önemli bir ibadettir. Bu bölümde, Peygamber Efendimizin Kuran'da
zikredilen güzel ahlak özelliklerinden bazılarına yer verilecektir.

Peygamberimiz (sav) sadece kendisine vahyolunana uymustur

Peygamberimiz (sav)'in Kuran'da da çok kereler zikredilen en önemli
özelliklerinden biri, sadece Allah'ın indirdiğine uyması, insanların
rızasını gözetmeden, insanlardan çekinmeden sadece Allah'ın
bildirdiklerini yapmasıdır. Hatta, çağdaşı olan müşrikler ve diğer
dinlerin mensupları Peygamberimiz (sav)'den kendi çıkarlarına uygun
hükümler getirmesini istemişlerdir. Bu kişiler sayıca ve kuvvetçe daha
üstün konumda olmalarına rağmen, Peygamberimiz (sav) Kuran'ı ve
Allah'ın hükümlerini daima büyük bir titizlik ve kararlılıkla
korumuştur. Bir ayette Allah, Peygamberimiz (sav)'in bu insanların
ısrarlarına nasıl karşılık verdiğini bizlere şöyle haber vermektedir:

Onlara ayetlerimiz apaçık belgeler olarak okunduğunda, Bizimle
karşılaşmayı ummayanlar, derler ki: "Bundan başka bir Kur'an getir veya
onu değiştir." De ki: "Benim onu kendi nefsimin bir öngörmesi olarak
değiştirmem benim için olacak şey değildir. Ben, yalnızca bana
vahyolunana uyarım. Eğer Rabbime isyan edersem, gerçekten ben, büyük
günün azabından korkarım." De ki: "Eğer Allah dileseydi, onu size
okumazdım ve onu size bildirmezdi. Ben ondan önce sizin içinizde bir
ömür sürdüm. Siz yine de akıl erdirmeyecek misiniz?" (Yunus Suresi,
15-16)

Allah, kavminin bu tavırlarına karşılık Peygamberimiz (sav)'i birçok
ayetiyle uyarmıştır. Örneğin Maide Suresi'nde şöyle buyrulur:

Sana da (Ey Muhammed,) önündeki kitap(lar)ı doğrulayıcı ve ona 'bir
şahid-gözetleyici' olarak Kitab'ı (Kur'an'ı) indirdik. Öyleyse
aralarında Allah'ın indirdiğiyle hükmet ve sana gelen haktan sapıp
onların heva (istek ve tutku)larına uyma. Sizden her biriniz için bir
şeriat ve bir yol-yöntem kıldık. Eğer Allah dileseydi, sizi bir tek
ümmet kılardı; ancak (bu,) verdikleriyle sizi denemesi içindir. Artık
hayırlarda yarışınız. Tümünüzün dönüşü Allah'adır. Hakkında
anlaşmazlığa düştüğünüz şeyleri size haber verecektir. Aralarında
Allah'ın indirdiğiyle hükmet ve onların hevalarına uyma. Allah'ın sana
indirdiklerinin bir kısmından seni şaşırtmamaları için diye onlardan
sakın. Şayet yüz çevirirlerse, bil ki, Allah bir kısım günahları
nedeniyle onlara bir musibeti tattırmak istemektedir. Şüphesiz,
insanların çoğu fasıklardır. (Maide Suresi, 48-49)

Peygamberimiz (sav) de Allah'ın kendisine indirdiğinden başkasına
uymayacağını büyük bir kararlılıkla kavmine tekrarlamıştır.
Peygamberimiz (sav)'in bu üstün ahlakını haber veren bir ayet şöyledir:

De ki: "Size Allah'ın hazineleri yanımdadır demiyorum, gaybı da
bilmiyorum ve ben size bir meleğim de demiyorum. Ben, bana
vahyedilenden başkasına uymam." De ki: "Kör olanla, gören bir olur mu?
Yine de düşünmeyecek misiniz?" (Enam Suresi, 50)

Peygamberimiz (sav)'in, Allah yolunda kararlı ve sebatlı olması ile hak
din, en güzel ve en doğru şekliyle insanlara bildirilmiştir. İnsanların
büyük bir bölümü ile kıyas yapmak Peygamberimiz (sav)'in bu
üstünlüğünün daha da iyi anlaşılmasına vesile olacaktır. Günümüzde de
geçmişte de insanların büyük bir bölümü zaaflara, hırslara, tutku dolu
isteklere sahiptirler. Büyük bir çoğunluğu ise dini kabul etmelerine
rağmen bu zayıflıklarına yenilirler. Zaaf ve tutkularını terk etmek
yerine dinin hükümlerinden tavizler verirler. Örneğin dostlarının,
eşlerinin, akrabalarının ne diyeceğinden çekinerek dinin bazı
hükümlerini yerine getirmezler. Veya dine uymayan bazı alışkanlıklarını
terk edemezler. Bu nedenle, dini kendi çıkarlarına göre yorumlar,
kendilerine uyan hükümlerini kabul eder, diğerlerini görmezden
gelirler.

Peygamberimiz (sav) ise, bu tür insanların isteklerine hiçbir zaman
taviz vermemiş, Allah'ın indirdiğini hiçbir değişikliğe uğratmadan, hiç
kimsenin çıkarını hesap etmeden, sadece Allah'tan korkup sakınarak
Kuran'ı insanlara tebliğ etmiştir. Allah, Peygamber Efendimizin bu
takva özelliğini Kuran'da şöyle bildirmektedir:

Battığı zaman yıldıza andolsun; Sahibiniz (arkadaşınız olan peygamber)
sapmadı ve azmadı. O, hevadan (kendi istek, düşünce ve tutkularına
göre) konuşmaz. O (söyledikleri), yalnızca vahyolunmakta olan bir
vahiydir. Ona (bu Kuran'ı) üstün (oldukça çetin) bir güç sahibi
(Cebrail) öğretmiştir. (Necm Suresi, 1-5)

Ve bilin ki Allah'ın Resûlü içinizdedir. Eğer o, size birçok işlerde
uysaydı, elbette sıkıntıya düşerdiniz. Ancak Allah size imanı sevdirdi,
onu kalplerinizde süsleyip-çekici kıldı ve size inkarı, fıskı ve isyanı
çirkin gösterdi. İşte onlar, doğru yolu bulmuş (irşad) olanlardır.
(Hucurat Suresi, 7)

Peygamberimiz (sav)'in tüm alemlere örnek olan tevekkülü

Kuran'da Peygamberimiz (sav)'le ilgili olarak anlatılan olaylarda onun
tevekkülü ve Allah'a teslimiyeti açıkça görülmektedir. Örneğin
Peygamberimiz (sav)'in, Mekke'den çıktıktan sonra arkadaşı ile birlikte
gizlendiği bir mağaradaki sözleri tevekkülünün en güzel örneklerinden
biridir. Ayette şöyle bildirilmektedir:

Siz O'na (peygambere) yardım etmezseniz, Allah O'na yardım etmiştir.
Hani kafirler ikiden biri olarak O'nu (Mekke'den) çıkarmışlardı; ikisi
mağarada olduklarında arkadaşına şöyle diyordu: "Hüzne kapılma, elbette
Allah bizimle beraberdir." Böylece Allah O'na 'huzur ve güvenlik
duygusunu' indirmişti, O'nu sizin görmediğiniz ordularla desteklemiş,
inkar edenlerin de kelimesini (inkar çağrılarını) alçaltmıştı. Oysa
Allah'ın kelimesi, yüce olandır. Allah üstün ve güçlüdür, hüküm ve
hikmet sahibidir. (Tevbe Suresi, 40)

Peygamberimiz (sav) hangi koşullarda olursa olsun, daima Allah'a teslim
olmuş, O'nun yarattığı herşeyde bir hayır ve güzellik olduğunu
bilmiştir. Kuran'da Peygamberimiz (sav)'e, kavmine söylemesi bildirilen
şu sözler de bu tevekkülün bir göstergesidir:

Sana iyilik dokunursa, bu onları fenalaştırır, bir musibet isabet
edince ise: "Biz önceden tedbirimizi almıştık" derler ve sevinç içinde
dönüp giderler. De ki: "Allah'ın bizim için yazdıkları dışında, bize
kesinlikle hiçbir şey isabet etmez. O bizim Mevlamızdır. Ve müminler
yalnızca Allah'a tevekkül etmelidirler." (Tevbe Suresi, 50-51)

Peygamberimiz (sav), tevekkülü ile tüm Müslümanlara örnek olmuş ve
insanın Allah'tan gelecek bir şeyi değiştirmeye asla güç
yetiremeyeceğini şöyle hatırlatmıştır:

"Bir nefse takdir edilmiş şey mutlaka olur."5

"... Bir şey isteyince Allah'tan iste. Yardım talep edeceksen Allah'tan
yardım dile. Zira kullar, Allah'ın yazmadığı bir hususta sana faydalı
olmak için biraraya gelseler, bu faydayı yapmaya muktedir olamazlar.
Allah'ın yazmadığı bir zararı sana vermek için biraraya gelseler, buna
da muktedir olamazlar."6

Peygamberimiz (sav)'in sünnetine uyan her müminin de, musibet gibi
görünen olayları onun gibi tevekküllü karşılaması, herşeyde bir hayır
ve güzellik olduğuna iman etmesi gerekir. Şunu da unutmamak gerekir ki,
Allah'ın en takva kullarından biri olan Peygamberimiz Hz. Muhammed
(sav), çok büyük zorluklarla ve şedid olaylarla denenmiştir.

Herşeyden önce tebliğ yaptığı kavimde her türlü zorluğu çıkarmaya hazır
olan insanlar bulunmaktadır: İki yüzlü davranarak Peygamberimiz (sav)'e
tuzak kurmaya çalışanlar, atalarının dinini değiştirmeyi kabul etmeyen
müşrikler, peygamberden nefislerine uygun ayet getirmesini isteyenler,
Peygamberimiz (sav)'i öldürmek, sürmek veya tutuklamak isteyenler ve
daha birçokları sürekli olarak Peygamberimiz (sav)'e zorluk çıkarmaya
çalışmışlardır.

Peygamberimiz (sav) inkarcıların bu tavırlarına daima sabretmiş, büyük
bir kararlılıkla Allah'ın dinini tebliğ etmiş ve Müslümanları
tehlikelerden koruyarak onları Kuran ile eğitmiştir. Onun bu azminin,
başarısının ve cesaretinin temelinde Allah'a olan güçlü imanı,
tevekkülü ve teslimiyeti yatmaktadır. Peygamberimiz (sav), mağarada
olduğu gibi her durumda Allah'ın kendisi ile birlikte olduğunu bilmiş,
her olayı Allah'ın yarattığına ve Rabbimizin herşeyi en güzel ve en
hayırlı şekli ile sonuçlandıracağına iman etmiştir. Peygamberimiz
(sav)'in şu hadis-i şerifi onun herşeyde hayır gören tevekkülüne bir
örnektir:

"Mümin kişinin durumu ne kadar şaşırtıcıdır. Zira her işi onun için bir
hayırdır. Bu durum, sadece mümine hastır, başkasına değil: Ona memnun
olacağı bir şey gelse şükreder, bu ise hayırdır; bir zarar gelse
sabreder, bu da hayırdır."7

Peygamber Efendimiz bu inancı ile olaylar karşısında elinden gelen tüm
çabayı göstermiş ancak sonucun Allah'a ait olduğunu her zaman bilerek,
O'na dayanıp güvenmiştir. Allah, onun bu güzel tevekkülü karşısında onu
daima güçlü ve başarılı kılmıştır.

Allah, zorluk çıkaranlara karşı Peygamberimiz (sav)'e tevekkül etmesini
bildirmiştir ve Peygamberimiz (sav) de hayatı boyunca Rabbimizin bu
emrine uygun olarak davranmıştır. Ayette şöyle buyrulur:

"Tamam-kabul" derler. Ama yanından çıktıkları zaman, onlardan bir grup,
karanlıklarda senin söylediğinin tersini kurarlar. Allah, karanlıklarda
kurduklarını yazıyor. Sen de onlardan yüz çevir ve Allah'a tevekkül et.
Vekil olarak Allah yeter. (Nisa Suresi, 81)

Konu ile ilgili başka bir ayette de şöyle buyrulmaktır.

Eğer seninle çekişip-tartışırlarsa, de ki: "Ben, bana uyanlarla
birlikte, kendimi Allah'a teslim ettim." Ve kitap verilenlerle ümmilere
de ki: "Siz de teslim oldunuz mu?" Eğer teslim oldularsa, gerçekten
hidayete ermişlerdir. Fakat yüz çevirdilerse, artık sana düşen yalnızca
tebliğ(etmek)dir. Allah, kulları hakkıyla görendir. (Al-i İmran Suresi,
20)

Peygamberimiz (sav) bir sözünde ise tevekkül edenlerin görecekleri karşılığı şöyle bir örnekle açıklamıştır:

"Siz Allah'a hakkı ile tevekkül etseniz kuşlar gibi rızıklanırdınız. Onlar aç gider, tok dönerler."8

Müminler için en güzel örnek Peygamberimiz (sav)'in sözleri ve
tavırlarıdır. Bu nedenle, herhangi bir zorlukla, nefsinin hoşlanmadığı
bir durumla karşılaşan her mümin, Kuran ayetlerini, herşeyi yaratanın
Allah olduğunu düşünerek, Peygamber Efendimizin tevekkülünü örnek
almalı, her olayda Allah'ın yarattığı kadere teslim olduğunu
zikretmelidir.

Peygamberimiz (sav) insanlardan hiçbir karşılık beklemeden, sadece Allah'ın hoşnutluğunu aramıştır

Islam dininin en temel özelliklerinden biri, insanın tüm yaşamını Allah
korkusu üzerine bina etmesi ve tüm ibadetlerini de yalnızca Allah'ın
rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak için yapmasıdır. Allah bir
ayetinde müminlere "De ki: "Şüphesiz benim namazım, ibadetlerim,
hayatım ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah'ındır" şeklinde
buyurmaktadır. (Enam Suresi, 162)

Kuran'da, "Ancak tevbe edenler, ıslah edenler, Allah'a sımsıkı
sarılanlar ve dinlerini katıksız olarak Allah için (halis) kılanlar
başka; işte onlar mü'minlerle beraberdirler. Allah mü'minlere büyük bir
ecir verecektir" (Nisa Suresi, 146) ayetiyle de müminlere, dini sadece
Allah için, başka hiçbir amaç katmaksızın yaşamaları emredilmiştir. Bir
kimsenin Allah'a sımsıkı sarılması, Allah'tan başka bir ilah olmadığını
bilerek, hayatını yalnızca O'nu razı etmeye adaması ve her ne olursa
olsun Allah'a olan sadakatinden vazgeçmemesi o kişinin ihlas sahibi
olduğunu gösterir.

İhlas sahibi bir mümin, yaptığı işler ve ibadetlerle Allah'ın dışında
bir başkasının sevgisini, hoşnutluğunu, takdirini, ilgi ve beğenisini
elde etmeye çalışmaz. İhlas sahibi müminlere en güzel örnek Hz.
Muhammed (sav) ve diğer peygamberlerdir.

Peygamber Efendimiz, sadece Allah'ın hoşnutluğunu aramış, hiçbir çıkar
veya dünyevi bir kazanç düşünmeden, hayatı boyunca Allah'ın rızasını,
rahmetini ve cennetini kazanmak için çaba göstermiştir.

De ki: "Ben, buna karşı sizden bir ücret istemiyorum ve (kendiliğinden)
bir yükümlülük getirenlerden de değilim." (Sad Suresi, 86)

De ki: "Ben sizden bir ücret istemişsem, artık o sizin olsun. Benim
ecrim (ücretim), yalnızca Allah'a aittir. O, herşeye şahid olandır."
(Sebe Suresi, 47)

Peygamberimiz (sav)'in zorluklar karşısındaki güzel sabrı

Hz. Muhammed (sav), peygamberliği boyunca daha önce de belirtildiği
gibi, türlü zorluklarla karşılaşmıştır. Kavminden inkar edenler ve
müşrikler ona karşı son derece incitici sözler söylemişler, hatta
büyücü veya delidir demişler, bazıları da Peygamberimiz (sav)'i
öldürmek dahi istemiş ve bunun için planlar kurmuştur. Buna rağmen,
Peygamberimiz (sav) her kültürden ve karakterden insanı eğitmeye,
onlara Kuran'ı, dolayısıyla güzel ahlakı, güzel tavrı öğretmeye
çalışmıştır.

Kuran ayetlerinde bildirildiği gibi, bazı kişiler en temel görgü
kurallarından dahi habersiz oldukları için Peygamberimiz (sav) gibi
ince düşünceli, üstün ahlaklı bir insana sıkıntı verebileceklerini
düşünmemişlerdir. Peygamberimiz (sav) ise tüm bunlara karşı büyük bir
sabır göstermiş, her durumda Allah'a yönelerek Allah'ın yardımını
istemiş ve müminlere de sabrı ve tevekkülü tavsiye etmiştir.

Allah, Kuran'da Peygamber Efendimize birçok ayeti ile, inkar edenlerin
söylediklerine karşı sabırlı olmasını şöyle tavsiye etmektedir:

Öyleyse sen, onların dediklerine karşılık sabret ve Rabbini güneşin
doğuşundan önce ve batışından önce hamd ile tesbih et. (Kaf Suresi, 39)

Onların sözleri seni üzmesin. Şüphesiz 'izzet ve gücün' tümü Allah'ındır. O, işitendir, bilendir. (Yunus Suresi, 65)

Andolsun, onların söylemekte olduklarına karşı senin göğsünün daraldığını biliyoruz. (Hicr Suresi, 97)

Şimdi onların: "Ona bir hazine indirilmeli veya onunla birlikte bir
melek gelmeli değil miydi?" demeleri dolayısıyla göğsün daralıp sana
vahyolunanlardan bir kısmını terk mi edeceksin? Sen yalnızca bir
uyarıcısın. Allah herşeye vekildir. (Hud Suresi, 12)

Peygamberimiz (sav)'in nelere sabır göstererek üstün bir ahlak
sergilediğini düşünen müminlerin karşılaştıkları olaylarda kendilerine
onu örnek almaları gerekir. Nefislerine ters düşen en küçük bir olayda
ümitsizliğe kapılanlar, en küçük bir itirazda tahammülsüzlük
gösterenler, Allah'ın dinini anlatmaktan vazgeçenler ya da yaptıkları
ticarette başarısız olunca mutsuz olanlar, bu tavırlarının Allah'ın
Kitabı'na ve Peygamberimiz (sav)'in sünnetine uygun olmadığını
bilmelidirler. İman edenler, her olayda sabır gösterip, Allah'ı vekil
tutup O'na hamd ederek, Peygamberimiz (sav) gibi üstün bir ahlak
göstermeli ve Rabbimizin rızasını, rahmetini ve cennetini ummalıdırlar.

Peygamberimiz (sav) yanındakilere daima hoşgörülü davranmıştır

Daha önce de belirtildiği gibi Peygamberimiz (sav)'in yanında her
karakterden, her düşünceden insan vardı. Ancak Peygamberimiz (sav)
hayatı boyunca her biri ile tek tek ilgilenmiş, her birinin eksiklerini
ve hatalarını düzeltmek için onları uyarmış, temizliklerinden
imanlarına kadar onları her türlü konuda eğitmeye çalışmıştır. Onun bu
şefkatli, hoşgörülü, anlayışlı ve sabırlı tavrı, birçok insanın
kalbinin dine ısınmasına ve Peygamberimiz (sav)'e büyük bir içtenlik ve
sevgi ile bağlanmalarına vesile olmuştur. Allah, Peygamber Efendimizin
çevresindekilere gösterdiği bu güzel tavrını Kuran'da şöyle
bildirmektedir:

Allah'tan bir rahmet dolayısıyla, onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba,
katı yürekli olsaydın onlar çevrenden dağılır giderlerdi. Öyleyse
onları bağışla, onlar için bağışlanma dile… (Al-i İmran Suresi, 159)

Allah bir başka ayetinde ise Peygamberimiz (sav)'e çevresindekilere karşı nasıl davranması gerektiğini şöyle bildirmiştir:

Biz onların neler söylediklerini daha iyi biliriz. Sen onların üzerinde
bir zorba değilsin; şu halde, Benim kesin tehdidimden korkanlara Kur'an
ile öğüt ver. (Kaf Suresi, 45)

Peygamberimiz (sav), çevresindekilere dini zor kullanarak veya şart
koşarak kabul ettirmeye çalışmamış her türlü durumda güzellikle
anlatmıştır.

Peygamberimiz (sav) güçlü vicdanı ile ümmetini her yönüyle sahiplenmiş,
onlara her konuda bir velinimet olmuştur. Bu özelliklerinden dolayı
Peygamberimiz (sav) Kuran'ın birçok ayetinde "sahibiniz" (arkadaş, sıkı
dost, sahip) olarak zikredilir. (Sebe Suresi, 46/Necm Suresi, 2/ Tekvir
Suresi, 22)

Peygamberimiz (sav)'in bu vicdanlı tavrını takdir edip anlayabilen
müminler de, onu kendilerine herkesten çok daha yakın görmüşler ve onu
kendi nefislerinden çok daha üstün tutmuşlardır. Bir ayette Allah bunu
şöyle bildirir:

Peygamber, mü'minler için kendi nefislerinden daha evladır ve onun zevceleri de onların anneleridir… (Ahzab Suresi, 6)

Büyük İslam alimi İmam Gazali, hadis alimlerinden derlediği bilgiler
ile Peygamber Efendimizin çevresindekilere karşı tutumunu şöyle
özetlemiştir:

"... Huzurunda oturan herkese mübarek yüzünden nasibini verir, iltifat
buyururdu. Bu yüzden huzurundaki herkes onun nezdinde kendisinden daha
değerlisi olmadığı düşüncesine kapılırdı. Evet onun oturuşu, dinleyişi,
sözleri, güzel latifeleri ve teveccühü hep nezdinde oturanlar içindi.
Bununla birlikte onun meclisi haya, tevazu ve emniyet meclisiydi.

... Kendilerine ikram ve gönüllerini hoş tutmak için sahabelerini
künyeleri ile çağırır, künyesi olmayanlara künye bularak onunla hitap
ederdi.

Öfkelenmekten son derece uzak ve bir şeye çabucak rıza gösterendi.
İnsanlara karşı insanların en şefkatlisiydi. Öyle ya, insanların en
hayırlısı insanlara hayrı dokunan, insanların en yararlısı da insanlara
faydalı olandır."9

Peygamberimiz (sav)'in çevresindekileri dine bağlayan ve kalplerini
imana ısındıran insan sevgisi, ince düşüncesi ve şefkati, tüm
Müslümanların önemle üzerinde durmaları gereken bir ahlak üstünlüğüdür.

Peygamberimiz (sav)'in tüm insanlığa örnek adaleti

Allah Kuran'da müminlere "Allah için şahidler olarak adaleti ayakta
tutun. (Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; çünkü Allah
onlara daha yakındır. Öyleyse adaletten dönüp heva (tutkuları)nıza
uymayın" (Nisa Suresi, 135) şeklinde buyurmaktadır. Peygamberimiz Hz.
Muhammed (sav), hem Müslümanlar arasında verdiği hükümler, hem diğer
din, dil, ırk ve kavimlerden olan kişilere karşı adil ve hoşgörülü
tutumu, hem de Allah'ın ayetinde bildirdiği gibi zengin, fakir
ayırmaksızın herkese eşit davranmasıyla tüm insanlar için çok büyük bir
örnektir.

Allah bir ayetinde Resulüne şöyle buyurmaktadır:

Onlar, yalana kulak tutanlardır, haram yiyicilerdir. Sana gelirlerse
aralarında hükmet veya onlardan yüz çevir. Eğer onlardan yüz çevirecek
olursan, sana hiçbir şeyle kesin olarak zarar veremezler. Aralarında
hükmedersen adaletle hükmet. Şüphesiz, Allah, adaletle hüküm
yürütenleri sever. (Maide Suresi, 42)

Peygamberimiz (sav) böylesine zorlu bir kavmin içinde dahi, Allah'ın
emrine uymuş ve hiçbir zaman adaletten taviz vermemiştir. Daima "Rabbim
adaletle davranmayı emretti…" (Araf Suresi, 29) diyerek her devirde tüm
insanlara örnek olmuştur.

Hz. Muhammed (sav)'in peygamberliği süresince adil tutumuna örnek
teşkil eden birçok olay yaşanmıştır. Peygamberimiz (sav)'in yaşadığı
coğrafyada çok çeşitli din, dil, ırk ve kabileden insan birarada
yaşıyordu. Bu toplulukların birarada huzur ve güven içinde yaşamaları,
aralarına nifak sokmaya çalışanların etkisiz bırakılmaları çok zordu.
En küçük bir sözden veya tavırdan hemen bir grup diğerine karşı
öfkelenip saldırabiliyordu. Ancak Peygamberimiz (sav)'in adaleti,
Müslümanlar için olduğu kadar bu topluluklar için de bir huzur ve
güvence kaynağı olmuştur. Asr-ı Saadet döneminde Arabistan
Yarımadasında Hıristiyan, Musevi, putperest, ayırt etmeksizin herkese
adil davranılmıştır. Peygamberimiz (sav) Allah'ın "Dinde zorlama (ve
baskı) yoktur…" (Bakara Suresi, 256) ayetine uyarak, herkese hak dini
anlatmış ancak seçimlerini yapmak konusunda serbest bırakmıştır.

Allah, Peygamberimiz (sav)'e bir başka ayetinde de, farklı dinlerden
insanlara karşı nasıl bir adalet ve uzlaşma içinde olması gerektiğini
şöyle bildirmiştir:

Şu halde, sen bundan dolayı davet et ve emrolunduğun gibi doğru bir
istikamet tuttur. Onların heva (istek ve tutku)larına uyma. Ve de ki:
Allah'ın indirdiği her kitaba inandım. Aranızda adaletli davranmakla
emrolundum. Allah, bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir. Bizim
amellerimiz bizim, sizin amelleriniz sizindir. Bizimle aranızda
'deliller getirerek tartışma (ya, huccete gerek)' yoktur. Allah bizi
biraraya getirip-toplayacaktır. Dönüş O'nadır." (Şura Suresi, 15)

Peygamberimiz (sav)'in Kuran ahlakına uyarak gösterdiği bu güzel tavrı,
bugün farklı dinlerden insanların birbirlerine karşı tutumları
konusunda örnek olmalıdır.

Peygamberimiz (sav)'in adaleti, farklı ırklardan insanlar arasında da
uzlaşma sağlamıştır. Peygamberimiz (sav) birçok konuşmasında, hatta
Veda Hutbesinde de ırklara göre bir üstünlük olamayacağını, Allah'ın
ayetinde haber verdiği gibi "üstünlüğün takvaya göre olacağını"
bildirmiştir. Ayette şöyle buyrulmaktadır:

Ey insanlar, gerçekten, Biz sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve
birbirinizle tanışmanız için sizi halklar ve kabileler (şeklinde)
kıldık. Şüphesiz, Allah katında sizin en üstün (kerim) olanınız, (ırk
ya da soyca değil) takvaca en ileride olanınızdır. Şüphesiz Allah,
bilendir, haber alandır. (Hucurat Suresi, 13)

Peygamberimiz (sav) ise iki ayrı hadisinde şöyle buyurmuştur:

"Ey insanlar! Hepiniz Adem'in çocuklarısınız. Adem ise topraktan
yaratılmıştır. İnsanlar muhakkak ve muhakkak ırklarıyla övünmeyi
bırakmalılar."10

"Sizin şu soyunuz-sopunuz kimseye üstünlük ve kibir taslamaya vesile
olacak şey değildir. (Ey insanlar)! Hepiniz Adem'in çocuklarısınız.
Hepiniz bir ölçek içindeki birbirine müsavi buğday taneleri gibisiniz…
Halbuki, hiç kimsenin kimseye din ve takva müstesna üstünlüğü yoktur.
Kişiye kötü olması için; başkalarını yermesi, küçük görmesi, cimri,
kötü huylu, had ve hududu aşmış olması yeter."11

Peygamberimiz (sav) Veda Hutbesi'nde de Müslümanlara şöyle seslenmişti:

"Soylarla övünülmez. Araplar, Arap olduklarından Acemlerden; Acemler
de, Acemi olduklarından Araplardan üstün sayılamazlar. Çünkü Allah
katında en yüce olanınız, ona karşı gelmekten en fazla kaçınanınız (en
takvalınız)dır."12

Arap Yarımadasının güney kısmındaki Hıristiyan Necran Halkı ile yapılan
bir antlaşma da Peygamber Efendimizin adaletine çok güzel bir örnek
teşkil etmektedir. Bu antlaşmanın maddelerinden biri şöyledir:

"Necranlıların ve maiyetindekilerin canları, malları, dinleri varları
ve yokları, aileleri, kiliseleri ve sahip olduları herşey Allah'ın ve
Allah'ın Peygamberinin güvencesi (himayesi) altına alınacaktır."13

Peygamberimiz (sav)'in Hıristiyan, Yahudi ve müşrik topluluklarla
imzaladığı Medine Vesikası da önemli bir adalet örneğidir. Farklı
inançlara sahip topluluklar arasında adaletin sağlanması ve her
topluluğun çıkarlarının gözetilmesi için hazırlanan bu vesika sayesinde
yıllarca düşmanlık içinde yaşayan topluluklara barış getirilmiştir.
Medine Vesikası'nın en belirgin özelliklerinden biri inanç özgürlüğü
sağlamasıdır. Bu konu ile ilgili madde şöyledir:

"Ben-i Avf Yahudileri, müminlerle beraber aynı ümmettirler, Yahudilerin
dinleri kendilerine, Müslümanların dinleri de kendilerinedir."14

Medine Vesikasının 16. maddesinde ise, "Bize tabi olan Yahudiler,
hiçbir haksızlığa uğramaksızın ve düşmanlarıyla da yardımlaşmaksızın,
yardım ve desteğimize hak kazanacaklardır"15 diye bildirilmiştir.
Peygamberimiz (sav)'den sonra da sahabeleri Peygamberimiz (sav)'in
antlaşmaya koydurduğu bu hükme sadık kalmışlar ve aynı hükmü, Berberi,
Budist, Brahman ve benzeri inançlara sahip kişiler için de
uygulamışlardır.16

Asr-ı Saadet döneminin barış, huzur ve güvenlik içinde geçmesinin en
önemli nedenlerinden biri, Kuran ahlakına uyan Peygamberimiz (sav)'in
adaletli tutumudur.

Peygamberimiz (sav)'in adaleti, Müslüman olmayan kişilerde de bir güven
duygusu uyandırmıştır ve müşriklerden dahi Peygamberimiz (sav)'in
himayesi altına girmek isteyenler olmuştur. Allah Kuran'da müşriklerin
bu taleplerini bildirmiş ve aynı zamanda Peygamberimiz (sav)'e bu
kişilere karşı nasıl davranması gerektiğini de vahyetmiştir:

"Eğer müşriklerden biri, senden 'eman (himaye) isterse', ona eman ver;
öyle ki Allah'ın sözünü dinlemiş olsun, sonra onu 'güvenlik içinde
olacağı yere ulaştır'… Şu halde o (anlaşmalı olanlar), size karşı
(doğru) bir tutum takındıkça, siz de onlara karşı doğru bir tutum
takının. Şüphesiz Allah, muttaki olanları sever." (Tevbe Suresi, 6-7)

Günümüzde de, dünyanın dört bir yanında meydana gelen çatışmaların,
kavgaların, huzursuzlukların tek çözümü Kuran ahlakına uymak ve
Peygamberimiz (sav) gibi din, dil veya ırk ayrımı gözetmeksizin,
adaletten hiçbir zaman ayrılmamaktır.

Peygamberimiz (sav)'e itaat eden Allah'a itaat etmiş olur

Allah, tüm insanları gönderdiği elçilere uymakla ve onlara itaat
etmekle sorumlu tutmuştur. Elçiler, Allah'ın emirlerini yerine getiren,
insanlara Allah'ın vahyini ileten ve hal ve tavırlarıyla,
konuşmalarıyla, kısacası tüm hayatlarıyla insanlara Allah'ın en hoşnut
olacağı insan modelini ve hayatın nasıl yaşanması gerektiğini gösteren
mübarek insanlardır. Allah Kuran'da elçilerine uyanların kurtuluşa
ereceklerini bildirmiştir. Bu nedenle Peygamberimiz (sav)'e itaat,
önemli bir ibadettir. Allah itaat konusunun önemini Kuran'da şöyle
haber verir:

Biz elçilerden hiç kimseyi ancak Allah'ın izniyle kendisine itaat
edilmesinden başka bir şeyle göndermedik. Onlar kendi nefislerine
zulmettiklerinde şayet sana gelip Allah'tan bağışlama dileselerdi ve
elçi de onlar için bağışlama dileseydi, elbette Allah'ı tevbeleri kabul
eden, esirgeyen olarak bulurlardı. (Nisa Suresi, 64)

Kim Allah'a ve Resul'e itaat ederse, işte onlar Allah'ın kendilerine
nimet verdiği peygamberler, doğrular (ve doğrulayanlar), şehidler ve
salihlerle beraberdir. Ne iyi arkadaştır onlar? (Nisa Suresi, 69)

Kuran'ın birçok ayetinde ise, peygamberlere itaat edenlerin aslında
Allah'a itaat etmiş oldukları bildirilir. Elçilere başkaldıranlar ise,
gerçekte Allah'a karşı gelmişlerdir. Bu ayetlerden bazıları şöyledir:

Kim Resul'e itaat ederse, gerçekte Allah'a itaat etmiş olur. Kim de yüz
çevirirse, Biz seni onların üzerine koruyucu göndermedik. (Nisa Suresi,
80)

Şüphesiz sana biat edenler, ancak Allah'a biat etmişlerdir. Allah'ın
eli, onların ellerinin üzerindedir. Şu halde, kim ahdini bozarsa, artık
o, ancak kendi aleyhine ahdini bozmuş olur. Kim de Allah'a verdiği
ahdine vefa gösterirse, artık O da, ona büyük bir ecir verecektir.
(Fetih Suresi, 10)

Peygamberimiz (sav) de, hadis-i şeriflerinde itaatin önemini hatırlatmış ve şöyle buyurmuştur:

"Kim bana itaat ederse, muhakkak ki Allah'a itaat etmiştir. Kim de bana isyan ederse muhakkak ki Allah'a isyan etmiştir."17

Allah, Kuran'da Peygamberimiz (sav)'in müminler için bir koruyucu ve
yönetici olduğunu bildirmektedir. Bu nedenle Müslümanlar her konuda
Peygamberimiz (sav)'e danışır, onun fikrini ve rızasını alarak bir işe
başlarlardı. Ayrıca aralarında anlaşmazlığa düştükleri konularda, çözüm
bulamadıklarında veya ümmetin güvenliğine, sağlığına, ekonomik durumuna
yönelik bir haber öğrendiklerinde bunları da hemen Peygamberimiz
(sav)'e iletir ve ondan en hayırlı ve güvenli çözüm veya yöntemi
öğrenerek uygularlardı.

Bu, Allah'ın Kuran'da müminlere emrettiği çok önemli bir ahlaktır.
Örneğin Allah bir ayetinde, tüm haberlerin peygambere veya onun
kendisine vekil kıldığı kişilere iletilmesini emretmektedir. Ayette
şöyle buyrulur:

Kendilerine güven veya korku haberi geldiğinde, onu
yaygınlaştırıverirler. Oysa bunu peygambere ve kendilerinden olan emir
sahiplerine götürmüş olsalardı, onlardan 'sonuç-çıkarabilenler' onu
bilirlerdi. Allah'ın üzerinizdeki fazlı ve rahmeti olmasaydı, azınız
hariç herhalde şeytana uymuştunuz. (Nisa Suresi, 83)

Bu elbette ki birçok hayrı ve hikmeti olan bir emirdir. Herşeyden önce
Peygamberimiz (sav)'in her emri ve hükmü Allah'ın koruması altındadır.
Dolayısıyla verdiği kararlar daima hayır olur. Ayrıca Peygamberimiz
(sav) ümmetin en akıllı ve hikmetli kişisidir. İnsan her işinde doğal
olarak en ehil, en yüksek akla ve vicdana sahip olan, en çok güvendiği
ve emin olduğu kişiye danışmak, bir haberi sonuç çıkarması için ona
götürmek ister.

Peygamberimiz (sav)'in tüm bu özelliklerinin yanında, bütün haberlerin
tek bir kişide toplanmasının bir hikmeti de, bu haberlerin bütününden
daha akılcı ve sağlıklı yorumlar yapılabilecek olmasıdır. Allah bir
başka ayetinde ise, müminlerin aralarındaki anlaşmazlıklarda
Peygamberimiz (sav)'i hakem tutmalarını bildirmiştir. Bu tür
çözümsüzlüklerin hemen Peygamberimiz (sav)'e iletilmesi Allah'ın
emridir ve bu nedenle de akla, vicdana ve adaba uygun olandır. Ayrıca,
Peygamberimiz (sav)'in verdiği hükme gönülden ve hiçbir kuşkuya
kapılmadan itaat etmek son derece önemlidir. Onun verdiği karar o
insanın çıkarları ile çelişse de, gerçekten iman edenler bu durumdan
hiçbir burukluk duymaz ve hemen razı olarak peygamberin hükmüne itaat
ederler. Allah bu önemli itaat özelliğini Kuran'da şöyle bildirmiştir:

Hayır öyle değil; Rabbine andolsun, aralarında çekiştikleri şeylerde
seni hakem kılıp sonra senin verdiğin hükme, içlerinde hiçbir sıkıntı
duymaksızın, tam bir teslimiyetle teslim olmadıkça, iman etmiş
olmazlar. (Nisa Suresi, 65)

Peygamberimiz (sav)'in tüm kararlarının daima Allah'ın koruması altında
olduğunu fark edemeyen bazı zayıf imanlı ya da ikiyüzlü kişiler,
Peygamberimiz (sav)'in her konudan haberdar olarak bilgilendirilmesine
karşı çıkmış ve bu konuda fitne çıkarmaya çalışmışlardır. Bu durumun
bildirildiği ayet şöyledir:

İçlerinden Peygamberi incitenler ve: "O (her sözü dinleyen) bir
kulaktır" diyenler vardır. De ki: "O sizin için bir hayır kulağıdır.
Allah'a iman eder, mü'minlere inanıp-güvenir ve sizden iman edenler
için bir rahmettir. Allah'ın elçisine eziyet edenler... Onlar için acı
bir azab vardır." (Tevbe Suresi, 61)

Bu kişiler imanın özünü kavrayamadıkları ve Peygamberimiz (sav)'i
takdir edip tanıyamadıkları için onun herşeyden haberdar olmasını
cahiliye zihniyeti ile değerlendirmişlerdir. Çünkü cahiliye insanları
sahip oldukları bilgileri hayır, güzellik, insanların iyiliği ve
güvenliği için kullanmazlar. Onlar bunu ancak dedikodu ve fitne için
kullanır, insanları birbirine düşürmeye, tuzaklar kurmaya çalışırlar.
Oysa, Peygamberimiz (sav) kendisine gelen her haberle hem Müslümanların
hem de koruması altındaki diğer insanların güvenliğini, sağlığını,
huzurunu sağlamış, olası tehlikeleri bertaraf ederek, müminlere kurulan
tuzakları bozmuş, iman zaafiyeti içinde olanları tespit ederek onların
imanlarını güçlendirecek önlemler almış, müminleri zayıflatacak,
şevklerini kıracak tüm ihtimallerin önünü kesmiş, müminlere güzellik ve
hayır getirecek türlü yöntemler belirlemiştir. Bu nedenle Allah
ayetlerde onun, "bir hayır kulağı" olduğunu bildirmiştir. Peygamberimiz
(sav)'in her sözü, her kararı, her önlemi müminlere ve aslında tüm
insanlara hayır ve güzellik getirmiştir.

Peygamberimiz (sav) insanları vicdanlarını etkileyecek şekilde hikmetle uyarıp korkutmuştur

Peygamber Efendimiz, kendisine Kuran vahyedildikten itibaren hayatı
boyunca insanları Allah'ın dinine çağırmış, onlara doğru yolu
göstererek rehberlik etmiştir. Kuran'ın bir ayetinde Peygamberimiz
(sav)'in şöyle hitap etmesi bildirilir:

De ki: "Bu, benim yolumdur. Bir basiret üzere Allah'a davet ederim; ben
ve bana uyanlar da. Ve Allah'ı tenzih ederim, ben müşriklerden
değilim." (Yusuf Suresi, 108)

Kuran ayetlerinden anlaşıldığı üzere Peygamberimiz (sav) insanları
uyarıp korkuturken ve onlara Kuran'ı, güzel ahlakı öğretirken birçok
zorluklarla karşılaşmıştır. Herkes hidayet ehli olmadığı için,
kıskançlığından, kininden, öfkesinden dolayı Peygamberimiz (sav)'e
zorluk çıkaranlar, söylediği sözü kavrayamayanlar, anladığı halde
ağırdan alanlar, Peygamberimiz (sav)'in söylediklerine inandım dediği
halde gerçekte inanmayıp iki yüzlü davrananlar ve benzeri kötü ahlak
gösterenler olmuştur. Peygamberimiz (sav) bunlara rağmen hiçbir zaman
yılmadan dini anlatmaya büyük bir kararlılıkla devam etmiştir. Bu
kişilerin tavırları bir ayette şöyle açıklanır:

… Siz Kitabın tümüne inanırsınız, onlar sizinle karşılaştıklarında
"inandık" derler, kendi başlarına kaldıklarında ise, size olan kin ve
öfkelerinden dolayı parmak uçlarını ısırırlar. De ki: "Kin ve öfkenizle
ölün." Şüphesiz Allah, sinelerin özünde saklı duranı bilendir. (Al-i
İmran Suresi, 119)

Peygamberimiz (sav)'in, münafıklara karşı tavrı ve kararlılığı ise ayette şöyle bildirilir:

Kendilerine kitap verdiklerimiz, sana indirilen dolayısıyla sevinirler;
fakat (Müslümanların aleyhinde birleşen) gruplardan, onun bazısını
inkar edenler vardır. De ki: "Ben, yalnızca Allah'a kulluk etmek ve
O'na ortak koşmamakla emrolundum. Ben ancak O'na davet ederim ve son
dönüşüm O'nadır." (Rad Suresi, 36)

Peygamberimiz (sav) münafıkları uyarmaya devam etmiş, dine ve kendisine
karşı düşmanlık beslemelerine rağmen belki vazgeçerler ve hidayet
bulurlar diye onlara dini en etkili şekilde anlatmıştır. Münafıkların
Peygamberimiz (sav)'in anlattıklarına karşı gösterdikleri tavır ise
Nisa Suresi'nde şöyle haber verilir:

Sana indirilene ve senden önce indirilene gerçekten inandıklarını öne
sürenleri görmedin mi? Bunlar, tağut'un önünde muhakeme olmayı
istemektedirler; oysa onlar onu reddetmekle emrolunmuşlardır. Şeytan da
onları uzak bir sapıklıkla sapıtmak ister. Onlara: "Allah'ın
indirdiğine ve elçiye gelin" denildiğinde, o münafıkların senden
kaçabildiklerince kaçtıklarını görürsün. (Nisa Suresi, 60-61)

Münafıkların bu iki yüzlü tavırlarına rağmen Peygamberimiz (sav) onlara
öğüt vermiş, onların vicdanlarını etkileyerek, doğruyu görmelerini
sağlayacak şekilde onlarla konuşmuştur. Bir ayette şöyle buyrulur:

İşte bunların, Allah kalplerinde olanı bilmektedir. O halde sen,
onlardan yüz çevir, onlara öğüt ver ve onlara nefislerine ilişkin açık
ve etkileyici söz söyle. (Nisa Suresi, 63)

Kendisine düşman olan insanlara öğüt vermek, hatalarını açıkça
söyleyerek onları doğru yola çağırmak elbette ki güç bir sorumluluktur.
Ancak, Peygamberimiz (sav) gibi Allah'a dayanıp güvenen, hidayeti
verenin Allah olduğunu bilen, insanlardan değil sadece Allah'tan korkup
sakınan bir insan için, her işte olduğu gibi bunda da Allah'ın yardımı
ve kolaylıklar vardır.

Allah Kuran'da birçok ayetinde sapıklık içinde olan insanları doğru
yola iletmek, onları arındırmak ve onlara ayetlerini öğretmek için
elçilerini gönderdiğini bildirmektedir. Yukarıda da belirtildiği gibi
Peygamberimiz (sav) Allah'ın kendisine verdiği bu sorumluluğu büyük bir
sabır, şevk ve kararlılıkla hayatı boyunca sürdürmüştür. Vefatına çok
yakın bir zaman kala yaptığı Veda Hutbesi'nde dahi Müslümanları
eğitmeye ve onlara öğüt vermeye devam etmiştir.

Allah'ın Peygamberimiz (sav)'e verdiği bu güzel sorumluluklar ayetlerde şöyle bildirilir:

Öyle ki size, kendinizden, size ayetlerimizi okuyacak, sizi
arındıracak, size Kitap ve hikmeti öğretecek ve bilmediklerinizi
bildirecek bir elçi gönderdik. (Bakara Suresi, 151)

Andolsun ki Allah, müminlere, içlerinde kendilerinden onlara bir
peygamber göndermekle lütufta bulunmuştur. (Ki O) Onlara ayetlerini
okuyor, onları arındırıyor ve onlara Kitabı ve hikmeti öğretiyor. Ondan
önce ise onlar apaçık bir sapıklık içindeydiler. (Al-i İmran Suresi,
164)

O, ümmîler içinde, kendilerinden olan ve onlara ayetlerini okuyan,
onları arındırıp-temizleyen ve onlara kitap ve hikmeti öğreten bir elçi
gönderendir. Oysa onlar, bundan önce gerçekten açıkça bir sapıklık
içinde idiler. (Cuma Suresi, 2)

Allah bir ayetinde, Peygamberimiz (sav)'in öğütlerinin, hatırlatma ve
uyarılarının inananlar için "hayat verecek şeyler" olduğunu
bildirmektedir. Ayette şöyle buyrulmaktadır:

Ey iman edenler, size hayat verecek şeylere sizi çağırdığı zaman,
Allah'a ve Resûlü'ne icabet edin. Ve bilin ki muhakkak Allah, kişi ile
kalbi arasına girer ve siz gerçekten O'na götürülüp toplanacaksınız.
(Enfal Suresi, 24)

Bu nedenle Peygamberimiz (sav)'in çağrı ve öğütleri herhangi bir
insanın çağrısı gibi değildir. Bu çağrılara uymak, insanın dünyada ve
ahirette kurtuluşu demektir. Peygamberimiz (sav)'in her çağrısında
insanı kötülüklerden, zulümden, karamsarlıktan, azaptan kurtaracak
hikmetler vardır. Peygamberimiz (sav)'in her öğüdünde Allah'ın ilhamı
ve koruması olduğu için, samimi bir Müslüman bu öğütlere gönülden
teslim olarak, hidayet bulur.

Peygamberimiz (sav)'in günümüze ulaşan sözlerinde onun müminlere
verdiği güzel öğütler de bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi sahabesi
Muaz (r.a)'a verdiği öğüttür. Ona şöyle söylediği aktarılır:

"Muaz! Sana Allah'tan korkmanı, sözün doğrusunu söylemeni, sözünde
durmanı, emaneti yerine getirmeni, hıyanetten uzak kalmanı, komşu
hakkını korumanı, yetime acımanı, tatlı sözlülüğü, bol bol selam
vermeni, işin iyisini yapmanı, az tamahkarlığı, imana sarılmanı,
Kuran'ı derinliğine anlamanı, ahiret sevgisini, hesaptan korkmanı,
tevazu kanatlarını indirmeni tavsiye ederim.

Muaz! Seni hikmet sahiplerine sövmekten, doğru söyleyene yalan
söylemekten, günahkara boyun eğmekten, adaletli bir hükümdara baş
kaldırmaktan, yeryüzünde fesat çıkarmaktan men ederim.

Muaz! Sana her taşın, ağacın ve duvarın yanında nerede olursan ol
Allah'tan korkmanı işlediğin her günahın ardından gizlisine gizli,
aleni olanına da aleni tevbe etmeni tavsiye ederim."18

Peygamber Efendimiz, yakınlarını ve Müslümanları böyle eğitmiş ve onları her zaman güzel huylu olmaya çağırmıştır.

Peygamberimiz (sav) konuşmalarında daima Allah'ı tesbih ederdi

Peygamberimiz (sav), Allah'ın "… Ve O'nu tekbir edebildikçe tekbir et"
(İsra Suresi, 111) ayetiyle bildirdiği emrine uygun olarak bir konuyu
anlatırken, müminlere öğüt verirken, insanlara seslenirken veya dua
ederken, hep Rabbimizi en yüce ve en güzel isimleri ile anar, O'nun
gücünü, üstünlüğünü ve büyüklüğünü zikrederdi. Allah, Peygamberimiz
(sav)'e, insanlara nasıl hitap etmesi gerektiğini şu ayetlerle
bildirmiştir:

De ki: "Ey mülkün sahibi Allah'ım, dilediğine mülkü verirsin ve
dilediğinden mülkü çekip-alırsın, dilediğini aziz kılar, dilediğini
alçaltırsın; hayır Senin elindedir. Gerçekten Sen, herşeye güç
yetirensin. Geceyi gündüze bağlayıp-katarsın, gündüzü de geceye
bağlayıp-katarsın; diriyi ölüden çıkarırsın, ölüyü de diriden
çıkarırsın. Sen, dilediğine hesapsız rızık verirsin." De ki:
"Sinelerinizde olanı -gizleseniz de, açığa vursanız da- Allah bilir. Ve
göklerde olanı da, yerde olanı da bilir. Allah, herşeye güç
yetirendir." (Al-i İmran Suresi, 26-27-29)

De ki: "… Hüküm yalnızca Allah'ındır. O, doğru haberi verir ve O, ayırt edenlerin en hayırlısıdır." (Enam Suresi, 57)

De ki: "Ey insanlar, ben Allah'ın sizin hepinize gönderdiği bir elçisi
(peygamberi)yim. Ki göklerin ve yerin mülkü yalnız O'nundur. O'ndan
başka ilah yoktur, O diriltir ve öldürür. Öyleyse Allah'a ve ümmi
peygamber olan elçisine iman edin. O da Allah'a ve O'nun sözlerine
inanmaktadır. Ona iman edin ki hidayete ermiş olursunuz. (Araf Suresi,
158)

De ki: "Rabbimin sözleri(ni yazmak) için deniz mürekkep olsa ve yardım
için bir benzerini (bir o kadarını) dahi getirsek, Rabbimin sözleri
tükenmeden önce, elbette deniz tükeniverirdi. (Kehf Suresi, 109)

De ki: O Allah, birdir. Allah, Samed'dir (herşey O'na muhtaçtır,
daimdir, hiçbir şeye ihtiyacı olmayandır). O, doğurmamıştır ve
doğurulmamıştır. Ve hiçbir şey O'nun dengi değildir. (İhlas Suresi, 1-4)

Peygamberimiz (sav), bir Müslümana öğüt verirken de ona önce Allah'ın yüceliğini hatırlatmış ve şöyle demiştir:

"Allah'tan başka ilah yoktur, o tektir, şeriksizdir. Arz ve semanın
mülkü O'na aittir. Bütün hamdler O'nadır, O herşeye kadirdir." de...
Taşlanmış şeytandan Allah'a sığın."19

Peygamber Efendimizin her halini, ahlakını ve takvasını kendisine örnek
edinen, Kuran'a ve Peygamberimiz (sav)'in sünnetine uyan her müminin
konuşması da, insanlara Allah'ı, O'nun gücünü ve büyüklüğünü
hatırlatan, daima Allah'a çağıran, insanlara Allah'ı sevdiren ve O'ndan
korkup sakınmalarına vesile olan bir üslupta olmalıdır. Müminin her
konuşmasında Allah'ı unutmadığı, her zaman Rabbimize yöneldiği belli
olmalıdır.

Peygamberimiz (sav), müminlere her zaman Allah'ı sevmelerini ve
kendisini de Allah'ı sevdikleri için sevmelerini öğütlemiştir. Bir
hadiste şöyle bildirilmektedir:

"Size vermekte olduğu nimetlerinden ötürü Allah'ı sevin, beni de Allah beni sevdiği için seviniz."20

Peygamberimiz (sav) bir "Müjdeleyici" idi

Allah "Ey Peygamber, gerçekten Biz seni bir şahid, bir müjde verici ve
bir uyarıcı olarak gönderdik" (Ahzab Suresi, 45) ayetinde Peygamberimiz
(sav)'in bir müjde verici ve uyarıcı olduğunu bildirmektedir.
Peygamberimiz (sav), insanları hem cehennem azabına karşı uyarıp
korkutmuş, hem de onları dünyada iyilerin daima üstün geleceği,
ahirette ise sonsuz cennet hayatı ile müjdelemiştir. Peygamberimiz
(sav)'in bu özelliği Kuran ayetlerinde şöyle bildirilir:

Şüphesiz Biz seni bir müjdeci ve bir uyarıcı olarak, hak (Kuran) ile
gönderdik. Sen cehennemin halkından sorumlu tutulmayacaksın. (Bakara
Suresi, 119)

Biz onu (Kuran'ı) hak olarak indirdik ve o hak ile indi; seni de
yalnızca bir müjde verici ve uyarıp-korkutucu olarak gönderdik. (İsra
Suresi, 105)

Gerçekten o (Kuran), alemlerin Rabbinin (bir) indirmesidir. Onu
Ruhu'l-emin indirdi. Uyarıcılardan olman için, senin kalbinin üzerine
(indirmiştir). (Şuara Suresi, 192-194)

Biz seni ancak bütün insanlara bir müjde verici ve uyarıcı olarak
gönderdik. Ancak insanların çoğu bilmiyorlar. (Sebe Suresi, 28)

Peygamberimiz (sav)'i örnek alarak onun sünnetine uyanlar da onun gibi
insanları uyaran ve onlara müjdeler veren kişiler olmalıdırlar. Nitekim
Peygamberimiz (sav) de ümmetine müjde verenlerden olmalarını şöyle
buyurmuştur:

"Kolaylaştırın, güçleştirmeyin. Müjdeleyin, nefret ettirmeyin. Birbirinizle iyi geçinin, ihtilafa düşmeyin."21

Müjde vermek, müminlerin şevk ve heyecanlarını artırır, yaptıkları
salih amellerde daha gayretli ve başarılı olmalarına vesile olur.
Yaptığı işi, karşılığını cennette bir güzellik olarak alacağını umarak
yapan kişi, elbette ki işini monotonluk içinde, bir alışkanlıkla veya
mecburiyetten yapan kişiden çok daha farklı bir ruh hali ve tavır
içinde olacaktır. Allah, bu nedenle Peygamberimiz (sav)'e "Müminleri
hazırlayıp-teşvik et" (Nisa Suresi, 84) şeklinde buyurmuştur.

Allah bir başka ayetinde ise, "Müminlere müjde ver; gerçekten onlar
için Allah'tan büyük bir fazl vardır" (Ahzab Suresi, 47) şeklinde
bildirir. Allah'ın emrine ve Peygamberimiz (sav)'in ahlakına uyan her
mümin, tüm Müslümanları müjdelemek ve onları teşvik ederek
şevklendirmekle sorumludur. Olumsuz konuşmalar yapmak, kolay olan
işleri zor gibi gösterip müminleri yıldırmaya çalışmak, güzellikleri,
Allah'ın Kuran'da verdiği müjdeleri unutturarak Müslümanları gaflete
sürüklemek Müslümanca bir tavır değildir. Kuran ahlakına uygun olan,
Peygamberimiz (sav) gibi, Allah'ın Müslümanlara vaat ettiği
güzellikleri sık sık hatırlatmak ve onları hep canlı ve şevkli
tutmaktır.

Peygamberimiz (sav)'e müjdelemesi emredilen konulardan biri Allah'ın günahları bağışlayan olmasıdır:

... De ki: "Ey kendi aleyhlerinde olmak üzere ölçüyü taşıran kullarım.
Allah'ın rahmetinden umut kesmeyin. Şüphesiz Allah, bütün günahları
bağışlar. Çünkü O, bağışlayandır, esirgeyendir." (Zümer Suresi, 53)

Bizim ayetlerimize iman edenler sana geldiklerinde, onlara de ki:
"Selam olsun size. Rabbiniz rahmeti kendi üzerine yazdı ki, içinizden
kim bir cehalet sonucu bir kötülük işler sonra tevbe eder ve (kendini)
ıslah ederse şüphesiz, O, bağışlayandır, esirgeyendir." (Enam Suresi,
54)

Diğer bir müjde konusu ise cennettir:

De ki: "Size bundan daha hayırlısını bildireyim mi? Korkup sakınanlar
için Rablerinin katında, içinde temelli kalacakları, altından ırmaklar
akan cennetler, tertemiz eşler ve Allah'ın rızası vardır. Allah,
kulları hakkıyla görendir." (Al-i İmran Suresi, 15)

Peygamberimiz (sav), kavmine kendisinin

de bir insan olduğunu hatırlatmıştır

Inkar edenlerin temel özelliklerinden biri, kibirleridir. Bu kibirleri
nedeniyle Allah'ın elçilerine itaat etmeyi reddetmişler ve itaat
etmemek için türlü bahaneler öne sürmüşlerdir. Bu bahanelerinden biri
ise, elçilere ancak insanüstü bir varlık olurlarsa itaat edeceklerini
söylemeleridir. Peygamberimiz (sav) ise kavmine, kendisinin Allah'a kul
olan bir insan olduğunu, onların bu beklentilerinin yersiz olduğunu ve
kurtuluşa ermek için Allah'a yönelmelerini söylemiştir. Bu konudaki
Kuran ayetlerinde Allah, Peygamberimize şunları söylemesini emretmiştir:

De ki: "Şüphesiz ben, ancak sizin benzeriniz olan bir beşerim; yalnızca
bana sizin ilahınızın tek bir ilah olduğu vahyolunuyor. Kim Rabbine
kavuşmayı umuyorsa, artık salih bir amelde bulunsun ve Rabbine ibadette
hiç kimseyi ortak tutmasın." (Kehf Suresi, 110)

De ki: "Eğer yeryüzünde (insan değil de) tatmin bulmuş yürüyen melekler
olsaydı, Biz de onlara gökten elçi olarak elbette melek gönderirdik."
De ki: "Benimle aranızda şahid olarak Allah yeter; kuşkusuz O,
kullarından gerçeğiyle haberdardır, görendir." (İsra Suresi, 95-96)

Peygamberimiz (sav), kavmine kendisinin de Müslüman olmakla ve Allah'a
itaat etmekle emrolunduğunu ve kendisinin sadece uyarmakla sorumlu
olduğunu, inkar edenlerin tavırlarından sorumlu tutulmayacağını da
bildirmiştir. Bunu haber veren ayetler şöyledir:

(De ki "Ben, ancak bu şehrin Rabbine ibadet etmekle emrolundum ki, O,
burasını kutlu ve saygıdeğer kıldı. herşey O'nundur. Ve Müslümanlardan
olmakla emrolundum." "Ve Kuran'ı okumakla da (emrolundum). Artık kim
hidayete gelirse, kendi nefsi için hidayete gelmiştir; kim sapacak
olursa, de ki: "Ben yalnızca uyarıcılardanım." Ve de ki: "Allah'a
hamdolsun, O size ayetlerini gösterecektir, siz de onları bilip
tanıyacaksınız." Senin Rabbin, yaptıklarınızdan gafil değildir. (Neml
Suresi, 91-93)

Peygamberimiz (sav) Müslümanların üzerlerindeki zorlukları kaldırmıştır

Peygamberimiz (sav) yukarıda sayılan özellikleri ile, müminlerin
üzerlerinden yük almış, onların akıl erdiremeyecekleri veya zorlukla
yapacakları işlerde onlara yol göstermiştir. Bunun yanında, insanların
bir kısmı kendi kendilerine zulmetmeye, kendilerine zorluk çıkarmaya,
kendi akıllarından kurallar çıkarıp, bu kurallara uyduklarında kurtuluş
bulacaklarına inanmaya çok yatkındır. Tarih boyunca dinlerin tahrif
edilmesinin altında yatan nedenlerden biri de insanların bu
özelliğidir. Birçok topluluk, dinde olmayan kurallar uydurmuş, bunlara
uyulduğunda da takva olacaklarına kendilerini ve insanları
inandırmışlardır. Peygamberimiz (sav)'in en önemli vasıflarından biri
ise, insanlar üzerindeki bu kendi elleriyle oluşturdukları zorlukları
kaldırmaktır. Allah bir ayetinde Peygamberimiz (sav)'in bu özelliğini
şöyle bildirir:

Onlar ki, yanlarındaki Tevrat'ta ve İncil'de (geleceği) yazılı
bulacakları ümmi haber getirici (Nebi) olan elçiye (Resul) uyarlar; o,
onlara marufu (iyiliği) emrediyor, münkeri (kötülüğü) yasaklıyor, temiz
şeyleri helal, murdar şeyleri haram kılıyor ve onların ağır yüklerini,
üzerlerindeki zincirleri indiriyor. Ona inananlar, destek olup
savunanlar, yardım edenler ve onunla birlikte indirilen nuru
izleyenler; işte kurtuluşa erenler bunlardır. (Araf Suresi, 157)

Ayette bildirilen "ağır yük" ve "zincirler" insanların üzerlerindeki
zorluklardır. Peygamberimiz (sav) ise hem hayatı ile onlara örnek olup,
hem de ayette bildirildiği gibi onları iyiliğe davet edip,
kötülüklerden sakındırarak, insanların üzerlerinden zorlukları
kaldırmıştır.

Peygamberimiz (sav)'in en güzel örnek olduğu konulardan biri de takvası
yani sadece Allah'ın rızasını gözeten tavrıdır. Peygamberimiz (sav)
sadece Allah'tan korkup sakındığı ve hiçbir zaman insanların hevalarına
uymadığı için daima en doğru yolda olmuştur. Kuran ahlakının bu
özelliği insan için büyük bir kolaylık ve güzelliktir. İnsanları memnun
etmeye, kendini onlara beğendirmeye çalışan, hem Allah'ın hem de
insanların rızasını arayarak, takdir ve övgü peşinde koşan kişiler için
her yaptıkları iş büyük bir ağırlıktır. Böyle insanlar hem içlerinden
geldiği gibi, samimi, özgür düşünüp davranamazlar, hem de her insanı
aynı anda memnun edemeyecekleri için aradıkları övgü ve takdiri de
bulamazlar. En küçük bir hatalarında bile paniğe kapılır, gözüne
girmeye çalıştıkları kişilerin hoşnutsuz olduklarını gördüklerinde
onların saygı ve güvenini kaybetme korkusunu taşırlar.

Oysa, sadece Allah'ın rızasını gözeten, sadece Allah'tan korkup sakınan
Müslümanlar hiçbir zaman başaramayacakları ve onlara dünyada ve
ahirette sıkıntı ve kayıp getirecek bir yükün altına girmezler. Hiçbir
zaman insanların hoşnutluğu, ne düşündükleri, ayıplayıp kınamaları gibi
konularda hesap yapmazlar. Bu nedenle her zaman rahat ve huzurludurlar.
Bir hataları olduğunda da bunun hesabını sadece Allah'a vereceklerini,
sadece Allah'tan bağışlanma dilemeleri gerektiğini bildikleri için yine
bir sıkıntı ve endişe içinde olmazlar.

İşte Peygamber Efendimiz hem sözleri hem de hali ile müminlere ihlasla
yaşamayı öğretmiş ve bütün insanlık için ağır bir yük olan "insanların
rızasını gözetmeyi" onların sırtından almıştır. Elbette bu,
Peygamberimiz (sav)'in inananların üzerinden kaldırdığı zorluklardan
yalnızca biridir. Hz. Muhammed (sav), bu şekilde dünyada ve ahirette
hayır ve güzellik getirecek pek çok konuda tüm Müslümanlara örnek
olmuştur.

Allah, ihlaslı bir insanla, Allah'a eş ve ortaklar koşan kimsenin bir olmayacağını ayette şöyle bildirmektedir:

Allah (ortak koşanlar için) bir örnek verdi: Kendisi hakkında uyumsuz
ve geçimsiz bulunan, sahipleri de çok ortaklı olan (köle) bir adam ile
yalnızca bir kişiye teslim olmuş bir adam. Bu ikisinin durumu bir olur
mu? Hamd, Allah'ındır. Hayır onların çoğu bilmiyorlar. (Zümer Suresi,
29)

Peygamberimiz (sav)'in, müminlerin üzerlerinden kaldırdığı tek zorluk
şirk değildir. Peygamberimiz (sav), insanlara güç gelen, onlara sıkıntı
veren her türlü zorluğu kaldırmış, onları en kolay ve en güzel olana
çağırmış ve herşeyin çözümünü göstermiştir. Bu nedenle Peygamber
Efendimizin sünnetine uyanlar, huzurlu ve kolay bir hayat yaşarlar.
Peygamberimiz (sav)'in bu konudaki hadis-i şeriflerinden bazıları
şöyledir:

"... Sen, yakini bir imanla, tam bir rıza ile Allah için çalışmaya
muktedir olabilirsen çalış; şayet buna muktedir olamazsan, hoşuna
gitmeyen şeyde sabırda çok hayır var. Şunu da bil ki nusret sabırla
birlikte gelir, kurtuluş da sıkıntıyla gelir, zorlukta da kolaylık
vardır, bir zorluk iki kolaylığa asla galebe çalamayacaktır."22

"Zorluk gelip şu kayanın içine girse mutlaka kolaylık peşinden gelip içeri girer ve oradan zorluğu çıkarır."23

Peygamber Efendimiz müminlere çok düşkün ve şefkatliydi

Peygamber Efendimiz çok içli, şefkatli, anlayışlı, sevgi dolu bir
insandı. Dostlarının, yakınlarının, kendisine tabi olan tüm müminlerin
maddi ve manevi her türlü sorunu ile ilgilenir, sağlıkları,
güvenlikleri, neşeleri için tüm tedbirleri alır, onlara koruyucu
kanatlarını gerer, imanlarını ve takvalarını sürekli takviye ederek
ahiret hayatlarını düşünürdü. Peygamberimiz (sav)'in bu tüm insanlığa
örnek olan güzel özellikleri ayetlerde şöyle bildirilmektedir:

Andolsun size, içinizden sıkıntıya düşmeniz O'nun gücüne giden, size
pek düşkün, müminlere şefkatli ve esirgeyici olan bir elçi gelmiştir.
(Tevbe Suresi, 128)

"Ve müminlerden, sana tabi olanlara (koruyucu) kanatlarını ger." (Şuara Suresi, 215)

Peygamberimiz (sav)'in eğittiği müminler de onun güzel özelliklerini
kendilerine örnek aldıkları için, Kuran'da da zikredilerek tüm
insanlığa duyurulan fedakarlıklarda, şefkatli ve merhametli tavırlarda
bulunmuşlardır. Bir ayette müminlerin birbirleri için yaptıkları
fedakarlık şöyle anlatılır:

Kendilerinden önce o yurdu (Medine'yi) hazırlayıp imanı (gönüllerine)
yerleştirenler ise, hicret edenleri severler ve onlara verilen
şeylerden dolayı içlerinde bir ihtiyaç (arzusu) duymazlar. Kendilerinde
bir açıklık (ihtiyaç) olsa bile (kardeşlerini) öz nefislerine tercih
ederler. Kim nefsinin 'cimri ve bencil tutkularından' korunmuşsa, işte
onlar, felah (kurtuluş) bulanlardır. (Haşr Suresi, 9)

Peygamberimiz (sav)'in eğittiği ve Kuran ayetlerine gönülden bağlı
müminler, esirlere karşı dahi koruyucu tavırlar göstermişlerdir.
Onların bu örnek ahlakları ayetlerde şöyle bildirilir:

Kendileri, ona duydukları sevgiye rağmen yemeği, yoksula, yetime ve
esire yedirirler. "Biz size, ancak Allah'ın yüzü (rızası) için
yediriyoruz; sizden ne bir karşılık istiyoruz, ne bir teşekkür. Çünkü
biz, asık suratlı, zorlu bir gün nedeniyle Rabbimizden korkuyoruz."
(İnsan Suresi, 8-10)

Peygamber Efendimiz ashabına da merhametli olmalarını hatırlatmış ve onlara en güzel örnek olmuştur:

"Merhamet edin, merhamet olunasınız. Af edin, af olunasınız. Yazık, laf
ebesi olanlara. Yazık günahlarına bilerek devam edip, istiğfar
etmeyenlere."24

"Merhamet etmeyene merhamet edilmez."25

"Allah refikdir (merhametli ve şefkatli), rıfkı sever ve rıfka mükabil verdiğini başka hiçbir şeyle vermez."26

Peygamberimiz (sav)'in müminler için bağışlanma dilemesi ve dua etmesi

Peygamberimiz (sav)'in müminlere olan sevgisinin ve düşkünlüğünün bir
sonucu olarak, onların hataları için Allah'tan bağışlanma dilemiştir.
Allah'ın Peygamberimize bu konudaki emirleri ise şu şekildedir

Ey Peygamber, mümin kadınlar, Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamak,
hırsızlık yapmamak, zina etmemek, çocuklarını öldürmemek, elleri ve
ayakları arasında bir iftira düzüp-uydurmamak (gayri meşru olan bir
çocuğu kocalarına dayandırmamak), ma'ruf (iyi, güzel ve yararlı bir iş)
konusunda isyan etmemek üzere, sana biat etmek amacıyla geldikleri
zaman, onların biatlarını kabul et ve onlar için Allah'tan mağfiret
iste. Şüphesiz Allah, çok bağışlayandır, çok esirgeyendir. (Mümtehine
Suresi, 12)

Şu halde bil; gerçekten, Allah'tan başka ilah yoktur. Hem kendi
günahın, hem mü'min erkekler ve mü'min kadınlar için mağfiret dile.
Allah, sizin dönüp-dolaşacağınız yeri bilir, konaklama yerinizi de.
(Muhammed Suresi, 19)

"… Böylelikle, senden kendi bazı işleri için izin istedikleri zaman,
dilediklerine izin ver ve onlar için Allah'tan bağışlanma dile.
Şüphesiz Allah, bağışlayandır, esirgeyendir." (Nur Suresi, 62)

Allah Tevbe Suresi'nde ise, Peygamberimiz (sav)'e müminler için dua etmesini şöyle bildirmektedir:

… Onlara dua et. Doğrusu, senin duan, onlar için 'bir sükûnet ve huzurdur.' Allah işitendir, bilendir. (Tevbe Suresi, 103)

Ayette bildirildiği gibi Peygamberimiz (sav)'in duası müminler için bir
sukunete ve huzura vesile olmaktadır. Şunu hiç unutmamak gerekir ki,
kalbe huzur ve sukunet veren sadece Allah'tır. Allah, müminlerin
velisi, koruyucusu olarak vekil kıldığı peygamberinin duasını
müminlerin rahatlığı, huzuru için vesile etmektedir. Rabbimizin
şefkati, merhameti, müminleri esirgeyen ve koruyan olması Peygamberimiz
(sav)'in ahlakında en fazlasıyla tecelli etmektedir.

Peygamber Efendimiz bir sözlerinde müminlere dua hakkında önemli bir konuyu şöyle hatırlatmışlardır:

"İcabetten emin olarak Allah'a dua edin."27

Peygamberimiz (sav)'in, Müslümanların menfaati için aldığı sadakalar onların temizlenmesine vesile olmuştur

Allah, Tevbe Suresi'nin 103. ayetinin başında, "Onların mallarından
sadaka al, bununla onları temizlemiş, arındırmış olursun…" şeklinde
buyurmaktadır. Yani Allah çok sevgili kulu olan Peygamberimiz (sav)'in,
Müslümanların menfaati için aldığı sadakaları vesile ederek, müminleri
temizleyip arındıracağını bildirmektedir. Peygamber Efendimiz Allah'ın
elçisidir ve her sözünde ve her tavrında Rabbimizin emirlerine ve
gösterdiği yola uymaktadır. Peygamberimiz (sav)'in güzel ahlakının ve
üstün tavrının kaynağı, onun şirk koşmadan, başka bir yol gösterici ve
ilah aramadan, her zaman Allah'a yönelmesidir. Allah'ın kendisine
buyurduğu her emri yerine getirdiği için, tüm alemlere örnek, eşsiz
güzellikte bir ahlak ve tavır kazanmaktadır.

Bu gerçek, bütün Müslümanlar için yol gösterici olmalı ve inananlar,
sadece Allah'ın vahyi olan Kuran'a uyarak ve Peygamberimiz (sav)'in
öğrettiği güzel ahlakı yaşayarak, tüm alemlere örnek bir tavır ve ahlak
göstermelidirler.

Peygamberimiz (sav) müminlerle istişare ederdi

Peygamberimiz (sav) Allah'ın emrine uyarak, müminlerle istişare eder,
onların fikirlerini alırdı. Bu konunun emredildiği ayet şöyledir:

… Öyleyse onları bağışla, onlar için bağışlanma dile ve iş konusunda
onlarla müşavere et. Eğer azmedersen artık Allah'a tevekkül et.
Şüphesiz Allah, tevekkül edenleri sever. (Al-i İmran Suresi, 159)

Peygamberimiz (sav), müminlerin de fikirlerini aldıktan sonra, kararını
verir ve sonucu için Allah'a tevekkül ederdi. Unutulmaması gereken çok
önemli bir gerçek, alınan kararların hepsinin Allah katında önceden
belli olduğudur. Allah kaderde her kararı, her kararın sonucunu
belirlemiştir. Bir konu hakkındaki istişare ve sonra konuyu bir hükme
veya sonuca bağlamak ise müminler için bir ibadettir. Peygamberimiz
(sav) bu gerçeği bilerek, müminlere danışmış, kararını vermiş ancak
kararın sonucu için Allah'a güvenerek, Allah'ın en hayırlı sonucu
yaratacağını bilmiştir.

İstişare etmek müminler için de güzel ve hayırlı sonuçlar getirebilecek
bir tavırdır. Herşeyden önce, istişare eden kişi tevazulu davranarak
güzel ahlak göstermektedir. Örneğin Peygamberimiz (sav) ümmetinin
içinde en fazla akla sahip, en basiretli ve en ferasetli olan kişidir.
Buna rağmen çevresindekilere danışması, onların fikirlerini öğrenmesi,
onların bir konuya getirecekleri çözümlerin neler olacağını sorması,
onun ne kadar alçakgönüllü bir insan olduğunun göstergesidir.

Müminler de, her konuda tevazu gösterip, "bunu benden iyi zaten kimse
bilemez" demeden, diğer kişilere danıştıklarında bunun hayır ve
güzelliklerini pek çok açıdan göreceklerdir. Böylelikle Peygamber
Efendimizin bir tavrını uygulayıp ona benzeyecekler, müminlere
gösterdikleri tevazu ve saygı nedeniyle de Allah'ın ve müminlerin
sevgisini kazanacaklardır. Bütün bunların yanısıra akıllarını beğenmek
gibi bir beladan uzak durmuş olacaklardır. Ayrıca Allah Kuran'da, "… Ve
her bilgi sahibinin üstünde daha iyi bir bilen vardır" (Yusuf Suresi,
76) şeklinde bildirmektedir. Dolayısıyla insan sadece kendi aklına
güvenmeyip, başkalarının akıl, düşünce ve bilgi birikimlerinden
faydalandığında, çok daha iyi sonuçlar elde edebilir. Tek akıl yerine,
danıştığı kişi sayısınca, örneğin 10 akla sahip olur. Peygamberimiz
(sav), müminlere birbirleri ile istişare etmelerini şöyle
hatırlatmıştır:

"Kim bir işe girişmek ister de o hususta Müslüman biri ile müşavere ederse Allah onu işlerin en doğrusunda muvaffak kılar."28

Allah'ın Kuran'da insanlar için gösterdiği her yol ve Peygamberimiz
(sav)'in üzerinde gördüğümüz her tavır bizim için en hayırlısı ve en
güzelidir. İstişare etmek bunlardan biridir. Bu nedenle Allah'ın
emirlerini çok iyi bilmek ve Peygamber Efendimizi çok iyi tanımak,
ibadetlerimizi en güzeliyle yerine getirmek ve en güzel ahlaka sahip
olmak için çok önemlidir.

Allah, Peygamberimiz (sav)'e

ün ve şeref vermiştir

Senin zikrini (şanını) yüceltmedik mi? (Inşirah Suresi, 4)

Yukarıdaki ayette de belirtildiği gibi, Peygamberimiz (sav), Allah'ın
izniyle hem yaşadığı dönemde hem de vefatından sonra bütün insanlarca
tanınmıştır. Vefatından 1400 yıl sonra dahi tüm dünyaca tanınmakta ve
bilinmektedir. 1400 yıldır, milyarlarca insan Peygamberimiz (sav)'e
sevgi ve saygı ile bağlanmış, onu görmediği halde ona çok yakın olmuş,
cennette onunla sonsuza kadar birlikte olmak için dua etmiştir ve
etmektedir.

Allah Kuran'da Peygamberimiz (sav) ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

"Hiç şüphesiz o (Kuran), şerefli bir elçinin kesin sözüdür." (Hakka Suresi, 40)

Allah Kuran'da Hz. Nuh, Hz. İlyas, Hz. Musa ve Hz. Harun gibi birçok
peygamberin de hayırlı ve şerefli isimleri olduğunu bildirmektedir.
İnsanların büyük bir bölümü hayatları boyunca ün ve şeref peşinde
koşarlar. Bunun için hırs yapar, geçici olan dünya nimetlerine
kendilerini kaptırırlar. Ya da kibirlenerek şımarırlar. Şeref peşinde
koşarken, şeref ve onurlarını kaybetmiş olurlar.

Oysa ün ve şeref bir insana ancak Allah katından verilir. Ve Allah bir
insana şerefin Kuran ahlakının yaşanması ile geldiğini bildirmektedir.
Bir ayette şöyle buyrulmaktadır:

Eğer hak, onların heva (istek ve tutku)larına uyacak olsaydı hiç
tartışmasız, gökler, yer ve bunların içinde olan herkes (ve herşey)
bozulmaya uğrardı. Hayır, Biz onlara kendi şan ve şeref (zikir)lerini
getirmiş bulunuyoruz, fakat onlar kendi zikirlerinden yüz çeviriyorlar.
(Müminun Suresi, 71)

Bir insanın dünya hayatında onurlu ve şerefli bir yaşam sürmesinin tek
yolu Allah'ın vahyi olan Kuran'a ve Peygamberimiz (sav)'in üstün
ahlakına uymasıdır. Bunların dışındaki yolların insanlara dünyada da
ahirette de kayıptan başka bir şey getirmeyeceği açık ve kesin bir
gerçektir.

Peygamberimiz (sav)'in ince düşünceli ve nezaketli olması

Peygamberimiz (sav)'in döneminde çevresinde bulunan insanların
bazılarının görgü ve kültür seviyeleri düşüktü. Bu kişilerin ince
düşünceli olmadıkları, rahatsızlık verebilecek tavırları
hesaplayamadıkları bazı ayetlerden anlaşılmaktadır. Örneğin evlere ön
kapılarından değil de arka kapılarından girdikleri, Peygamberimiz
(sav)'in evine yemek saatinde geldikleri ya da uzun uzun konuşup
Peygamber Efendimizin vaktini aldıkları ayetlerde bildirilmektedir.
Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) ise, son derece ince düşünceli,
nezaketli, sabırlı, bu kişilere hoşgörü ile yaklaşan, içli ve çok
medeni bir insandır. Çevresindeki kişilerin rahatsızlık verici
tavırlarını her zaman güzellikle uyarmış, onların gönüllerini almış ve
büyük bir sabır ve emekle onları eğitmiştir. Ve bu ahlakıyla da tüm
müminlere çok güzel bir örnek olmuştur.

Sonsuz merhamet ve şefkat sahibi olan Rabbimiz, Peygamberimiz (sav)'e
bu konuda da yardımcı olmuş, onu ayetleri ile desteklemiştir. Bu
konudaki ayetlerden biri şöyledir:

Ey iman edenler (rastgele) Peygamberin evlerine girmeyin, (Bir başka iş
için girmişseniz ille de) yemek vaktini beklemeyin. (Ama yemeğe)
çağrıldığınız zaman girin, yemeği yiyince dağılın ve (uzun) söze
dalmayın. Gerçekten bu, peygambere eziyet vermekte ve o da sizden
utanmaktadır; oysa Allah, hak (kı açıklamak)tan utanmaz. (Ahzab Suresi,
53)

Sahabelerin birçok rivayetinde de Peygamber Efendimizin nezaketli, ince
düşünceli tavırlarına örnek verilmektedir. Peygamber Efendimiz, hem bir
peygamber olması, hem de bir devlet başkanı olması itibariyle, her
kesimden insanla sürekli irtibat halinde olmuş; devlet ve kabile
reislerinden zengin kimselere, fakir, zayıf, kimsesiz yetimlerden kadın
ve çocuklara kadar herkesle görüşmüştür. Tüm bu sosyal yapıları,
yaşayış tarzları, huyları, alışkanlıkları birbirinden tamamen farklı
olan insanlarla, her alanda iyi bir diyalog kurmuş, hepsinin gönlünü
hoş tutmuş, her birine karşı nezaketli, anlayışlı, sabırlı ve güzel bir
tavır göstermiştir.

Peygamber Efendimizin çevresinde bulunan yakın sahabelerinin
aktardıkları olaylardan da anlaşıldığı gibi Peygamber Efendimiz, "son
derece nazik, nezih, zarif, latif ve ince düşünceli" idi. Edep, terbiye
ve görgü kurallarını hayatında en güzel ve en ideal şekliyle
uyguluyordu.

Hz. Ayşe (ra), "Resulullahtan daha güzel ahlâka sahip hiç kimse yoktur.
Ashabından ve ailesinden birisi kendisine seslenince, 'Buyurun' diye
karşılık verirdi. Bu sebeple Allah, ona, 'Sen yüksek bir ahlâk
üzeresin' buyurmuştur"29 diyerek Peygamber Efendimizde gördüğü güzel
ahlakı anlatmıştır.

Peygamber Efendimizin evinde yetişen ve yıllarca ona hizmet eden Hz.
Enes (ra), Peygamberimiz (sav)'in eşsiz nezaketini şöyle anlatmıştır:

"Kendisine bir şey soranı can kulağıyla dinler, soruyu soran yanından
ayrılmadıkça, onu terk etmezdi. Resulullah ile bir kimse tokalaşırsa
veya bir kimse tokalaşmak için elini uzattığında, karşısındaki kişi
elini çekmeden Resulullah elini çekmezdi. Biriyle yüz yüze gelince de,
karşısındaki, yüzünü çevirip ayrılmadıkça Resulullah o kimseden yüzünü
çevirmezdi. Önüne oturan kimseye hiçbir zaman ayaklarını uzatmazdı.
Karşılaştığı kimseye önce kendisi selâm verirdi. Ashabıyla tokalaşmaya
önce kendisi başlardı."

"Sahabîlerine güzel unvanlar verirdi. Hz. Ali'ye 'Ebû Turab', bir başka
Sahabîsine 'Ebû Hüreyre' gibi lâkaplar vermişti. Onlara şeref
kazandırmak için, hoşlarına giden isimle çağırırdı."

"Kimsenin sözünü kesmezdi. Konuşmasını yarıda bırakmazdı. Konuştuğu
kişi sözünü bitirmeden yahut gitmek üzere ayağa kalkmadan sohbetine
devam ederdi.

"Resul-i Ekrem'e on sene hizmet ettim. Vallahi, bana 'Öf' bile demedi.
Yapmakta geciktiğim veya yapmadığım bir emrinden dolayı beni
azarlamadığı gibi, ailesinden azarlayan olursa, onlara da, 'Ona
dokunmayın. Bu işi yapması takdir edilmiş olsaydı yapardı' buyururdu."

"Bir gün bir iş için bir yere gitmemi emir buyurdu. Huzurlarından
çıktıktan sonra sokakta birkaç çocuğun oynadığını gördüm ve onları
seyretmeye daldım. Derken arkadan birisi iki eliyle başımı tuttu.
Döndüğümde baktım ki, kendisi. Gülüyor. Bana: 'Enesçiğim sana
söylediğim yere gittin mi?' dedi.

'Hayır, daha gitmedim, gideceğim' dedim.

'Ben ona senelerce hizmet ettim. Vallahi bir defa olsun yaptığım bir iş
için 'Niçin yaptın?', yapmadığım bir iş için 'Niçin yapmadın?' dediğini
hatırlamıyorum."30

Peygamberimiz (sav) hayatı boyunca binlerce insanı eğitmiş, dini, güzel
ahlakı bilmeyen insanların güzel tavırlı, ince düşünceli, fedakar,
üstün ahlaklı insanlar olmalarına vesile olmuştur. Kendisinden sonra da
sözleri, tavrı ve ahlakı ile milyonlarca insanın eğitimine vesile olan
Peygamberimiz (sav), çok hayırlı bir yol gösterici ve eğiticidir.

Allah Peygamberimiz (sav)'i her zaman korumuştur

Allah, Peygamberimiz (sav)'in ve tüm müminlerin yardımcısı ve
koruyucusudur. Allah, Peygamberimiz (sav)'e her zaman yardım etmiş,
onun için zorlukları kolaylıklara çevirmiş, yolunu açmış, onu maddi ve
manevi olarak güçlendirmiş, salih müminlerle desteklemiş, düşmanlarının
ise basiretlerini kapatarak, güçlerini alarak, tuzaklarını bozarak
Peygamberimiz (sav)'e zarar vermelerini engellemiştir. Allah Tevbe
Suresi'nde, Peygamberimiz (sav)'in yardımcısı olduğunu şöyle bildirir:

Siz O'na (peygambere) yardım etmezseniz, Allah O'na yardım etmiştir… (Tevbe Suresi, 40)

Ayette bildirildiği gibi, Peygamberimiz (sav) hiçbir zaman başkalarına
muhtaç olmamış, Allah ona her zaman yardım etmiştir. Bu nedenle
Peygamberimiz (sav)'in yanında bulunan hiç kimse yaptığı hizmet veya
yardımlardan dolayı Peygamber Efendimizi minnet altında bırakamaz.
Çünkü gerçekte Peygamberimiz (sav)'e yardım eden Allah'tır ve o kişi
olmasa da Allah başka bir insanı, meleklerini veya cinleri vesile edip
Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)'e yardım eder.

Allah bir başka ayetinde ise, Peygamberimiz (sav)'e insanlardan
korkmadan büyük bir cesaretle, hak olarak bildiği dini, insanlara
tebliğ etmesini bildirmiş ve onu koruyacağını vaad etmiştir. Ayette
şöyle buyrulur:

Ey peygamber, Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer (bu görevini)
yapmayacak olursan, O'nun elçiliğini tebliğ etmemiş olursun. Allah seni
insanlardan koruyacaktır. Şüphesiz, Allah, kafir olan bir topluluğu
hidayete erdirmez. (Maide Suresi, 67

Allah'ın gücünü, olayların iç yüzünü kavrayamayan sığ ve dar görüşlü
inkarcılar, Peygamberimiz (sav)'e karşı üstün gelebileceklerini, onu
korkutabileceklerini veya etkisiz bırakabileceklerini sanmışlar ve bu
nedenle sürekli tuzaklar kurmuşlardır. Bu insanlar, Allah'ın
Peygamberimiz (sav)'in üzerindeki korumasının farkında değildirler ve
bunu kavrayamamaktadırlar. Kendilerini Peygamberimiz (sav)'den çok daha
üstün ve güçlü zannetmişlerdir. Ancak Allah, hepsinin biraraya gelerek
kurdukları çok detaylı tuzakları bozmuş, hatta bir mucize olarak
kurdukları tuzakları kendi aleyhlerine döndürmüştür. Hiçbir tuzakları
işe yaramamıştır. Biraraya gelip tuzaklarını planlarken, Allah'ın
onları gördüğünü, işittiğini, içlerinden geçenleri okuduğunu
anlayamayan, Peygamberimiz (sav)'den gizleseler bile Allah'tan
gizleyemeyeceklerini kavrayamayan, Peygamberimiz (sav)'in tüm gücün
sahibi olan Allah'ın sevgili kulu ve dostu olduğunu düşünmeyen bu
insanlar için Allah Kuran'da şöyle bildirmektedir:

Hani o inkar edenler, seni tutuklamak ya da öldürmek veya sürgün etmek
amacıyla, tuzak kuruyorlardı. Onlar bu tuzağı tasarlıyorlarken, Allah
da bir düzen (bir karşılık) kuruyordu. Allah, düzen kurucuların
(tuzaklarına karşılık verenlerin) hayırlısıdır. (Enfal Suresi, 30)

Allah bir başka ayetinde ise, Peygamberimiz (sav)'e kimsenin zarar
veremeyeceğini, Allah'ın, Cibril'in ve salih müminlerin onun dostu,
yardımcısı, destekçisi olduğunu şöyle haber vermektedir:

Eğer sizler (Peygamberin iki eşi) Allah'a tevbe ederseniz (ne güzel);
çünkü kalbleriniz eğrilik gösterdi. Yok eğer ona karşı birbirinize
destekçi olmaya kalkışırsanız, artık Allah, onun mevlasıdır; Cibril ve
mü'minlerin salih olan(lar)ı da. Bunların arkasından melekler de onun
destekçisidirler. (Tahrim Suresi, 4)

Allah, Duha Suresi'nde ise Peygamberimiz (sav)'in üzerindeki yardım ve nimetlerini şöyle bildirmiştir:

Rabbin seni terk etmedi ve darılmadı. Şüphesiz senin için son olan, ilk
olandan (ahiret dünyadan) daha hayırlıdır. Elbette Rabbin sana verecek,
böylece sen hoşnut kalacaksın. Bir yetim iken, seni bulup da
barındırmadı mı? Ve seni yol bilmez iken, 'doğru yola yöneltip iletmedi
mi? Bir yoksul iken seni bulup zengin etmedi mi? (Duha Suresi, 3-

Peygamberimiz (sav), her işinde, en zor anlarında dahi Allah'ın
kendisine yardım edeceğini bilerek, tevekkül etmiş, korku ve endişeye
kapılmamıştır. Yanındaki müminlere de Allah'ın kendileri ile birlikte
olduğunu, herşeyi görüp işittiğini söylemiş, onların da sukunet içinde
olmalarına vesile olmuştur.

Peygamber Efendimizi örnek alarak onun yolunu izleyenler de, Allah'ın
rahmetinden ve yardımından hiçbir zaman umut kesmemeli, Allah'ın
rızasını, rahmetini ve cennetini umarak hayırlarda yarıştıkları sürece
Allah'ın daima onların yanında olduğunu bilmelidirler. Allah bir
ayetinde müminlere şöyle bir vaadde bulunur:

… Allah kendi (dini)ne yardım edenlere kesin olarak yardım eder. Şüphesiz Allah, güçlü olandır, aziz olandır. (Hac Suresi, 40)

Peygamberimiz (sav)'in temizliğe verdiği önem

Kalp ve ahlak temizliği kadar beden, giysi, mekan ve yediği
yiyeceklerin temizliği de Müslümanların en belirgin özelliklerindendir.
Bir Müslümanın saçları, eli, yüzü, bedeninin her yeri daima tertemiz
olur. Kıyafetleri de her zaman temiz, bakımlı ve düzgündür. Çalıştığı
veya yaşadığı mekanlar da her zaman derli toplu, temiz, hoş kokulu,
havadar ve ferahlık verici olur. Müminlerin bu özelliklerine en güzel
örnek yine Peygamberimiz (sav)'dir. Allah, bir surede Peygamberimiz
(sav)'e şöyle buyurmuştur:

Ey bürünüp örtünen, Kalk (ve) bundan böyle uyar. Rabbini tekbir et
(yücelt) Elbiseni temizle. Pislikten kaçınıp-uzaklaş. (Müddessir
Suresi, 1-5)

Allah Kuran'da müminlere temiz olan şeylerden yemelerini bildirmiş,
Peygamberimiz (sav)'e de, temiz olan şeylerin helal olduğunu müminlere
bildirmesini söylemiştir:

"Ey elçiler, güzel ve temiz olan şeylerden yiyin…" (Müminun Suresi, 51)

"Sana, kendilerine neyin helal kılındığını sorarlar. De ki: "Bütün
temiz şeyler size helal kılındı." Allah'ın size öğrettiği gibi öğretip
yetiştirdiğiniz avcı hayvanlarının yakalayıverdiklerinden de -üzerine
Allah'ın adını anarak- yiyin. Allah'tan korkup-sakının. Şüphesiz Allah,
hesabı çabuk görendir." (Maide Suresi, 4)

Peygamberimiz (sav) bir hadis-i şeriflerinde de müminlere temiz olmayı şöyle öğütlemiştir:

"Müslümanlık temizdir, kirsizdir. Siz de temiz olun, temizlenin, Zira cennete temizler girer."31

Peygamberimiz (sav)'in duaları

Kuran'da Peygamberimiz (sav)'in gece dua için kalktığı bildirilir.

Şu bir gerçek ki, Allah'ın kulu (olan Muhammed,) O'na dua (ibadet ve
kulluk) için kalktığında, onlar (müşrikler,) neredeyse çevresinde
keçeleşeceklerdi. De ki: "Ben gerçekten, yalnızca Rabbime dua ediyorum
ve O'na hiç kimseyi (ve hiçbir şeyi) ortak koşmuyorum." (Cin Suresi,
19-20)

Kuran'da birçok ayette Peygamberimiz (sav)'in dualarından
bahsedilmektedir. Peygamberimiz (sav) dualarında Allah'ı sıfatları ile
anarak O'nu yüceltmiştir. Peygamberimiz (sav)'in Kuran'da bildirilen
dualarından biri şöyledir:

De ki: "Ey mülkün sahibi Allah'ım, dilediğine mülkü verirsin ve
dilediğinden mülkü çekip-alırsın, dilediğini aziz kılar, dilediğini
alçaltırsın; hayır Senin elindedir. Gerçekten Sen, herşeye güç
yetirensin." (Al-i İmran Suresi, 26)

Peygamberimiz (sav) de, tüm diğer peygamberlerde olduğu gibi ins ve cin
düşmanlarının tehditi ve baskıları ile karşı karşıya kalmıştır. Onların
bu baskılarına karşı sabır ve dayanıklılık gösteren Peygamber
Efendimiz'e, şeytanın olumsuz telkinlerine ve manevi saldırılarına
karşı Allah'tan şöyle yardım istemesi emredilmiştir:

Ve de ki: "Rabbim şeytanın kışkırtmalarından sana sığınırım. Ve onların
benim yanımda bulunmalarından da Sana sığınırım Rabbim." (Müminun
Suresi, 97-98)

Peygamberimiz (sav)'e, dualarında Allah'tan bağışlanma dilemesi ve Rabbimizin merhametini zikretmesi şöyle emredilmiştir:

Ve de ki: "Rabbim bağışla ve merhamet et, Sen merhamet edenlerin en hayırlısısın." (Müminun Suresi, 118)

Rivayetlerde ise, Peygamber Efendimizin Allah'a kendisine güzel bir
ahlak ve iyi bir huy vermesi için dua ettiği ve dualarında Allah'a
şöyle yalvardığı belirtilir:

"Allah'ım! Yaratılışımı ve ahlakımı güzelleştir. İlahi! Beni ahlakın kötülerinden uzaklaştır."32

Allah'ın, "De ki: "Sizin duanız olmasaydı Rabbim size değer verir
miydi?…" (Furkan Suresi, 77) ayetiyle de bildirdiği gibi dua müminler
için çok önemli bir ibadettir. İnsan, acz içinde, Allah dilemedikçe
hiçbir şeye güç yetiremeyeceğini bilerek, umarak ve korkup sakınarak,
her konuda Allah'a yönelmeli, herşey için O'na dua etmelidir. Peygamber
Efendimizin ve Kuran'da duaları zikredilen diğer peygamberlerimizin
duaları müminler için en güzel örneklerdir. Onlar dualarında hem
Allah'a nasıl teslim olduklarını, Allah'ı tek dost ve yardımcı olarak
gördüklerini göstermişler, hem de Rabbimizi en güzel isimleri ile
yüceltmişlerdir. Peygamberlerimizin dualarında ayrıca hiç vakit
gözetmeden, her an dua ettikleri ve ihtiyaç içinde kaldıklarında hemen
Rabbimize yöneldikleri görülmektedir.[/b]

paylaşımın için teşekkürler

paylaşımın için tşkrlr

recalar

» Peygamber Efendimizin